Kế hoạch dài hạn, kéo dài đến năm 2030 cho việc sưu tầm, phục hồi để số hóa, bảo quản và phát huy giá trị của các tư liệu Hán - Nôm vừa được UBND TP. Huế thông qua.

Trong giai đoạn 2026 - 2030, song song với việc khai thác sẽ phát huy hiệu quả các tài liệu Hán - Nôm đã được sưu tầm; ngoài ra, hướng đến phục vụ nhu cầu nghiên cứu của bạn đọc, học giả và giới chuyên môn trong các lĩnh vực lịch sử, văn hóa, xã hội, kinh tế, chính trị.

Mỗi năm có hàng chục ngàn trang tư liệu Hán – Nôm nằm rải rác ở nhiều nơi trên địa bàn TP. Huế được số hóa. Ít ai biết rằng những trang tư liệu ấy trải qua hàng trăm năm tồn tại và từng đứng trước mối nguy hư hoại bởi nhiều lý do khác nhau trước khi được tiếp cận.

Năm 2024, Thư viện Tổng hợp Thừa Thiên Huế đã thực hiện số hóa tư liệu với 25.610 trang tư liệu Hán Nôm, tương ứng 584 đầu tư liệu. Việc số hóa này tập trung ở hai huyện Phong Điền và Quảng Điền.

Hàng trăm ngàn trang tư liệu Hán Nôm nằm rải rác ở nhiều làng quê, họ tộc trên toàn tỉnh đã được xử lý, số hóa một cách khoa học, bài bản. Ít ai biết rằng, công việc ấy được một nhóm các cán bộ, chuyên gia của Thư viện Tổng hợp Thừa Thiên Huế đảm nhận một cách lặng thầm. Nhiều tư liệu Hán Nôm sau khi được số hóa cũng đã được công bố trước sự ngỡ ngàng của không riêng gì công chúng, mà còn với cả giới chuyên gia.

Hàng trăm ngàn tư liệu Hán Nôm được Thư viện Tổng hợp Thừa Thiên Huế sưu tầm, số hóa trong hơn chục năm qua không chỉ đồ sộ về mặt số lượng, mà còn được đánh giá cao về giá trị di sản của vùng đất Cố đô. Thế nhưng, theo các chuyên gia việc để lan tỏa và phát huy những tài liệu ấy vẫn còn nhiều chuyện phải bàn và cần có chiến lược dài hơi.

Từ ngày 18 - 27/12, Thư viện Tổng hợp tỉnh tổ chức tập huấn cho cán bộ, nhân viên thư viện trên địa bàn tỉnh về bảo quản, tu bổ, phục chế tài liệu Hán Nôm.

130 tư liệu Hán - Nôm quý hiếm là các sắc phong, chế phong, bằng cấp và các văn bản khác được số hóa, phục chế vừa được Thư viện Tổng hợp Thừa Thiên Huế triển lãm, trưng bày đến công chúng sáng 15/12 tại không gian thư viện (29A Lê Quý Đôn, TP. Huế).

Dư luận đang xôn xao khi gần 100 đạo sắc thời Lê Trung Hưng, Tây Sơn và thời Nguyễn của các tỉnh phía Bắc nước ta bị đem rao bán trên trang web của một công ty đấu giá ở Thượng Hải, Trung Quốc. Thực trạng này thêm một lần nữa gióng lên hồi chuồng cảnh báo về việc tăng cường bảo vệ, tránh nguy cơ hư hại và mất mát di sản Hán Nôm đang được lưu giữ trong cộng đồng.

Di sản Hán Nôm là thông điệp quan trọng bằng ngôn ngữ viết để kết nối giữa quá khứ với hiện tại, là tư liệu quan trọng giúp cho thế hệ hôm nay và mai sau có cơ hội tìm hiểu sâu hơn về cội nguồn lịch sử - văn hóa của dân tộc. Trải qua nhiều biến thiên của thời cuộc và thời tiết khắc nghiệt, di sản Hán Nôm tại Thừa Thiên Huế, nhất là đối với các nguồn tư liệu giấy đã và đang dần bị thất thoát, mất mát, hư hỏng khá nghiêm trọng.