Thanh trà Huế đang vào mùa. Trên các con phố quanh các khu chợ, sạp trái cây ven đường đâu đâu cũng bắt gặp những trái thanh trà tươi xanh mơn mởn vừa được các chị, các mẹ hái từ miệt vườn Thủy Biều, Thủy Bằng... cho kịp buổi chợ sáng sớm. Hương thơm dịu nhẹ, múi mọng nước có vị chua thanh ngọt nhẹ, theo đông y còn có tác dụng hỗ trợ giảm cân, tiêu hóa, bổ sung vitamin, chất xơ, dinh dưỡng cho cơ thể… nên loại đặc sản riêng có này từng là sản vật tiến vua một thời.

Từ câu ca xưa “vải Trạng cung Diên, nhãn lồng Phụng Tiên”, mùa nhãn Huế hôm nay vẫn giữ nguyên vị ngọt lành, níu bước người qua thành cổ dừng chân thưởng thức. Bên những khu vườn, tiếng reo cười con trẻ hòa tiếng người í ới thu hoạch như bức tranh về đời sống thường nhật dưới mái nhà Huế xưa.

Hiếm có nơi đâu món chè lại đầy đủ sắc màu như ở Huế. Sắc màu chè Huế không chỉ lôi cuốn về mặt thị giác mà còn khơi gợi những dư vị ngọt ngào, sánh dẻo, mềm tan.

Từ bao lâu nay, bột ngọt đã trở thành một loại gia vị quen thuộc và được sử dụng rộng rãi trong hầu như mọi bếp ăn của gia đình Việt. Nắm bắt được điều này, cùng tâm lý sính ngoại của một bộ phận người Việt, nhiều người đã nhập lậu loại bột ngọt hiệu “Cái Muỗng”, được sản xuất bởi công ty THAI FERMENTATION IND. CO., LTD. tại Thái Lan, qua đường biên giới với Lào, từ đó được vận chuyển theo đường bộ đến các chợ trong thị trường nội địa Việt Nam để tiêu thụ.

Đến Huế, nếu bạn không ăn được món chè bột lọc heo quay kết hợp độc đáo giữa hai vị mặn ngọt thì có thể thưởng thức một phiên bản nhẹ nhàng hơn - chè bột lọc bọc dừa.

Được mệnh danh là “vua trái cây”, sầu riêng từ lâu đã là một loại trái cây được yêu thích trong văn hóa địa phương ở Đông Nam Á, nơi nó được trồng rất nhiều. Nhiều người thực sự yêu thích hương vị ngọt, béo của trái sầu riêng, trong khi với nhiều người khác, sầu riêng được coi là loại trái cây “nặng mùi” nhất thế giới.

“Khoai lang vùng nào cũng có. Nhưng tôi đặc biệt thích khoai lang có vị ngọt đậm đà pha chút mặn mà nơi xứ biển này”, anh Hoàng Linh, quê ở Lào Cai nói, sau khi chất lên xe bao khoai lang 20kg. Phía dưới cánh đồng, những nông dân xã Quảng Công (huyện Quảng Điền) đang tất bật thu hoạch khoai. Một vụ khoai lang nữa đang vào mùa.

Có vị ngọt thanh, hương thơm đặc trưng cùng khả năng đem lại hiệu quả kinh tế cao, dự kiến, diện tích trồng cam của Nam Đông sẽ được mở rộng trong thời gian tới.

Những ngày chớm thu mưa giông sùi sụt, cây sấu cho quả đã lâu còn sót lại ít quả ra sau, ngày nào cũng rủ nhau rụng xuống. Sấu chín màu vàng rám nắng, cùi dai và có vị ngọt. Ngày nào mẹ cũng nhặt nhạnh, rửa sạch đất cát để ráo ở rổ đặt trên bàn ăn. Vui miệng, người ra, người vô tiện tay lại nhón một trái nhấm nháp. Tiếc của rơi rụng, mẹ siêng luộc rau hơn, lấy cớ để dầm mấy quả sấu. Rồi mẹ cẩn trọng khía trái sấu thành khoanh, đem ngâm mắm ớt. Mỗi bữa ăn, chén sấu ngâm mắm luôn được đặt giữa mâm, mọi người cứ đưa đũa gắp dằn lên chén cơm như một việc đã được lập trình thành nếp. Dẫu sấu xanh tươi ngon trữ đầy trong ngăn đá tủ lạnh dư sức ăn cả năm, nhưng nhà tôi vẫn luôn “ăn vớt” sấu chín cuối mùa như thói quen mặc định, như sự bảo chứng cho tình người, tình cây gắn bó.

Thanh trà Huế có những dấu hiệu đặc thù dễ nhận diện so với các sản phẩm khác cùng loại, như hình dạng quả, màu sắc, hương thơm và vị ngọt thanh, thơm mát... Thanh trà Huế thuộc họ bưởi, được trồng nhiều nơi ở đất Cố đô, nhưng nhiều nhất vẫn là ở các miệt vườn ven sông vùng Thủy Biều, Dương Hòa, Hương Vân, Phong Thu… Trong đó, nức tiếng nhất là thanh trà Thủy Biều - nơi người dân thuở xưa chưa xa đã từng chọn những trái thanh trà to tròn, chắc tay và ngọt thơm nhất để dâng tiến lên vua.