Nuôi giấc mơ từ ký ức tuổi thơ, Nguyễn Văn Hè đã hiện thực hóa tác phẩm nghệ thuật chính nơi ở của mình trên ngọn đồi ở làng Kim Sơn (phường Thủy Bằng, quận Thuận Hóa). Nơi đó, mô hình chiếc máy bay khổng lồ đã được anh tạo tác theo một cách riêng khiến nhiều người khi bước vào đây choáng ngợp.

Những ngày mưa ở miền Trung thường kéo dài và dai dẳng. Đó là những ngày tháng Mười âm lịch, khi gió mùa đông bắc tràn về mang theo những cơn mưa rả rích. Mưa không dứt, nhưng lại chẳng khi nào xối xả. Mưa chỉ rơi nhè nhẹ, lặng lẽ như chính con người ở nơi này - điềm đạm và sâu lắng. Và trong nhịp sống chậm rãi đó, hình ảnh chiếc đèn dầu ngày mưa trong ký ức hiện về rõ nét, như một phần không thể thiếu trong những năm tháng tuổi thơ.

Với thế hệ 7X, 8X sinh ra và lớn lên ở làng quê, cơm độn ngô khoai hẳn đã là một phần ký ức khó mờ phai trong tâm thức. Ở vùng “rốn lũ” miền Trung quê tôi, các món chế biến từ ngô rất đa dạng và phổ biến trong thế kỷ trước. Một trong những món quê bình dị mà gây thương nhớ phải kể đến món ngô bung, có chỗ lại gọi là ngô nâm, ngô hầm. Món ăn ấy một thuở được coi là món cứu đói nổi tiếng của nhà nghèo. Ngày ấy, bố mẹ tôi đông con nên quanh năm là cơm độn sắn, khoai, ngô lẫn lộn, có khi mở nắp nồi ra đã thấy nghẹn ứ ở cổ vì ngán. Nhưng thật lạ, chỉ có món ngô bung mỗi lần ăn là một lần tôi cảm thấy thích thú. Có thể nói nó đã trở thành mỹ vị của tuổi thơ, thực sự ngon trong những ngày gió bão mênh mông và trong tiết trời đông tê tái sắt lòng.

Ngoài mảnh đất Niêm Phò - nơi lưu giữ những những ký ức về tuổi thơ thì mảnh đất Nam Dương thuộc xã Quảng Vinh, huyện Quảng Điền là một phần không thể thiếu trong những năm tháng tuổi trẻ đầy nhiệt huyết của chàng thanh niên Nguyễn Vịnh. Và chính tại làng quê này, anh đã gặp và thầm cảm mến cô gái dịu hiền, thùy mị với đôi mắt đen thông minh có tên là Nguyễn Thị Cúc - người sau này đã trở thành người vợ thủy chung, “hậu phương” vững chắc cùng gắn bó bên nhau qua mọi gian khó, thăng trầm với người chồng của mình - Nguyễn Vịnh (sau này Đại tướng Nguyễn Chí Thanh).

Chiều muộn, đi làm về chạy ngang qua cánh đồng thôn Tây Trì Nhơn (Phú Thượng, TP. Huế) thấy một số bác nông dân còn loay hoay với những đống rơm giữa ruộng lúa vừa mới gặt lòng tôi lại nao nao khó tả. Những ký ức về tuổi thơ cứ thế ùa về. Đó là ký ức về những ngày ra đồng gặt lúa, về mùi thơm của những sợi rơm khô, những buổi chạy mưa khi cùng ba mạ phơi rơm, xây rơm ...

Vậy là trung thu đến, thú thật là tôi ít khi ghi nhớ mốc thời gian cụ thể, trừ vài trường hợp đặc biệt. Cho đến khi mấy hôm nay, dọc khắp trên những con đường người ta dựng ki-ốt để bày bán bánh trung thu thì tôi mới để ý. Tuy tuổi thơ đã lùi lại về sau rất nhiều năm nhưng cứ mỗi độ Trung thu về, lòng tôi lại bồi hồi khó tả. Tôi nhớ những mùa Trung thu thơ bé nhà nghèo với nhiều ký ức êm đềm, tươi đẹp…

Hàng năm, khi mùa vải vừa qua đi chưa lâu và những ngày Rằm tháng Sáu Âm lịch vừa chợt tới là những cây nhãn trong khu vườn nhà tôi lại bắt đầu vào mùa quả chín. Quãng tuổi thơ tôi đã đi qua biết bao nhiêu mùa nhãn chín, và mỗi mùa nhãn chín luôn đọng lại trong ký ức vô vàn kỷ niệm ngọt ngào, thích thú…

Bà mất cách đây mấy năm rồi, nhưng ký ức về bà sẽ không bao giờ phai nhạt trong nó. Tuổi thơ của nó gắn với bà, với nỗi nhọc nhằn và tình yêu vô tận mà bà dành cho.

Trong ký ức tuổi thơ của tôi, vào những ngày hè nắng đổ lửa như thế này, thể nào ba tôi cũng lúi húi ra nương chuối. Ông nhặt nhạnh những tàu lá chuối đã khô, róc lấy sống lá nhúng nước cho dai và đan thành chiếc nài chắc nịch để trèo dừa.

Tháng ba, sáng mở mắt ra thấy mưa phùn nhè nhẹ, tiết trời dịu mát với dư âm của ngày xuân. Loanh quanh bữa sáng với món cháo gạo đỏ, ăn kèm cá bống kho rim. Bỗng nhiên ký ức tuổi thơ với tô cháo gạo lứt của ngoại ngày nào ùa về, đong tràn cảm xúc...