Thứ Bảy, 13/12/2014 17:08
(GMT+7)
Thích hư danh
HNN - Thích hư danh là ham mê của nhiều người và điều này đã để lại những hệ lụy bi hài.
Hư danh chỉ đơn thuần giúp ai đó giải quyết “khâu oai”, nghĩa là “có tiếng không có miếng”. Thích hư danh khiến người ta chuộng hình thức, ưa khoe khoang bề ngoài, trong khi coi nhẹ thực chất. Để “có tiếng” người ta sẵn sàng ngụy tạo, giả dối. Chẳng hạn, người làm ăn nơi xa về quê, dù khó khăn cũng cố tạo vẻ thành đạt, Việt kiều thất nghiệp ở xứ người nhưng về nước vẫn tỏ ra sành điệu chịu chơi để khỏi “mang tiếng”. Trong quan niệm của lắm người, làm công chức ở tỉnh hiển nhiên hơn ở huyện, ở xã, lập nghiệp nơi thành phố tất “ngon” hơn ở làng; dù chưa cần biết làm gì, sống như thế nào. Cũng để “có tiếng” với thiên hạ, có khi người ta “tự phong” cấp chức rồi khoe khoang vị thế ảo nào đó của người thân. Có kẻ còn ngụy tạo mối quan hệ thân thiết với người nổi tiếng, theo kiểu “thấy họ sang bắt quàng làm họ” nhằm được “thơm lây”.
Đáng nói hơn, có những người cố có được hư danh bằng cách không lương thiện. Thế mới có chuyện chạy chức, chạy bằng cấp, chạy thành tích đã không còn là cá biệt. Xin nói thêm, thời chế độ phong kiến suy tàn ở nước ta đã từng xảy ra việc mua quan bán tước khá phổ biến. Vậy nên có những nhà giàu bỏ tiền mua chức chánh tổng, cửu phẩm, lý, hương để có tiếng, để được ngồi chiếu trên nơi đình làng. Những người mua danh ấy chỉ đơn thuần để cho oai, không được tham gia chính sự, không có quyền như những người có chức danh “thứ thiệt”. Nay thì không hẳn thế, nghĩa là lắm trường hợp lộng giả thành chân.
Hệ lụy của thói thích hư danh đã để lại hậu quả bi hài, khi đang có hiện tượng vàng thau lẫn lộn, thậm chí hư danh lấn át chính danh. Đã có chuyện kẻ sử dụng bằng giả thì “liên tục phát triển” và chễm chệ vị trí lãnh đạo, trong khi người có học vị thực chất thì thất nghiệp. Như vậy, bắt đầu là sự đam mê hư danh và rồi nó đang dần được thừa nhận lén lút; lắm người còn lấy hư danh để vênh váo, lừa bịp người khác mà không biết ngượng.
Khi cái giả lên ngôi, thậm chí lẫn lộn lấn át cái thật sẽ kéo theo sự đảo lộn nhiều giá trị tinh thần. Đó là điều đáng suy ngẫm.
Nguyễn Trọng Hoạt