Ngày 28/8/1945, Nhân dân tập trung mít-tinh ở sân vận động Huế để chào mừng phái đoàn Trung ương vào thông báo cuộc Tổng khởi nghĩa giành được thắng lợi trên phạm vi cả nước, và giới thiệu Ủy ban Dân tộc giải phóng là Chính phủ cách mạng lâm thời do đồng chí Hồ Chí Minh làm Chủ tịch.

Thiếu tướng Trần Chí Cường tên thật là Trần Phong Nhã, quê ở thôn Phước Hưng, xã Chân Mây - Lăng Cô, thành phố Huế. Trong Cách mạng tháng Tám năm 1945, ông là Chủ tịch Ủy ban Khởi nghĩa tổng An Cư, huyện Phú Lộc. Bài viết này chủ yếu dựa vào tư liệu cuốn “Đường lên phía trước” của ông do Nhà xuất bản QĐND ấn hành năm 2005.

Mùa Thu năm 1945. Sáng 19 tháng 8, phố phường Hà Nội rợp sắc cờ đỏ sao vàng. Từ các ngả đường Hàng Đào, Hàng Ngang, Hàng Đường… từng dòng người ken đặc, tay cầm biểu ngữ, băng rôn, có người mang cả trống, chiêng, kèn để cổ vũ. Những cụ già chống gậy đi bên cạnh thanh niên, thiếu nữ áo dài trắng xen giữa các đội tự vệ mang băng đỏ trên tay. Tiếng trống, tiếng hô "Việt Nam độc lập muôn năm!" vang dội. Không khí rộn ràng như một ngày hội lớn, nhưng đó chính là một Cuộc tổng khởi nghĩa giành lấy chính quyền về tay nhân dân, giành lấy độc lập, tự do.

Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 là cuộc cách mạng của lòng dân đồng tâm nhất trí, được Đảng tổ chức và lãnh đạo, được tư tưởng Hồ Chí Minh dẫn đường. Trước thềm kỷ nguyên mới, bài học xây dựng và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc được nhận thức và nâng cao.

Hội nghị toàn quốc của Đảng bế mạc, các đại biểu khẩn trương trở về các địa phương, mang theo chủ trương của Đảng, kịp thời phát động và lãnh đạo Nhân dân vùng lên khởi nghĩa giành chính quyền.

Đầu tháng Bảy năm nay, tôi trở lại Lộc Vĩnh khi xã này cùng với Lộc Thủy, Lộc Tiến và thị trấn Lăng Cô nhập lại mang tên mới: Xã Chân Mây - Lăng Cô (TP. Huế). Đây là địa bàn mà trong cách mạng tháng 8/1945, dưới sự chỉ đạo của Bí thư Chi bộ Trần Chí Cường, cha tôi - Phạm Hữu Xuân cùng 5 đảng viên: Trần Lưu, Trần Lý, Nguyễn Văn Đạt, Nguyễn Văn Phiên và Nguyễn Hữu Tiềm tham gia tổ chức, lãnh đạo cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Tổng An Cư.

Ở Huế, từ năm 1925 đến những ngày trước cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng 8 năm 1945, báo chí yêu nước và cách mạng, thậm chí có xu hướng cách mạng cũng rất khó xuất bản công khai. Bằng cách này hay cách khác, những người hoạt động cộng sản vẫn luôn tìm mọi cách để có tờ báo trong tay làm cơ quan ngôn luận.

Đó chỉ là một ý kiến phát biểu trong buổi Tọa đàm tại “Lan Viên Cố Tích 2 - Điểm gặp Liên Văn hóa” giữa tháng 10 vừa qua với tiêu đề: “CUỘC KHỞI NGHĨA HAI BÀ TRƯNG VÀ NIỀM CẢM HỨNG CỦA HẬU THẾ”, do nhà nghiên cứu lịch sử Trần Viết Ngạc chủ xướng.

Giữa những ngày tháng Tư lịch sử, chúng tôi lại có dịp về Tuyên Quang, và lại được thăm Tân Trào- Khu di tích quốc gia đặc biệt, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng các cơ quan Trung ương ở và làm việc trong thời kỳ tiền khởi nghĩa và thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp.

Ngày 8/3, Công an TP. Huế tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa ôn lại truyền thống 114 năm Ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3/1910- 8/3/2024); 1984 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng.