Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, nhằm đối phó với âm mưu xâm lược kiểu mới của thực dân Pháp, theo chỉ đạo của Trung ương và sự lãnh đạo trực tiếp của Tỉnh ủy Thừa Thiên, ngày 5/9/1945, tại Cố đô Huế, Chi đội Giải phóng quân Trần Cao Vân được thành lập. Đây là mốc son lịch sử đánh dấu sự ra đời của lực lượng vũ trang (LLVT) thành phố Huế ngày nay.

Trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam, quân đội Mỹ không chỉ dùng các loại bom, đạn mà còn sử dụng cả chất độc hóa học nhằm triệt hạ môi trường và để lại những di chứng nặng nề cho thân thể con người.

Sau thất bại chiến lược “Chiến tranh cục bộ”, dư luận lên án gay gắt, đòi Tổng thống Johnson phải chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược. Không còn con đường nào khác, Johnson buộc phải tuyên bố hạn chế ném bom miền Bắc, chấp nhận mở Hội nghị đàm phán về vấn đề Việt Nam ở Paris (13/5/1968 – 27/1/1973).

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, thượng nguồn Tả Trạch (xã Dương Hòa – TX. Hương Thủy) là khu vực có các địa danh như núi Mỏ Tàu, khe Rùa, khe Vàng, khe 57, bãi Gạo, sông Hai Nhánh, dốc Thanh Niên… và hàng chục tên núi, tên khe đã đi vào lịch sử kháng chiến chống xâm lược hào hùng của quân và dân Thừa Thiên Huế nói chung, Hương Thủy nói riêng.

Trong các cuộc chiến tranh giữ nước suốt chiều dài lịch sử dân tộc, cùng với sử dụng sức mạnh quân sự để đánh bại kẻ thù xâm lược, dân tộc Việt Nam đã phát huy cao độ yếu tố chính nghĩa và nhân văn của cuộc chiến tranh đang tiến hành để đánh bại kẻ xâm lược phi nghĩa. Tiếp nối truyền thống đó, trong và sau Chiến dịch Điện Biên Phủ, Đảng, Chính phủ và Quân đội nhân dân Việt Nam luôn nhất quán chủ trương đối xử khoan hồng, nhân đạo đối với tù, hàng binh.

Rất nhiều hiện vật trong số hàng chục hiện vật vừa được Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên Huế tiếp nhận từ người tặng được các chuyên đánh giá vô cùng quý hiếm. Những hiện vật ấy là di sản văn hóa gắn liền với vùng đất, con người, đời sống văn hóa, thời kỳ kháng chiến chống quân xâm lược và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc của quân và dân Thừa Thiên Huế.

Cùng với Hà Nội và Bình Định, Huế tự hào có khu tưởng niệm và lễ hội Quang Trung gắn với sự kiện Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, xuất quân ra Bắc Hà, đánh tan 29 vạn quân Thanh xâm lược.

Các tư liệu, hiện vật được hiến tặng là những di sản văn hóa gắn liền với vùng đất, con người, đời sống văn hoá, thời kỳ kháng chiến chống quân xâm lược và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc của quân và dân Thừa Thiên Huế.

Vào những năm 80 của thế kỷ XIX, nhà Nguyễn phải đối mặt với hàng loạt sự kiện bất lợi cho đất nước trước quân xâm lược Pháp. Trong đó, cùng với thất thủ kinh đô Huế (1885), một biến cố đau thương khác phải kể đến là trận thất thủ Thuận An diễn ra cách đây đúng tròn 140 năm, vào ngày 20/8/1883 (18/7/Quý Mùi).

Những thắng lợi mà dân tộc ta giành được trong các cuộc kháng chiến chống xâm lược là hết sức vĩ đại, mang ý nghĩa lịch sử và tầm vóc thời đại. Chúng ta có quyền tự hào về truyền thống anh hùng vì hòa bình, thống nhất của đất nước, nhất là cuộc kháng chiến chống Mỹ. Đó là sự thật lịch sử!