Tại tổ thảo luận số 6, Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) TP. Huế cùng các đoàn Đồng Nai, Lạng Sơn đã đóng góp nhiều ý kiến sâu sắc, tập trung vào các vấn đề lớn như: Thu hút nhân tài công nghệ cao, hoàn thiện thể chế tài chính trong lĩnh vực quốc phòng - an ninh, bảo đảm chủ quyền số và tăng cường vai trò giám sát của Quốc hội trong hội nhập quốc tế.
 |
| Đại biểu Nguyễn Hải Nam nêu ý kiến tại buổi thảo luận. Ảnh: Đoàn ĐBQH thành phố cung cấp |
Thu hút chuyên gia công nghệ cao bằng cơ chế thị thực linh hoạt
Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Hải Nam (Đoàn ĐBQH TP. Huế) đề nghị dự thảo Luật Xuất nhập cảnh (sửa đổi) cần nghiên cứu bổ sung loại hình thị thực dành riêng cho chuyên gia công nghệ cao, doanh nhân và lao động làm việc từ xa.
Theo đại biểu, nhiều quốc gia đã áp dụng chính sách visa linh hoạt, cho phép chuyên gia công nghệ làm việc xuyên biên giới từ 1- 3 năm, với thu nhập từ 3.000 - 5.000 USD/tháng. “Chính sách này không chỉ giúp thu hút dòng nhân lực chất lượng cao, mà còn tạo ra môi trường đổi mới sáng tạo sôi động tại các đô thị lớn”, ông Nam nhấn mạnh.
Ông cho rằng, Việt Nam đang hướng tới xây dựng trung tâm tài chính quốc tế và thành phố đổi mới sáng tạo, do đó việc thu hút nhân tài công nghệ sẽ là đòn bẩy quan trọng thúc đẩy chuyển đổi số và tăng trưởng kinh tế. “Chúng ta có thể học hỏi kinh nghiệm từ Thượng Hải (Trung Quốc), nơi việc thu hút nhân tài được xem là yếu tố then chốt trong chiến lược phát triển đô thị thông minh”, ông Nam nói.
Đại biểu Nguyễn Hải Nam khẳng định, nếu được thể chế hóa, chính sách này sẽ góp phần cụ thể hóa các Nghị quyết 57, 68 của Bộ Chính trị, đồng thời tạo thêm việc làm, tăng trưởng GDP và hình thành hệ sinh thái đô thị phát triển đồng bộ, hiện đại.
Liên quan đến dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điều ước quốc tế, đại biểu Nguyễn Thị Sửu, Phó Trưởng đoàn ĐBQH TP. Huế cho rằng: Luật cần tiếp tục hoàn thiện theo ba hướng: Thứ nhất, với điều ước hỗn hợp có nội dung liên quan nhiều cơ quan, cần có cơ chế phối hợp thẩm tra liên ngành, cho phép Chính phủ trình Quốc hội quyết định phạm vi phê chuẩn. Thứ hai, với điều ước quốc tế điện tử, cần quy định rõ tiêu chuẩn kỹ thuật, chứng thực và lưu trữ an toàn, giao Bộ Ngoại giao phối hợp Bộ Thông tin và Truyền thông hướng dẫn thực hiện. Thứ ba, cần tăng cường vai trò giám sát của Quốc hội bằng việc tổ chức giám sát chuyên đề định kỳ ba năm/lần đối với các hiệp định thương mại, đầu tư lớn như WTO, CPTPP, EVFTA, thay vì chỉ thông qua báo cáo thường niên.
Minh bạch tài chính trong quản lý các quỹ công nghiệp quốc phòng - an ninh
Thảo luận về dự thảo Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, đại biểu Nguyễn Thị Sửu đánh giá cao tầm nhìn chiến lược của dự thảo khi gắn phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh với đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, để bảo đảm tính khả thi, bà Sửu nhấn mạnh yêu cầu minh bạch tài chính và rõ trách nhiệm trong quản lý các quỹ đầu tư.
