Giữ tư liệu Phật giáo qua thanh âm

Tăng ni, Phật tử trải nghiệm không gian tư liệu âm thanh số hóa tại Trung tâm Lưu trữ và Nghiên cứu thuộc Học viện Phật giáo Việt Nam tại Huế

Những trích xuất âm thanh quý giá

Với hàng trăm bản ghi âm thuộc sở hữu của gia đình cố cư sĩ Tâm Đại Lê Văn Dũng (TP. Huế) - chủ nhân phòng thu âm Hoa Đàm ở Huế trước năm 1975 - tất cả những bản ghi âm được cố cư sĩ Tâm Đại Lê Văn Dũng thực hiện trên hệ thống băng cối (đĩa Akai), ghi lại hệ thống Pháp âm của các vị cao tăng cùng các sự kiện Phật giáo Huế diễn ra cách đây hơn 50 năm. 

Hầu hết chương trình được ghi âm dưới dạng “ghi âm sống tại chỗ”, tức là không thu tại studio, mà thu ngay tại chùa, vào thời điểm diễn ra sự kiện, với tính chân thực cao.

Theo di nguyện, gia đình của cố cư sĩ đã hiến tặng toàn bộ những bản ghi âm này cho Trung tâm Lưu trữ và Nghiên cứu thuộc Học viện Phật giáo Huế. Sau khi tiếp nhận, Học viện Phật giáo Việt Nam tại Huế và người con trai của cố cư sĩ cùng nhiều cộng sự đã mất khá nhiều thời gian để xử lý, số hóa, chuyển âm thanh sang các định dạng tiêu chuẩn, tương thích với công nghệ số trên các nền tảng hiện đại. Song song với đó, còn lên ý tưởng, thiết kế và thực hiện phòng trưng bày tư liệu số đặt ở 109 Minh Mạng, kịp thời đưa vào vận hành. Sau quá trình xử lý, có tất cả 95 trích xuất ngắn được hoàn chỉnh để phục vụ công chúng.

Ông Lê Văn Chính, con trai cố cư sĩ Lê Văn Dũng cho biết, để có gần cả trăm trích xuất là quá trình xử lý trải qua nhiều công đoạn và mất rất nhiều thời gian. Bởi tổng khối lượng ghi âm mà thân phụ ông đã lưu trữ lên đến 350 giờ đồng hồ.

Khi hiến tặng lại, ông Chính hy vọng cùng với hệ thống tư liệu truyền khẩu hay chữ viết, những tư liệu âm thanh này sẽ giúp mọi người có cách tiếp cận thú vị hơn về một giai đoạn lịch sử Phật giáo Huế. “Điều tôi tâm đắc nhất trong những bản ghi âm ấy là lời răn dạy, nhấn mạnh đến việc tu học, thực hành của các bậc cao tăng”, ông Chính chia sẻ.

Điểm đến thú vị

Đặt chân vào không gian trưng bày tư liệu số vừa khai trương, người xem bắt gặp di sản đồ sộ mà vị cư sĩ hiến tặng và công sức của những người xử lý, đưa các tư liệu ấy lên nền tảng âm thanh hiện đại.

Chỉ cần đeo tai nghe, người nghe có thể lựa chọn những trích xuất liên quan bằng công nghệ IPS băng tầng siêu rộng. Có thể là nghi thức tụng niệm, kinh Phật, sám pháp, pháp thoại, pháp đàm của các bậc tôn túc, hay những đoạn ghi âm kể về các sự kiện lịch sử của Phật giáo Huế, cổ nhạc - tân nhạc Phật giáo, các bản thu âm giải thích các biểu ngữ Phật đản…

Theo Thượng tọa Thích Không Nhiên, Phó Viện trưởng, Phó Giám đốc Điều hành Trung tâm Lưu trữ và Nghiên cứu Học viện Phật giáo Việt Nam tại Huế, những âm thanh được số hóa này là những tư liệu quý, giúp hậu thế hiểu thêm về văn hóa, lịch sử Phật giáo. Cùng với việc mở cửa đến phục vụ nghiên cứu của tăng ni sinh, nơi này sẽ trở thành điểm đến cho những ai yêu thích, tìm hiểu về văn hóa Phật giáo Huế.

Sau không gian số hóa âm thanh, thời gian đến, Trung tâm Lưu trữ và Nghiên cứu sẽ tiếp tục bổ sung tư liệu số hóa về ấn phẩm Liễu Quán, mộc bản, điển tịch cổ, bia ký, chuông, tượng, pháp khí, tư liệu Hán Nôm Phật giáo… trên hệ thống công nghệ hiện đại.