 |
| Trồng rừng để tăng không gian xanh cho đô thị Huế |
Hài hòa giữa bảo tồn và phát triển
Các chuyên gia, nhà nghiên cứu, cũng như người dân thành phố đều chung một mong muốn đó là Huế cần phát triển bằng sự hài hòa, bền vững và nhân văn, phải để người dân tận hưởng được giá trị trong lành từ thiên nhiên và vẻ đẹp, tính thẩm mỹ cao của đô thị di sản.
Theo ThS. KTS. Trần Ngọc Tuệ, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển Đô thị TP. Huế, khu vực trung tâm thành phố Huế, nhất là vùng Kinh thành, Nam - Bắc sông Hương chính là “trái tim” của đô thị. Đây là nơi tập trung giá trị văn hóa, lịch sử, hành chính, đồng thời chịu nhiều áp lực nhất từ quá trình phát triển. Nếu không có quy hoạch tốt, Huế sẽ dần đánh mất những giá trị không thể thay thế, đó là cảnh quan, không gian xanh và bản sắc kiến trúc.
Thực tế, đô thị Huế phía bắc sông Hương vẫn mang nét cổ kính, trầm mặc của vùng di sản, trong khi phía nam lại hướng đến một đô thị hiện đại, năng động hơn. Song, ranh giới này đang bị mờ đi bởi tốc độ đô thị hóa, quy hoạch xây dựng thiếu đồng bộ, khiến hình ảnh đô thị vẫn còn thiếu bản sắc.
Ông Nguyễn Văn Minh, một cư dân sống lâu năm gần khu vực cồn Dã Viên, phường Thuận Hóa, chia sẻ: Huế có sông Hương, có đồi núi, có cây xanh, có gió lành. Mong sao khi quy hoạch phát triển, thành phố vẫn giữ được những khoảng xanh để người dân còn nơi thư giãn, để du khách còn thấy một Huế yên bình.
Mong mỏi của nhiều người dân Huế cũng là định hướng mà thành phố đang hướng tới, đó là vừa bảo tồn di sản, vừa phát triển đô thị hài hòa, có tầm nhìn dài hạn. Các chuyên gia cho rằng, Huế nên tận dụng hệ thống mặt nước, với Hộ Thành Hào, Ngự Hà và hàng chục hồ tự nhiên để hình thành “công viên nước” trong lòng đô thị. Việc khôi phục các vườn ngự uyển, dải cây xanh quanh Hoàng thành, tổ chức đường dạo bộ và không gian nghỉ chân ven sông hay rừng mưa nhiệt đới ở khu vực Kim Long, đồi Thiên An, đồi Vọng Cảnh… không chỉ phục vụ du lịch mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Các sông và không gian xanh ở khu vực trung tâm thành phố Huế là những nguồn tài nguyên quan trọng và chưa được khai thác phát triển có hiệu quả. Người xưa luôn đề cao giá trị “Nhất cận thị, nhì cận giang, tam cận lộ”. Nhiều nước trên thế giới đều biết tận dụng giá trị lợi thế “cận giang” chảy qua lòng thành phố như sông Seine (Paris - Pháp), Thames (London - Anh), sông Danube (Vienna - Áo)... để phát triển du lịch, dịch vụ một cách hài hòa, giàu bản sắc văn hóa. Trong khi, chỉ riêng hai bờ sông Hương phần lớn vẫn còn trong tình trạng kém phát triển, cộng đồng chưa được tạo điều kiện và cũng chưa biết cách tiếp cận có ý nghĩa với sông Hương. Vì thế, cần phải có sự chuyển đổi khai thác những con sông được thiên nhiên ban tặng cho Huế trở thành những tài sản cảnh quan có giá trị.
Đô thị thông minh - con người thông minh
Huế đang được định hướng trở thành thành phố di sản, văn hóa, cảnh quan, thân thiện với môi trường và thông minh. Muốn vậy, đô thị thông minh phải bắt đầu từ những cư dân thông minh, những người hiểu và đồng hành với sự thay đổi của thành phố. Với quan điểm xuyên suốt lấy người dân làm trung tâm, văn hóa làm nền tảng và khoa học công nghệ làm động lực, thành phố Huế đã có những bước tiến vững chắc và đạt được nhiều thành quả đáng tự hào, được đánh giá là một trong những địa phương tiên phong và tiêu biểu trong xây dựng đô thị thông minh tại Việt Nam.
Thành phố đang thúc đẩy ứng dụng công nghệ số trong quy hoạch, hạ tầng và quản lý đô thị. Huế cũng đang tích cực phát triển hệ thống giao thông xanh, khuyến khích sử dụng xe điện, xe đạp công cộng, giảm ô nhiễm khí thải; đồng thời số hóa quản lý hạ tầng đô thị, cây xanh, mặt nước nhằm vận hành hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, đô thị thông minh còn là nơi người dân được tham gia vào việc giám sát, phản hồi, đề xuất ý tưởng cho quy hoạch và quản lý đô thị. Sự “tương tác”, kết nối này thực sự đã được hiện thực hóa trong thời gian qua, mà dẫn chứng cụ thể chính là nền tảng Hue-S, một ứng dụng thông minh tiện ích đã tích hợp hơn 50 dịch vụ và thu hút hơn 1,3 triệu người cài đặt, sử dụng.
Theo các chuyên gia, xây dựng đô thị thông minh không chỉ là lắp đặt cảm biến, số hóa dữ liệu, mà còn tạo ra môi trường sống bền vững, an toàn, gắn kết cộng đồng. ThS. KTS. Trần Ngọc Tuệ cũng nhấn mạnh việc phát triển mô hình đô thị “mút thấm” làm tăng khả năng thẩm thấu, trữ và điều hòa nước và đô thị “nước” với cấu trúc đô thị dành nhiều không gian cho nước có thể được tích hợp cho các vùng thấp trũng như khu đô thị mới An Vân Dương, Đông Nam Thủy An… Đây là giải pháp “phi công trình” quan trọng bằng không gian xanh để tăng khả năng thẩm thấu, điều tiết, vừa thích ứng biến đổi khí hậu, vừa tạo cảnh quan sinh thái cho đô thị. Ngoài ra, cần hạn chế tạo ra công trình chống lại dòng chảy như đường giao thông chặn ngang dòng chảy, bề mặt bê tông hạn chế nước mưa thấm dọc. Quy hoạch và quản lý các khu vực dân cư, dịch vụ theo hướng kiến trúc sinh thái, mật độ thấp, sử dụng vật liệu thân thiện môi trường và tạo nhiều không gian mở.
TS. Hồ Đắc Thái Hoàng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật thành phố Huế cho rằng, Huế có lợi thế lớn về đội ngũ trí thức, có văn hóa ứng xử, có tình yêu quê hương, đậm bản sắc Huế. Nếu phát huy được sức mạnh này trong xây dựng đô thị, Huế sẽ tạo nên sự khác biệt, ấn tượng, một thành phố công nghệ nhưng vẫn giữ được diện mạo của một đô thị di sản - xanh - thông minh - bền vững, giàu tính nhân văn và là nơi đáng sống.