Theo bà Sửu, hiện dự thảo quy định hai quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách gồm Quỹ Công nghiệp quốc phòng (do Bộ Quốc phòng quản lý) và Quỹ Đầu tư phát triển công nghiệp an ninh (do Bộ Công an quản lý). Đây là cơ chế linh hoạt, phù hợp với tính chất đầu tư mạo hiểm của ngành, song cần quy định rõ cơ chế kiểm toán độc lập, giám sát và thẩm quyền phân bổ vốn để tránh chồng chéo, bảo đảm minh bạch và phù hợp thông lệ quốc tế.
 |
| Đại biểu Nguyễn Sỹ Quang tham gia thảo luận. Ảnh: Đoàn ĐBQH thành phố cung cấp |
Đại biểu Sửu cũng đề nghị ràng buộc trách nhiệm doanh nghiệp khi tham gia đóng góp vào quỹ: “Doanh nghiệp có đóng góp cần được hưởng quyền ưu tiên trong tiếp cận dự án, hợp đồng hoặc sản phẩm. Đó là cơ chế ‘win-win’ minh bạch, tránh lợi dụng quỹ như kênh đầu tư trá hình.”
Bà Sửu đồng thời kiến nghị thành lập Quỹ hỗ trợ nghiên cứu và đổi mới công nghệ quốc phòng - an ninh, tương tự Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia, nhằm tạo nền tảng tài chính bền vững cho việc làm chủ công nghệ lõi, phục vụ mục tiêu tự cường và bảo vệ chủ quyền quốc gia.
Theo đại biểu Nguyễn Sỹ Quang (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai), việc ban hành Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp là rất cần thiết và kịp thời trong bối cảnh thế giới biến động nhanh, phức tạp.
Ông Quang cho rằng, Bộ Công an đang từng bước xây dựng nền công nghiệp an ninh tự chủ, sau khi tiếp nhận, quản lý các doanh nghiệp lớn như Mobifone từ SCIC và FPT Telecom. “Từ các xung đột ở Nga - Ukraine hay Trung Đông, có thể thấy yêu cầu tự lực, tự cường trong công nghiệp quốc phòng - an ninh là cấp bách. Không quốc gia nào có thể phụ thuộc bên ngoài trong lĩnh vực này,” ông nhấn mạnh.
Đại biểu Nguyễn Sỹ Quang ủng hộ việc thành lập Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh, song song với Quỹ công nghiệp quốc phòng, nhằm huy động nguồn lực xã hội và chấp nhận đầu tư mạo hiểm để “đi tắt, đón đầu công nghệ mới”.
Ông Quang cũng kiến nghị xây dựng Luật An ninh mạng (mới), kế thừa Luật An toàn thông tin mạng và Luật An ninh mạng 2018, để phù hợp hơn với yêu cầu bảo vệ chủ quyền số quốc gia. Một trong những vấn đề cấp thiết, theo ông, là quản lý và truy xuất địa chỉ IP người dùng. “Hiện nhiều nhà mạng chưa hợp tác đầy đủ; trong khi hàng ngày họ thu cước, nhưng khi điều tra tội phạm lại không cung cấp được IP”, ông Quang phản ánh.
Đại biểu đề xuất bắt buộc người dùng mạng xã hội đăng ký danh tính thật, song vẫn được dùng tên hiển thị khác, nhằm tăng khả năng truy vết, ngăn chặn tội phạm mạng và lừa đảo trực tuyến, hiện chiếm tới 60% số vụ phạm pháp hình sự.
Bên cạnh đó, ông cảnh báo nguy cơ từ thiết bị công nghệ nhập khẩu có “cửa sau” (backdoor), cho phép truy cập dữ liệu từ xa. “Chúng ta phải mạnh dạn khuyến khích nghiên cứu, sản xuất và sử dụng sản phẩm công nghệ trong nước. Muốn bảo vệ chủ quyền số, phải có sản phẩm và công nghệ tự chủ”, đại biểu Nguyễn Sỹ Quang nhấn mạnh.