Đó là buổi chợ sớm mai của làng Mỹ Lợi, xã Vinh Lộc. Trước khi là một phần của xã Vinh Lộc hôm nay, Mỹ Lợi thuộc xã Vinh Mỹ - dải đất đồng bằng duyên hải một bên là biển, một bên là phá và duy nhất trên đất Huế có chất giọng kỳ lạ giống xứ Quảng.

Huế gần đây ra đời nhiều công trình địa chí các cấp. Ví như, ở cấp làng có các công trình tiêu biểu như Địa chí văn hóa làng Mỹ Lợi (Lê Văn Thuyên, Lê Nguyễn Lưu và Huỳnh Đình Kết), Sống ở làng (Lê Bá Kỳ) và các nghiên cứu về làng Hải Cát, Phước Tích (Nguyễn Hữu Thông và cộng sự). Cấp xã có Địa chí văn hóa xã Quảng Thái của bộ ba tác giả Huỳnh Đình Kết, Văn Đình Triền và Trần Đình Tối. Ở cấp huyện, thị có Hương Thủy, Phong Điền, Quảng Điền (chuẩn bị ra mắt). Đặc biệt, tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là thành phố Huế) cũng đã hoàn thành công trình địa chí dày đến 6 tập.

Sáng 9/8, xã Vinh Mỹ, huyện Phú Lộc tổ chức lễ đón nhận bằng xếp hạng Địa điểm Mít tinh Mỹ Lợi là di tích lịch sử (lưu niệm sự kiện) cấp tỉnh. Đến dự buổi lễ có ông Đặng Ngọc Trân, UVTV, Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy.

Mới sáng sớm, những quả mít vườn còn nguyên nhựa cuống đã xuất hiện tại chợ Mỹ Lợi (Vinh Mỹ, Phú Lộc). Không phải từ những khu vườn của vùng bãi ngang ven biển, những quả mít này đều đến với chợ thông qua các tay buôn chuyến tận vùng cao Nam Đông.

Sự ra đời của hội Mỹ Ích gắn liền với sự kiện ông Hoàng Văn Tuyển (1821-1879) đỗ tiến sĩ khoa Tân Hợi (năm Tự Đức thứ 4, 1851).

Cứ nhắc đến hai chữ Mỹ Lợi là người dân Huế nhớ ngay đến đặc điểm nổi bật của bà con ở đây là giọng nói. Làng Mỹ Lợi nay bao gồm toàn bộ xã Vinh Mỹ (huyện Phú Lộc), có 5 thôn thì 1 thôn nói giọng Huế, còn 4 thôn nói giọng... Quảng. Bí ẩn về giọng nói ấy, cho đến bây giờ vẫn chưa có ai giải thích thấu đáo được.

Với nhiều gia đình, gầm cầu thang là được coi khu vực “góc chết”, bị bỏ phí hay bố trí không đạt yêu cầu về thẩm mỹ và đạt lợi ích tốt nhất. Nhưng nếu khai thác đúng cách, không gian này hoàn toàn là một khu vực sinh động trong ngôi nhà của chúng ta.