“Quyền năng” người tiêu dùng

Theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến tại hội nghị giao ban trực tuyến của Ban chỉ đạo liên ngành vệ sinh an toàn thực phẩm Trung ương với 63 tỉnh thành về công tác bảo đảm ATVSTP vừa được tổ chức, năm 2012 các đoàn kiểm tra của Trung ương và các địa phương đã tiến hành kiểm tra 56.3171 cơ sở thực phẩm, phát hiện 119.489 cơ sở vi phạm (chiếm khoảng 21%); phát hiện nhiều vụ việc vận chuyển thực phẩm tươi sống, động vật không rõ nguồn gốc, không bảo đảm an toàn vệ sinh… Tại Thừa Thiên Huế, mức độ vi phạm cũng không phải là ít. Qua thanh kiểm tra trên 6.500 cơ sở, tỷ lệ cơ sở đạt tiêu chuẩn ATVSTP là 83,5%. Riêng lĩnh vực nông lâm thủy sản, có đến 60% số mẫu thịt kiểm tra không đạt tiêu chuẩn. Tuy nhiên, đây mới là số liệu kiểm tra đối với những cơ sở sản xuất có “tên tuổi”, còn với những cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, hộ gia đình hoặc các kiểu tiêu thụ “bỏ mối” với những chân rết nhằng nhịt thì khó kiểm soát nổi.

Để đảm bảo “bữa ăn an toàn” cho người dân trong những ngày Tết, Ban chỉ đạo Trung ương cũng đã triển khai kế hoạch “Tháng cao điểm về VSATTP dịp Tết năm 2013”, trong thời gian từ ngày 8-1 đến ngày 15-2. Theo đó, cùng với việc tăng cường các đoàn kiểm tra liên ngành của Trung ương và địa phương nhằm kiểm tra, giám sát công tác ATVSTP trong dịp Tết Nguyên đán 2013, sẽ xử phạt nặng những cơ sở vi phạm ATVSTP. Tuy nhiên, điều người tiêu dùng quan tâm là giúp họ nhận biết thực phẩm nào là an toàn, thực phẩm nào không an toàn để họ có lựa chọn. Để làm được điều này, giải pháp hữu hiệu nhất là “vạch mặt, chỉ tên”, công khai những cơ sở sản xuất, các loại thực phẩm không đạt tiêu chuẩn VSATTP trên các phương tiện thông tin đại chúng, tại các trung tâm thương mại. Chắc chắn khi đó người dân sẽ dùng quyền “nói không” của mình để loại trừ những thực phẩm không đảm bảo vệ sinh ra khỏi cuộc sống. Bài học người tiêu dùng “nói không” với sản phẩm bột ngọt Vedan khi doanh nghiệp này vi phạm nghiêm trọng về môi trường, buộc nhà sản xuất phải có thái độ ứng xử đúng về việc đền bù, khắc phục hậu quả môi trường là một ví dụ điển hình về việc người tiêu dùng sử dụng “quyền năng” tối cao của mình đối với các sản phẩm, nhà sản xuất không trung thực, vi phạm pháp luật.