 |
| Phiên tòa giả định của sinh viên Trường Đại học Luật, Đại học Huế. Ảnh: Thủy Tiên |
Học qua tình huống
Nguyễn Thị Thủy Tiên, sinh viên năm thứ 4 - ngành luật kinh tế là một trong những gương mặt trẻ cảm nhận rõ nhất sự đổi mới ấy. Nhìn lại hành trình học tập, Tiên chia sẻ, điều khiến em ấn tượng nhất ở Trường Đại học Luật, Đại học Huế chính là sự gắn kết chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành trong từng học phần. Ở đây, việc học không chỉ gói gọn trong những trang sách. Lý thuyết và thực tiễn luôn song hành, khiến em có cảm giác như đang từng bước tiếp cận công việc của một luật sư thực sự.
Nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, nhà trường triển khai mạnh mẽ phương pháp học qua tình huống (Case Study). Ở nhiều học phần, giảng viên xây dựng hệ thống tình huống dựa trên các vụ việc có thật, hoặc mô phỏng bối cảnh các tranh chấp dân sự, thương mại, lao động… trong thực tế.
Sinh viên được giao nhiệm vụ đọc, phân tích hồ sơ, xác định vấn đề pháp lý trọng tâm, tra cứu điều luật và đề xuất hướng xử lý. Mỗi lớp học được chia thành các nhóm, đảm nhận những vai trò nghề nghiệp khác nhau như luật sư, kiểm sát viên, thẩm phán... Từng thành viên tự phân chia phần việc, chuẩn bị lập luận, xây dựng luận cứ và trình bày trước lớp.
Giảng viên đồng hành, theo dõi sát và đưa ra nhận xét ngay sau phần trình bày. Những điểm hợp lý được khen ngợi, những thiếu sót được chỉ ra để sinh viên điều chỉnh. Cách tổ chức này giúp sinh viên không chỉ nắm điều luật trên giấy mà còn hiểu sâu hơn bản chất vấn đề pháp lý, đồng thời rèn luyện tư duy phản biện sắc bén.
Thủy Tiên cho biết: “Mỗi lần phân tích tình huống, tôi phải đọc rất kỹ chứng cứ, đối chiếu điều luật và tìm cách xây dựng lập luận chặt chẽ. Nhờ vậy, tôi cảm nhận rõ sự khác biệt giữa hiểu luật và biết vận dụng luật. Vì vậy, chúng tôi trưởng thành lên từng ngày qua mỗi vụ việc giả định”.
Phiên tòa giả định (Moot Court) là một trong những hoạt động được sinh viên chờ đợi nhất. Đây là không gian mô phỏng một phiên xét xử thu nhỏ nhưng đầy đủ các bước: nghiên cứu hồ sơ, chuẩn bị luận cứ, tranh tụng và phản biện.
Thủy Tiên nhớ rất rõ một buổi diễn án dân sự mà mình từng tham gia. Lớp được chia thành hai nhóm, mỗi nhóm bảo vệ một bên đương sự. Hồ sơ bao gồm hợp đồng, biên bản làm việc và các tài liệu chứng minh - một bộ hồ sơ gần như thật. Trước buổi diễn án, nhóm phải họp nhiều lần để phân tích tài liệu, tra cứu luật và phân chia nhiệm vụ.
“Khi bước vào phiên tòa giả định, tôi cảm giác như mình đang ở một phòng xử thật sự. Áp lực có, căng thẳng có, nhưng cũng rất hấp dẫn. Hai bên tranh luận, phản biện liên tục. Thầy thỉnh thoảng đặt câu hỏi, khiến chúng tôi vừa hồi hộp vừa háo hức. Kết thúc buổi học, tôi thấy kỹ năng của mình được bồi đắp rất nhiều”, Tiên chia sẻ đầy tự tin.
Đào tạo ứng dụng - chiến lược xuyên suốt
Từ góc nhìn của nhà trường, đào tạo gắn với thực tiễn không phải là giải pháp nhất thời mà là triết lý mang tính định hướng lâu dài. PGS.TS. Đoàn Đức Lương, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật, Đại học Huế chia sẻ, trong bối cảnh nhu cầu xã hội thay đổi nhanh chóng, người học luật không thể chỉ nắm lý thuyết một cách hàn lâm. Nhà trường mong muốn đào tạo những người có thể làm việc ngay, chứ không chỉ đơn thuần hiểu luật.
Trên tinh thần đó, nhà trường tiến hành rà soát và cập nhật toàn bộ chương trình theo quy chuẩn mới, chú trọng các học phần kỹ năng như kỹ năng tranh tụng, đàm phán, soạn thảo văn bản… Đội ngũ giảng viên được khuyến khích đổi mới phương pháp, tăng cường các hình thức học qua giải quyết vấn đề, yêu cầu sinh viên tự nghiên cứu, chuẩn bị trước thay vì chỉ ngồi nghe giảng.
Năm 2024, nhà trường đã ban hành chương trình đào tạo theo định hướng ứng dụng - một cột mốc quan trọng khẳng định quyết tâm đổi mới. Nhiều mô hình thực hành cũng được xây dựng đồng bộ, như phiên tòa giả định (Moot Court) giúp sinh viên rèn tư duy pháp lý và bản lĩnh nghề nghiệp. Các chương trình tư vấn pháp luật cộng đồng, nơi sinh viên được tiếp xúc với những trường hợp thật, người thật, qua đó hiểu rõ trách nhiệm xã hội của nghề luật. Các buổi báo cáo thực tiễn được giảng dạy bởi thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư uy tín và chuyên gia pháp chế doanh nghiệp. Những hoạt động ấy tạo nên một môi trường học tập toàn diện, nơi sinh viên được tiếp cận tri thức, rèn luyện kỹ năng và trải nghiệm thực tế một cách hài hòa.
Điều làm nên bản sắc của Trường Đại học Luật, Đại học Huế chính là sự cân bằng giữa nền tảng lý luận và kỹ năng thực hành. Nhà trường không hướng đến đào tạo những “thợ” luật chỉ thuần kỹ năng, cũng không tập trung vào những nhà lý luận xa rời nếp sống nghề nghiệp. Thay vào đó, mục tiêu là xây dựng một thế hệ sinh viên có kiến thức vững chắc, tư duy pháp lý độc lập và khả năng thích ứng cao trước môi trường pháp lý ngày càng cạnh tranh.