 |
| Những sinh viên nghệ thuật nhận học bổng từ Quỹ Sáng tạo Lê Bá Đảng. Ảnh: QSTLBĐ |
Tiếp nối di sản
Huế vinh dự là thành phố có 2 không gian mang tên họa sư Lê Bá Đảng, với bộ sưu tập trọn vẹn trong sự nghiệp sáng tác của ông ở Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng (thuộc Bảo tàng Mỹ thuật Huế, 15 Lê Lợi, phường Thuận Hóa) và Không gian Lưu niệm Lê Bá Đảng ở đồi Kim Sơn, phường Thủy Xuân.
Không chỉ tặng tác phẩm, người nghệ sĩ tài hoa còn tâm nguyện sẽ hình thành một nguồn quỹ để hỗ trợ các nghệ sĩ, sinh viên theo đuổi đam mê nghệ thuật. Cuối tháng 4/2016, Quỹ sáng tạo Lê Bá Đảng chính thức ra mắt với tài sản thành lập bước đầu 1 tỷ đồng do các tổ chức và cá nhân đóng góp. Thời điểm đó, 5 sinh viên đầu tiên của Trường Đại học Nghệ thuật, Đại học Huế đã được chọn để trao học bổng đợt đầu tiên, với giá trị mỗi suất 10 triệu đồng.
Ngay từ khi ra đời, quỹ xác định hoạt động nhằm mục đích kết nối và lan tỏa các giá trị, thực hành nghệ thuật liên ngành trong cả nước. Bên cạnh đó, tạo điều kiện cho các nghệ sĩ và học giả trẻ có tiềm năng được phát triển, sáng tạo những công trình có tính tiếp nối di sản của cố nghệ sĩ.
Không chỉ trao cho sinh viên các trường mỹ thuật trên cả nước, những năm qua, quỹ đã hướng tới nghệ sĩ trẻ, nghệ nhân, nhà nghiên cứu trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ truyền thống…, tạo nên sự lan tỏa cộng đồng trong nước và quốc tế.
Họa sĩ Phan Hải Bằng, giảng viên Trường Đại học Nghệ thuật (Đại học Huế) - nhà sáng lập nghệ thuật Trúc Chỉ từng được Quỹ sáng tạo Lê Bá Đảng vinh danh vào năm 2022, nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của danh họa, tại Không gian Lưu niệm Lê Bá Đảng trên đồi Kim Sơn. Nghệ thuật Trúc Chỉ khi đó, được hội đồng xét giải đánh giá cao về sự sáng tạo về chất liệu, ứng dụng vào nghệ thuật tạo hình, tạo ra các thành quả đáng ghi nhận như một phát minh về chất liệu…, mở ra nhiều khả năng sáng tạo nghệ thuật và độc đáo, được cộng đồng chấp nhận. Giải thưởng như một lời khẳng định giá trị nghệ thuật của Trúc Chỉ cũng như mục tiêu mà Quỹ sáng tạo Lê Bá Đảng hướng tới.
Nhớ lại thời điểm nhận thưởng, họa sĩ Phan Hải Bằng không khỏi xúc động và bất ngờ. Anh kể, đã từng đến nhà danh họa Lê Bá Đảng ở Paris, Pháp. Khi đó, nghệ thuật đồ họa và giấy mà họa sư Lê Bá Đảng đang dùng đã gợi mở và là nguồn cảm hứng trong anh. Về sau, anh đã quyết tâm theo đuổi một cách nghiêm túc cả đồ họa lẫn giấy, nhưng có hướng phát triển riêng. “Đó là dấu mốc trong hành trình sáng tạo của không riêng gì cá nhân mình lẫn Trúc Chỉ. Bởi xa hơn giờ đây Trúc Chỉ đã trở thành thương hiệu nổi tiếng không còn riêng mình, riêng Huế mà đã để lại dấu ấn ở tầm quốc gia”, họa sĩ Phan Hải Bằng chia sẻ và hy vọng rằng tương lai giải thưởng sẽ tìm kiếm, vinh danh nhiều nghệ sĩ hơn nữa.
Mở thêm hạng mục
Trải qua một thập niên hoạt động, Quỹ Sáng tạo Lê Bá Đảng giờ đây đã phát triển mạnh hơn. Kể từ năm 2025, ngoài Hội đồng sáng lập quỹ với các tên tuổi như NSND Đặng Nhật Minh, nhà sử học Dương Trung Quốc, nhà văn Tô Nhuận Vỹ, bà Lê Cẩm Tế sẽ có Ban Điều hành trẻ góp sức vận hành với tinh thần: “Quỹ Sáng tạo Lê Bá Đảng không chỉ gìn giữ mạch nguồn di sản mà còn thắp sáng ngọn lửa sáng tạo ẩn sâu trong từng tác phẩm của ông”. Không chỉ dừng lại thực hiện sứ mệnh này thông qua các hoạt động thúc đẩy thực hành nghệ thuật liên ngành và chương trình hỗ trợ bền vững, điều mà quỹ hướng đến là khẳng định vị trí nghệ thuật Việt Nam trong bối cảnh quốc tế.
Ngay trong buổi ra mắt các hoạt động mới vào cuối tháng 9 vừa qua, Quỹ sáng tạo Lê Bá Đảng cũng đã công bố nâng tầm Giải thưởng sáng tạo Lê Bá Đảng với nhiều hạng mục mới. Theo giám tuyển Ace Lê - thành viên ban điều hành quỹ, đây là giải thưởng định kỳ hỗ trợ các nghệ sĩ và học giả trẻ thực hiện các dự án có tính tiếp nối di sản nghệ thuật của cố danh hoạ.
Cụ thể, trong năm 2025 này, giải thưởng sẽ xét chọn 3 hạng mục bao gồm nghiên cứu, sáng tác và lãnh đạo trẻ. Trong đó hạng mục nghiên cứu sẽ dành cho học giả, giảng viên, nghiên cứu sinh, giám tuyển, hoặc cá nhân/nhóm nghiên cứu độc lập. Hạng mục sáng tác dành cho cá nhân thực hành trong các lĩnh vực mỹ thuật, kiến trúc, thời trang, thiết kế sản phẩm. Và hạng mục lãnh đạo trẻ, dành cho sinh viên 18 - 24 tuổi, thể hiện tố chất lãnh đạo và khả năng truyền cảm hứng.
“Với mỗi hạng mục, giải thưởng bao gồm khoản kinh phí hỗ trợ dự án nghiên cứu và sáng tạo cũng như cơ hội lưu trú tại Không gian Lưu niệm Lê Bá Đảng, giúp nhà nghiên cứu và nghệ sĩ được tiếp cận tư liệu và các tác phẩm của cố họa sĩ”, giám tuyển Ace Lê chia sẻ.