Chăm sóc bệnh nhân đột qụy tại BV Trung ương Huế. Ảnh: BVCC
Theo thống kê y học của các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Haifa (Israel), số người bị đột quỵ tăng cao hơn vào mùa hè, nhất là những đợt nóng đỉnh điểm. Cứ nhiệt độ tăng 1 độ C, nguy cơ đột quỵ tăng 10% trong thời gian 6 ngày. Trong những ngày nắng nóng, độ ẩm không khí cao, cơ thể mất nước qua hơi thở, mồ hôi gây rối loạn về đông cầm máu và gây đột quỵ. Trời càng nóng, người dân để điều hòa ở nhiệt độ càng thấp, ra khỏi môi trường điều hòa chênh lệch nhiệt độ dễ dẫn đến sốc nhiệt và biến chứng như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim.
Đột quỵ là cách nói phổ thông của bệnh tai biến mạch máu não. Tai biến mạch máu não có 2 loại chính, gồm tắc mạch gây nhồi máu não và vỡ mạch máu. Tắc mạch gây nhồi máu não xảy ra khi mạch máu nuôi vùng não nào đó bị tắc, khiến não bị tổn thương. Còn vỡ mạch máu là khi mạch máu bị vỡ, máu chảy vào nhu mô não hoặc các tổ chức quanh nhu mô não, gây xuất huyết nội sọ.
Theo ThS.BS Lê Vũ Huỳnh (Phó Trưởng khoa Đột quỵ, Bệnh viện Trung ương Huế), xơ vữa mạch máu và có bệnh lý về tim là nguyên nhân hàng đầu về đột quỵ nhồi máu não. Đáng nói, ở cả hai nguyên nhân này thì tăng huyết áp chính là nguy cơ đầu tiên. Chính huyết áp thay đổi đột ngột, lên cao quá mức dễ làm thay đổi mạch máu, làm bong tróc và đẩy trôi các mảng xơ vữa, gây đột quỵ hoặc gây tổn thương các mạch máu nhỏ. May mắn là mỗi người đều có thể dự phòng được nguyên nhân gây đột quỵ và thay đổi chúng bằng cách tầm soát, điều chỉnh chế độ ăn uống, luyện tập phù hợp để giảm thiểu các nguy cơ liên quan đến xơ vữa mạch máu, nhất là huyết áp. Kiểm soát huyết áp là yếu tố hàng đầu để dự phòng đột quỵ. Nếu kiểm soát tốt huyết áp thì có thể giảm được 50% nguy cơ đột quỵ.’
TS.BS. Lê Thanh Hải, Giám đốc Bệnh viện Phổi Thừa Thiên Huế cũng khuyến cáo, với điều kiện nhiệt độ tăng cao, ngoài người cao tuổi và trẻ nhỏ phải luôn được đảm bảo sinh hoạt trong môi trường mát mẻ và thoải mái, thì người có bệnh tim mạch trên 50 tuổi hoặc thừa cân cũng phải có các biện pháp phòng ngừa đặc biệt. Giải pháp phòng ngừa quan trọng là phải giữ đủ nước cho cơ thể; ăn các thức ăn mát, nhiều rau củ và trái cây có hàm lượng nước cao; tránh ở ngoài trời vào thời điểm nắng nóng nhất, tránh nỗ lực vận động thể chất quá mức cần thiết; bù đủ nước trước và trong khi tập thể dục để bổ sung kịp thời chất điện giải bị mất…
Tuy tuổi tác là một trong những yếu tố gia tăng đột quỵ, nhưng như vậy không có nghĩa là đột quỵ miễn nhiễm đối với người trẻ tuổi. Lời khuyên của bác sĩ, bất cứ ai nếu xuất hiện những dấu hiệu: tự nhiên bị méo miệng, nhân trung lệch, hoa mắt chóng mặt, đau nhức đầu dữ dội không rõ nguyên nhân, tay chân một bên trở nên tê mỏi, khó cử động, môi lưỡi bị tê cứng, miệng khó mở, đau thắt ngực, khó thở, hồi hộp trống ngực, vã mồ hôi, ngất xỉu... thì nhanh chóng tìm sự trợ giúp y tế càng sớm càng tốt, đề phòng những biến cố đột quỵ.
ĐỒNG VĂN