Thanh trà Huế đang vào mùa. Trên các con phố quanh các khu chợ, sạp trái cây ven đường đâu đâu cũng bắt gặp những trái thanh trà tươi xanh mơn mởn vừa được các chị, các mẹ hái từ miệt vườn Thủy Biều, Thủy Bằng... cho kịp buổi chợ sáng sớm. Hương thơm dịu nhẹ, múi mọng nước có vị chua thanh ngọt nhẹ, theo đông y còn có tác dụng hỗ trợ giảm cân, tiêu hóa, bổ sung vitamin, chất xơ, dinh dưỡng cho cơ thể… nên loại đặc sản riêng có này từng là sản vật tiến vua một thời.

“Ngọt hương trái nhãn hiên nhà” là tiêu đề của câu chuyện được tác giả Tuệ Ninh kể trong mục Phóng sự - Ghi chép trên Huế ngày nay Cuối tuần số này. “Những ngày đầu tháng 8 này, ở nhiều chợ, trên những con đường, nhãn Huế bày bán khắp nơi, cả cung đường trong Thành nội như được phủ hương ngọt thơm dìu dịu. Nhãn Huế không cho giá trị kinh tế nhiều bởi người trồng lấy bóng mát là chính. Mùa nhãn không chỉ là trái ngọt, mà còn là ký ức. Món nhãn lồng bọc hạt sen hồ Tịnh trứ danh, nay đã thưa vắng. Nghề lồng nhãn mo cau - từng phổ biến một thời, giờ chỉ còn trong hoài niệm…” Kính mời bạn đọc theo dõi tiếp câu chuyện!

Tôi không sinh ra ở Huế, nhưng qua năm tháng sống cùng Cố đô, tôi nhận ra mình thương Huế nhiều, mà thương nhất là những điều nhỏ nhỏ. Tôi thương cách người Huế làm ẩm thực. Không phô trương mà vô cùng chỉn chu, tinh tế. Một mâm cơm Huế không cần cao lương mỹ vị, nhưng luôn mang đầy sắc màu, hương thơm... Những chi tiết nhỏ như chén mắm ruốc đậm đà, bát nước luộc trong vắt, dĩa cá bống kho rim sánh mật luôn được chế biến sao cho thật chuẩn vị.

Tôi thức dậy sau một đêm ngủ thật dài, mở tung cánh cửa đón chút không khí ban mai. Khoang mũi tôi bất chợt khựng lại, đọng một mùi hương thoang thoảng dịu ngọt, tựa hồ như lạ lẫm nhưng lại thân thuộc vô cùng. Khi ký ức trong tôi chưa kịp gọi tên thì đã nghe tiếng bà ngoài sân thì thầm: Mùi hương bưởi thơm thật!

Những tưởng sen Huế vẫn còn lan tỏa hương thơm trong đêm sâu bên hồ Tịnh hay lặng lẽ khoe hương sắc dưới ánh sáng mùa hè, đón chào khách phương xa đâu đó, hay người ở gần dạo bước quanh khu Thành nội... Ấy thế, ngoảnh mặt lại đã thấy cái bóng của ngày đang dần nhường chỗ cho màu đêm lang thang phủ xuống đắm đuối bên bờ sông Hương thứ ánh sáng mỏng manh từ những chiếc đèn mờ mờ ảo diệu lướt qua mỗi cung đường, mỗi góc phố, mỗi cành cây, ngọn cỏ, bông hoa.

Tôi đứng lặng trong chiều muộn ở khuôn viên Khu tưởng niệm liệt sĩ tại căn cứ Động Tranh (Bastogne), Bình Tiến, TX. Hương Trà, bần thần một nỗi 50 năm đã đi qua vùng rừng núi rộng lớn phía tây thành phố Huế này, và những câu thơ vừa đến trong đầu “những núi đồi tan hoang/ thuở đạn bom cày xới/ khói hương thơm hàng hàng/ chiều Động Tranh hoang hoải…”.

Thơm Huế, xin được gọi tên như thế để nói về một trong những nét tinh hoa là hương thơm trong ẩm thực của miền Hương Ngự. Nét tinh hoa đó đã là tình yêu, ký ức sâu thẳm, nỗi nhớ khôn nguôi trong lòng của không biết bao người!

Những luống đất mới được lật lên. Mùi hương của bùn sình gần gũi chính là khởi đầu cho những hoa trái nồng say.

Là thành phần không thể thiếu tạo nên hương thơm và vị đắng của bia, song trong bối cảnh mất mùa hoa bia đang khiến giá bia trở nên đắt đỏ hơn, các nhà nghiên cứu nuôi hy vọng triển khai kế hoạch trồng hoa bia trong nhà để giảm giá thành sản phẩm.

Vào hạ, khi những vườn cây trái của những làng quê hai bên sông Hương đang độ đơm hoa kết trái tỏa hương, cũng là thời điểm dòng sông Hương trong xanh thơm mát nhất. Tôi đón bạn hiền và chén nước sông Hương ở Hiên trà Nhị Độ Mai, làm bạn nhớ hoài.