Cố họa sĩ Phạm Đăng Trí- người tìm ra bảng màu ngũ sắc của Huế, đã từng nói: “Đối với màu tím, phụ nữ Huế quan niệm đó là một sắc trang nhã. Trông không buồn mà chỉ như mỉm cười. Không quá nồng nàn như bông lài mà thoang thoảng như hương lan thanh đạm và tế nhị. Vì vậy, đàn bà con gái thường mặc màu tím... Và nữ sinh thường chọn màu này để làm đồng phục... Tím là sắc lạnh, là sắc thuộc âm, nằm dưới cùng trong quang phổ, phát ra bước sóng ngắn và sức sáng nhẹ nhàng...
Nhưng tím Huế cũng có gam màu riêng của mình. Tím Huế không phải là màu hoa lục bình trong Nam hay tím hoa cà ngoài Bắc, cũng không giống màu tím đậm của nước quả mồng tơi như nhiều người lầm tưởng. Với người Cố đô, tím Huế không ngả qua đen, không tía qua đỏ mà chỉ đủ đậm như màu mực học trò trên giấy trắng.”
Tím là một màu chính trong ngũ sắc pháp lam Huế (đỏ, vàng, tím, lục, xanh) trang trí ở cung điện, ở đình chùa miếu vũ..., sắc màu truyền cảm mạnh này đã quyện vào tâm tư người Huế. Màu tím là biểu hiện sự thuỷ chung nhưng lãng mạn, bâng quơ và nhớ nhung. Chạy xe nhanh theo một bóng áo tím trên phố, bất chợt những câu hát nhạc Trịnh bỗng hiện về :
Chiều một mình qua phố,
Âm thầm nhớ nhớ tên em,
Có khi nắng khuya chưa lên,
Mà một loài hoa chợt tím...
Không biết tâm tư những chàng trai trẻ thế nào chứ việc chạy xe theo một tà áo tím trên phố cũng có cái gì đó hay hay, lãng mạn. Hai hàng cây xanh bên đường vừa được tắm gội trong những ngày mưa, bây giờ lá xanh một màu vừa như non mới, vừa như mảnh mai hơn trong tiết trời chớm đông. Trong cái se se lạnh của xứ Huế, màu áo tím của em như nhuộm cả không gian và thời gian, làm cho thành quách rêu phong cũng nhuốm trong màu tím : “Gió heo may đã về, chiều tím loang vỉa hè”, chắc ngày xưa khi sáng tác những câu này, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng đã từng ngắm những tà áo dài trên phố, để rồi từ màu áo tím ấy, cả đường phố, cả thành phố cũng tím theo.
Màu tím Huế, đã có biết bao nhà thơ, nhà văn, nhạc sĩ đưa màu tím Huế vào trong các sáng tác của mình. Và nếu bạn là người yêu thích văn chương thì có lẽ một tà áo tím mà bạn bắt gặp trên đường phố Huế vào một ngày đầu đông như bây giờ cũng có thể gợi lên trong bạn một nguồn cảm hứng để sáng tác. Có thể là một bài thơ, một câu hát, một đoản văn, không dùng để đăng báo mà là để cho mình. Thế bạn nhé, hãy cứ để cho trí tưởng tượng của mình bay bổng cùng màu tím Huế….
Trưa nay chợt nhớ trưa nao
Trước
Nhà em
Tím
Một màu bằng lăng….
Diệu Hà