Giữa Trường Sơn hùng vĩ, người Pa Cô vẫn gìn giữ một lễ hội thiêng liêng, nơi tiếng chiêng, tiếng trống hòa cùng ngọn lửa đỏ bập bùng. A Riêu Piing là dịp tưởng nhớ tổ tiên, là ngày hội gắn kết cộng đồng, làm bừng sáng những giá trị văn hóa độc đáo của đồng bào Pa Cô.

Ở xã A Lưới 1 (được sáp nhập từ các xã Hồng Thủy, Hồng Vân, Trung Sơn, Hồng Kim), cô gái Pa Cô Lê Thị Trưng Nhỉ là người đầu tiên mạnh dạn đưa lúa Ra dư, vốn chỉ thích hợp trên vùng đồi xuống trồng ở ruộng nước. Nhỉ được tặng bằng khen, là điển hình tiên tiến trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Tách mình khỏi những ồn ào phố thị, A Lưới hiện lên như một bản trường ca trầm lắng và sâu sắc của thiên nhiên đất Cố đô. Trong tập phát sóng của chương trình “Hành trình Kết nối xanh”, khán giả sẽ có cơ hội khám phá một A Lưới nguyên sơ, hùng vĩ – nơi rừng núi không chỉ là không gian sinh tồn mà còn là linh hồn của đời sống đồng bào các dân tộc thiểu số Pa Cô, Tà Ôi, nơi màu xanh của rừng là hơi thở gắn liền với ký ức và tương lai.

Cùng với sự cần cù, chịu khó, vợ chồng anh Nguyễn Văn Huỳnh, chị Lê Thị Lân, người đồng bào dân tộc Pa Cô ở thôn Ra loóc- A Sốc, xã Hồng Bắc (A Lưới) đã mạnh dạn vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội huyện để thoát nghèo, phát triển kinh tế một cách bền vững.

Trong không khí rộn ràng của ngày hội “Sắc xuân vùng cao” A Lưới, giữa những điệu múa “tung tung da dá” và tiếng cồng chiêng vang vọng, tôi may mắn được chứng kiến một nghi lễ đặc biệt của đồng bào Cơ Tu - lễ hội Ân Ninh Pa Nua. Đây là một trong những nghi lễ truyền thống lâu đời, thể hiện tình cảm thiêng liêng của nhà gái đối với nhà trai sau nhiều năm kết tình thông gia.

Cưới xin là một trong những nghi lễ quan trọng trong đời sống của đồng bào Pa Cô (A Lưới). Để chính thức thành vợ thành chồng, đôi trai gái phải trải qua nhiều nghi thức với những phong tục giàu bản sắc.

Nghề đan lát của người Pa Ko, Tà Ôi, Cơ Tu… tạo nên những sản phẩm thủ công đặc trưng, góp phần làm giàu thêm giá trị đời sống văn hóa đồng bào vùng cao A Lưới. Những năm trở lại đây, ngoài ý thức giữ nghề, truyền nghề; du lịch đã tiếp sức để những sản phẩm của người dân được giới thiệu rộng rãi, có thêm đầu ra.

Phòng Văn hóa và Thông tin huyện A Lưới tổ chức xuất bản ấn phẩm “Tập bài hát ca ngợi Đảng, Bác Hồ và quê hương A Lưới” (NXB Thuận Hóa, tháng 11/2024). Đây thật sự là một công trình sáng tạo mới mẻ về cách làm trong công tác văn hóa, nghệ thuật hiện nay. Điều đặc biệt mới mẻ là bên cạnh lời tiếng Việt phổ thông, mỗi bài hát đều được dịch lời sang tiếng của ba dân tộc Pa Cô, Cơ Tu, Tà Ôi của đồng bào A Lưới.

Vùng đất phía tây Thừa Thiên Huế không chỉ thu hút du khách bởi cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, mà còn nhờ vào sự đa dạng về văn hóa và nghệ thuật truyền thống của các dân tộc thiểu số (DTTS). Trong đó, nghề chạm khắc gỗ của đồng bào Pa Cô đã trở thành một biểu tượng đặc sắc, mang trong mình những giá trị lịch sử và tâm linh. Giữa dòng chảy của thời gian, ông Cu Đài, một nghệ nhân điêu khắc gỗ đã nỗ lực hết mình để gìn giữ và phát triển nghề truyền thống này.

Có dịp ghé thôn A Năm, xã Hồng Vân, huyện A Lưới, du khách sẽ được chiêm ngưỡng ngôi nhà dài duy nhất được xây dựng theo mô thức truyền thống của đồng bào Pa Cô. Năm 2014, ngôi nhà dài được nghệ nhân đan lát Quỳnh Quyên (trú tại thôn A Năm, xã Hồng Vân) vận động dựng và được coi là biểu tượng của tình đoàn kết giữa những người dân trong thôn.