 |
|
Thu hoạch diện tích thí điểm thực hiện Đề án sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp. (Ảnh: Nhựt An/TTXVN)
|
Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường với tỷ lệ tán thành cao, thể hiện sự đồng thuận lớn của các đại biểu đối với yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế, tháo gỡ những rào cản pháp lý đang kìm hãm sự phát triển của lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.
Luật được ban hành trong bối cảnh thực tiễn quản lý đặt ra nhiều vấn đề mới, đòi hỏi phải có những điều chỉnh kịp thời nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời giải phóng nguồn lực cho phát triển kinh tế- xã hội.
Việc xây dựng và thông qua luật nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương lớn của Đảng về đổi mới tổ chức bộ máy, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh; xử lý những vướng mắc, bất cập đã “chín”, đã rõ phát sinh từ thực tiễn quản lý trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.
Luật được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý thông thoáng hơn, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới, đặc biệt trong bối cảnh mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao và yêu cầu phát triển bền vững ngày càng trở nên cấp bách.
Luật sửa đổi, bổ sung lần này không giải quyết hết các vấn đề cụ thể mà tập trung điều chỉnh ba nhóm vấn đề trọng tâm.
Thứ nhất là sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Thứ hai là cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh không cần thiết, giảm chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp.
Thứ ba là xử lý các “điểm nghẽn” pháp lý đã được tổng kết từ thực tiễn, có cơ sở chính trị, pháp lý rõ ràng và nếu tháo gỡ sẽ tạo tác động tích cực, lan tỏa đối với phát triển kinh tế-xã hội.
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, có 20 “điểm nghẽn” lớn được sửa đổi, bổ sung trong luật lần này. Đây là những vấn đề được người dân, doanh nghiệp phản ánh nhiều, mang tính phổ quát trên phạm vi cả nước.
Việc tập trung giải quyết các điểm nghẽn này thể hiện tinh thần làm luật chủ động, linh hoạt, lấy thực tiễn làm thước đo.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết trong thời gian qua, quá trình tổ chức thực hiện pháp luật đã phát sinh nhiều vướng mắc, nút thắt cần phải xử lý ngay để kịp thời tháo gỡ cho sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường hướng tới mục tiêu tháo gỡ kịp thời các rào cản pháp lý, tạo điều kiện đạt mục tiêu tăng trưởng khoảng 8% trong năm 2025 và hướng tới tăng trưởng “hai con số” trong những năm tiếp theo, đồng thời bảo đảm yêu cầu sắp xếp, tổ chức bộ máy phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Một trong những nội dung đáng chú ý của luật là quy định về thẩm quyền công bố dịch đối với các bệnh động vật có tính chất lây lan mạnh và các bệnh có nguy cơ lây sang người.
Cụ thể, thẩm quyền công bố dịch được giao cho cấp xã. Quy định này được đánh giá là phù hợp với yêu cầu thực tiễn, giúp phát hiện sớm, xử lý nhanh các ổ dịch ngay từ cơ sở, giảm thiểu nguy cơ lây lan, đồng thời nâng cao vai trò, trách nhiệm của chính quyền cấp xã trong công tác phòng, chống dịch bệnh.
Luật cũng sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung liên quan đến cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh và thủ tục hành chính theo tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Kết luận số 119-KL/TW về cải cách triệt để thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp.
Đây đồng thời là yêu cầu được đặt ra tại Nghị quyết số 66-NQ/TW và các nghị quyết của Chính phủ về tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh trong giai đoạn 2025–2026.
Thực hiện chủ trương này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã rà soát kỹ lưỡng các thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư kinh doanh thuộc phạm vi quản lý, bảo đảm chỉ cắt giảm những quy định không còn cần thiết, không làm phát sinh rủi ro trong quản lý nhà nước.
Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1671/QĐ-TTg ngày 5/8/2025. Việc quản lý được chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, thông qua tăng cường thanh tra, kiểm tra của các lực lượng chức năng và áp dụng nghiêm các chế tài xử lý vi phạm hành chính, hình sự theo quy định của pháp luật.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để bãi bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết, bảo đảm nguyên tắc “tiền kiểm tối thiểu-hậu kiểm tối đa.”
Việc rà soát, đơn giản hóa các điều kiện kinh doanh nhằm loại bỏ những quy định chồng chéo, gây khó khăn không cần thiết cho doanh nghiệp, như một số yêu cầu về giấy phép môi trường hay phòng thử nghiệm chất lượng, đồng thời vẫn bảo đảm trách nhiệm của tổ chức, cá nhân sản xuất trong việc tuân thủ các quy định pháp luật liên quan.
Cách tiếp cận này phù hợp với Luật Đầu tư (sửa đổi) và chủ trương cải cách hành chính của Chính phủ.
Đối với những vướng mắc, bất cập khác của 15 luật chưa đủ điều kiện sửa đổi trong lần này, Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho biết Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết sẽ tiếp tục tổng kết thực tiễn, đánh giá tác động đầy đủ để đề xuất sửa đổi, bổ sung trong giai đoạn 2026-2030.
Các nội dung này dự kiến sẽ được nghiên cứu, đưa vào sửa đổi tổng thể các dự án luật trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và ổn định của hệ thống pháp luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.
Việc Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường được kỳ vọng sẽ tạo động lực mới cho phát triển, góp phần hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và thúc đẩy phát triển nông nghiệp, kinh tế xanh, bền vững trong thời gian tới./.