Cẩn trọng với “đặc sản” ốc bươu vàng

Ốc bưu vàng cần chế biến kỹ trước khi sử dụng

Ốc bươu vàng là loài sinh vật gây hại mùa màng. Song, từ khi du nhập vào Việt Nam loại ốc này trở thành thực phẩm, được chế biến thành các món ăn khoái khẩu của nhiều người. Nắm được nhu cầu của thực khách, các nhà hàng, quán ăn nhanh chóng đưa vào thực đơn. Nhiều quán ăn tạo nên thương hiệu cũng chính nhờ ốc bươu vàng. Bà N., chủ quán ốc T.M tại đường Phan Bội Châu (phường Trường An, TP. Huế) cho biết: Mỗi ngày, tôi nhập khoảng 50kg ốc để chế biến phục vụ khách. Sau khi mua, ngâm ốc vào nước, bỏ thêm một nắm ớt giã nhuyễn khoảng 2-3 tiếng đồng hồ rồi vớt ra chế biến.

Theo bà N., các quán bán ốc thường nhập ốc sống, được người dân các địa phương ven sông bắt. “Tui nhập ốc từ Phú Thứ (Phú Vang). Ốc có đặc điểm khi chết sẽ bốc mùi hôi, rất dễ nhận biết nên khi nhập, mở bao thấy mùi hôi của ốc chết là trả lại. Trong quá trình chế biến vô tình lẫn vào một con chết, nồi ốc bốc mùi, khách hàng sẽ dễ dàng nhận ra. Do vậy, quán tôi thường bán ốc đảm bảo chất lượng”. Khi đề cập đến việc ốc bươu vàng ở các đồng ruộng thường được nông dân diệt bằng thuốc bảo vệ thực vật, bà Q. quả quyết: “Toàn bộ ốc của tui nhập được bắt ở sông, không bắt ở ruộng”.

Ốc bươu vàng là món ăn thu hút khá đông giới trẻ

Nhiều chủ quán ốc cho biết, để chế biến các món ốc phải trải qua khá nhiều công đoạn. Đầu tiên phải phân loại ốc, loại bỏ các con ốc chết, rửa sạch sau đó ngâm ốc vào nước với thời gian vừa đủ. Họ thường dùng nước vo gạo trộn lẫn nắm ớt giã nhuyễn để loại bỏ các chất bẩn có trong ốc. Cuối cùng, tùy theo thực đơn chế biến thành các món ăn. “Quán tui toàn bán ốc bươu vàng. Ốc bươu đen giá quá cao, từ 50-70 nghìn đồng/kg nên chỉ có các nhà hàng bán. Chế biến ốc cần nêm nếm gia vị phù hợp và làm nước chấm đặc sắc mới thu hút khách hàng”, ông T. chủ quán ốc ở phường An Tây cho biết.

Khảo sát nhiều người sành ăn ốc bươu được biết, họ thường quan tâm đến hương vị các món ốc sau khi chế biến chứ không quá lưu tâm đến vấn đề nguồn gốc xuất xứ của ốc. “Mình thường ăn ốc ở đường Phan Bội Châu. Các quán ăn ở đây chế biến ốc rất công phu, hợp khẩu vị nhiều người. Mình cũng có ít lần ăn gặp phải ốc chết, nhưng cũng không sao”, Nguyễn Văn Lành (phường An Tây, TP. Huế) chia sẻ.

Ốc bươu vàng được bán rong tại các đường phố

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Ngọc Diễn, Chi cục trưởng Chi cục Vệ sinh An toàn thực phẩm tỉnh cho biết, những năm gần đây, nhiều quán ăn thu mua ốc với giá từ 10-15.000 đồng/kg để chế biến thành các món ăn. Ốc sống ở tầng đáy, giàu đạm nên khi chết, bốc mùi khó chịu. “Trên địa bàn thành phố có khoảng 10 quán ốc. Hàng năm, chúng tôi thường kiểm tra định kỳ các quán có đăng ký kinh doanh. Còn những quán nhỏ thì có sự giám sát của chính quyền địa phương. Từ trước đến nay, chưa phát hiện trường hợp nào ngộ độc khi ăn ốc, nhưng chúng tôi khuyến cáo bà con nên ngâm ốc trước khi chế biến khoảng 1 ngày và phải nấu chín trước khi ăn”, ông Diễn nói.

Bác sĩ chuyên khoa II Hồ Đỗ Vinh, Phó trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Trung ương Huế cho biết: “Xét về thành phần dinh dưỡng, 100gram ốc bươu có 84kcal, 11,1g protit, 0,7g lipit, 8,3g gluxit. Với các thông số như thế, rõ ràng ăn ốc sẽ rất tốt vì đầy đủ các thành phần dinh dưỡng. Tuy nhiên, ốc phải được nấu chín, không được ăn tái vì có thể ngộ độc bởi các sinh vật ký sinh chưa bị tiêu diệt”. Nói về việc sử dụng ốc bươu bị nông dân dùng thuốc bảo vệ thực vật diệt, bác sĩ Vinh cho rằng: “Ốc chết rất dễ nhận biết, ngoài mùi hôi, khi nấu chín nắp ốc không mở. Vì vậy, ốc bị diệt bằng thuốc bảo vệ thực vật sẽ không ai sử dụng. Tuy nhiên, nếu lượng hóa chất không đủ làm ốc chết và vô tình người dân ăn phải những con ốc ở trạng thái này mặc dù không ngộ độc ngay nhưng thuốc sẽ ngấm từ từ và sử dụng nhiều sẽ gây hại”.

LÊ THỌ