Các ổ mối phá hoại cây long não cổ thụ
Điều đáng quan tâm là nhiều trường hợp cây đang còn sung sức chưa đến độ phải chết dần theo tuổi tác nhưng lại bị thiên tai, nhân tai hoặc tác hại của các sinh vật ký sinh, bì sinh, hoại sinh… làm cho cây đối mặt với sự rập rình đổ ngã hay chết đứng.
Nhiều cây long não cổ thụ ở Huế (điển hình là ở đường Lê Lợi) có ngoại hình khá bình thường, cành nhánh sum suê, rợp bóng quanh năm, nhưng đã ít nhiều bị bộng ruột, thối gốc, ngày ngày bị các loài vi sinh vật gặm nhắm âm ỉ hoặc các loài thực vật bì sinh đeo bám cành nhánh huỷ hoại dần sức sống của cây.
Ai quan tâm, rảo bước quan sát sẽ thấy, khá nhiều cây long não này có những hốc sâu do cắt cành để lại, từ đó nước mưa ngấm dần làm cho một phần thân cây mục đảo.
Không dừng lại ở đó, một số kẻ cơ hội bao gồm các vi khuẩn, vi nấm đã thâm nhập, sinh sôi nảy nở, tác động dần làm cho ruột thân cây càng mục đảo thêm và bộng dần. Chính vì thế, chỉ cần một cơn gió xoáy, một cơn lốc thổi qua thì cây sẽ gãy đổ một phần hoặc gãy ngang thân, hoặc tróc gốc gây ra tai nạn cho người đi đường.
Cũng có trường hợp cây không đổ ngã nhưng vài cây đã chết đứng trơ cành, khô cây phải được hạ giải như đã xảy ra cách đây một năm trên vỉa hè đường Lê Lợi, trước Bệnh viện Trung ương Huế. Những cây chết đứng như thế này có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó “mối” là một nguyên nhân đáng sợ.
Chúng tôi vừa phát hiện trên vỉa hè đường Lê Lợi trước Bệnh viện Trung ương Huế, nơi gần tiếp giáp với giao lộ Lê Lợi – Hà Nội có một cây long não cổ thụ đang bị đàn mối hoành hành từ vỏ thân cây đến các hốc do cắt cành để lại.
Suốt mấy ngày nay, hình ảnh ổ mối và đàn mối trên cây long não này cứ ám ảnh tôi khiến tôi không yên tâm và đã quyết định viết bài phản ánh với hy vọng cộng đồng thấy được những nguy cơ luôn rình rập hệ thống cây xanh đô thị. Qua đó cùng nâng cao ý thức để khi phát hiện bất kỳ một hiện tượng bất thường nào trên cây bóng mát vỉa hè hay công viên thì lập tức thông báo qua các kênh thông tin có thể.
Chúng tôi cũng đã gọi điện thoại cảnh báo với đại diện Trung tâm Công viên cây xanh Huế. Nếu không được kịp thời xử lý triệt để, chúng tôi e rằng cây long não cổ thụ này sẽ sụp đổ, chết trong nay mai.
Nhân đây chúng tôi cũng nêu lên một nguyên nhân trước mắt đang tác động tiêu cực vào sự sống của hàng cây long não trên vỉa hè đường Lê Lợi. Đó là sự tái thiết vỉa hè.
Qua quan sát cho thấy, khá nhiều cây long não cổ thụ đã bị xâm hại rễ, các vết cắt, vết xước trên hệ rễ ăn ngang không được xử lý đúng kỹ thuật sẽ là cửa ngõ khiến vi sinh vật và nước bẩn xâm nhập, gây hiện tượng thối rễ, thối gốc khiến nhiều cây phải chịu sự tiềm ẩn nguy cơ trốc gốc, đổ ngã.
Với bài báo này, tôi hy vọng các ban ngành hữu trách cần sớm can thiệp, đừng để mặc cho những cây long não cổ thụ quý giá của Huế mai một, chết dần. Ngoài việc diệt mối, cần có giải pháp xử lý các bộng thân, bộng cành càng sớm càng tốt để cứu nguy cho hàng cây long não trên vỉa hè đường Lê Lợi và trên một số đường phố khác.
Đồng thời khảo sát, tìm phương án bảo tồn hệ thống cây cổ thụ trên địa bàn thành phố Huế là việc làm thiết thực và cấp bách nhằm góp phần hưởng ứng chủ trương của tỉnh nhà về xây dựng thành phố di sản trực thuộc Trung ương.
Bài, ảnh: Đỗ Xuân Cẩm