Sau khi tách khỏi hộ cha mẹ chồng, chị Nu, anh Tuấn đi cắm chòi tạm bên mép sông.
Để xác minh thông tin đơn của chị Nu gửi đến Báo Thừa Thiên Huế, chúng tôi đến Cống Quang, thôn 2, xã Vinh Hà, huyện Phú Vang. Đây là cụm dân cư gồm 26 hộ, chủ yếu sinh sống bằng nghề đánh bắt trên đầm phá, làm ruộng. Nơi ở của vợ chồng chị Nu, anh Tuấn là những tấm bạt quây trên mấy chiếc cọc đóng tạm bên mép sông. Vợ chồng chị cưới nhau đã 10 năm, có 2 con, lớn học lớp 3, nhỏ học mẫu giáo. Trước, vợ chồng chị Nu ở chung với cha mẹ chồng là hộ ông Nguyễn Đa. Mấy năm nay, vợ chồng chị tách hộ ra ở riêng. Không có đất làm nhà nên cắm tạm cọc tre, che bạt, lúc ở nơi này, lúc chỗ khác.
Vợ chồng chị Nu sinh sống bằng nghề đánh bắt thủy sản, điều kiện nhà ở tạm bợ nên phải đưa con đến gửi ở nhà ông bà ngoại (tức cha mẹ ruột chị Nu, ở khu tái định cư phường Phú Hậu, TP Huế) và đi học tại TP Huế. Phương tiện kiếm sống của vợ chồng chị Nu là chiếc thuyền nhỏ, không có xe máy. Tại nơi ở tạm của gia đình, ngoài chiếc ti vi và bếp gas, không có tài sản gì. Theo vợ chồng chị Nu, họ chỉ có nghề đánh bắt, thu nhập mỗi ngày từ vài mươi nghìn đến trên trăm nghìn đồng tùy vào thời tiết. Với điều kiện thực tế như vậy nếu “được” đưa vào diện hộ nghèo, gia đình chị Nu sẽ được hưởng bảo hiểm y tế và một số chính sách thiết thực khác. Ông Lê Mạnh, cụm trưởng cụm dân cư Cống Quang cho biết: Vừa qua, xét tình hình thực tế, cụm trưởng cụm dân cư Cống Quang đã lập danh sách 4 hộ (trong đó có hộ chị Nu, anh Tuấn) thuộc diện hộ nghèo gửi đến trưởng thôn 2. Theo ông Trần Bảy, trưởng thôn 2, ông cũng nhất trí, gửi danh sách này lên UBND xã. Sau đó, Ban điều tra rà soát hộ nghèo xã kết hợp với trưởng thôn tổ chức họp dân để rà soát lần cuối. Buổi họp có nhiều ý kiến phân tích, đề nghị và nhất trí đưa hộ chị Nu, anh Tuấn vào diện cận nghèo.
Theo ông La Đình Tân, Chủ tịch UBND xã Vinh Hà và ông Trần Hữu Đạo, Phó Chủ tịch, Trưởng Ban ra soát hộ nghèo xã: Trong việc rà soát hộ nghèo, Ban rà soát luôn luôn thực hiện đúng quy trình, căn cứ theo các quy định hiện hành. Đối với trường hợp hộ chị Nu, anh Tuấn, tuy anh chị này cưới nhau 10 năm, nhưng chỉ mới đăng ký kết hôn cách đây 3 năm. Do vậy thời gian trước đó- theo quy định của Luật Hôn nhân & Gia đình - chị Nu, anh Tuấn chung sống với nhau như vợ chồng chứ chưa phải là vợ chồng. Tháng 7/2014 (sau đăng ký kết hôn), vợ chồng chị Nu, anh Tuấn chưa có nhà riêng nhưng xin tách hộ (cam kết vẫn ở chung trong nhà cha mẹ chồng). Để hỗ trợ cho người dân thuận tiện trong các thủ tục hành chính, cơ quan chức năng cho tách. Sau đó, vợ chồng chị Nu, anh Tuấn ra cắm chòi ở như nêu trên.
Trở lại trước phiên rà soát cuối cùng, trưởng thôn cho hay đã thông báo cho người dân trong thôn đến họp. Riêng cụm dân cư Cống Quang, có cách trở về địa hình nên trưởng thôn gọi điện thoại cho cụm trưởng yêu cầu thông báo cho 26 hộ dân. Nhưng thời điểm đó ông Lê Mạnh đang ở Lào, không thông báo được. Do vậy, vợ chồng chị Nu, anh Tuấn không có mặt. Tại buổi họp, nhiều ý kiến cho rằng, trường hợp vợ chồng ông Nguyễn Đa (cha mẹ anh Tuấn) trước đây là hộ cận nghèo, nay ông bà tuổi đã lớn, hay đau ốm bệnh tật, chị Nu, anh Tuấn ra riêng, không có con cái ở cùng phụng dưỡng, nên xét đưa vào diện hộ nghèo để được hưởng các chính sách an sinh xã hội. Vợ chồng chị Nu, anh Tuấn tuổi còn trẻ, có sức khỏe cần phấn đấu. Tuy nhiên, chị Nu, anh Tuấn vẫn còn khó khăn nên mọi người nhất trí đề nghị xét đưa vào diện cận nghèo.
Sau khi thông qua “kênh” Báo Thừa Thiên Huế, nhận phản ánh của chị Nu, anh Tuấn, lãnh đạo chính quyền địa phương và đại diện Ban rà soát hộ nghèo xã đã đến tận cụm dân cư Cống Quang để tìm hiểu. Mặc dù ý kiến và đề nghị của người dân thôn 2 trong buổi họp rà soát cuối cùng, đối với trường hợp chị Nu, anh Tuấn (như nêu trên) là có lý, nhưng ông La Đình Tân cho hay thực tế, với hoàn cảnh sống như hiện nay, hộ chị Nu, anh Tuấn quả thực khó khăn. Do đó, Ban rà soát hộ nghèo xã sẽ xét bổ sung (tuân thủ đúng theo quy trình, trong đó có khâu họp dân) để trình UBND huyện phê duyệt.
Hướng giải quyết của UBND xã Vinh Hà đối với hộ chị Nu, anh Tuấn là thấu tình đạt lý. Nhưng từ “câu chuyện” này, thấy rằng tình trạng chung có không ít trường hợp người dân “lách luật”, tách hộ ra riêng. “Chơ vơ”, nên cha mẹ “được” xếp vào diện hộ nghèo, được hưởng chính sách. Hoặc người dân làm nghề tự do, cố tình khai về mức thu nhập “hẹp” lại. Điều đó thật không nên. Mỗi công dân, mỗi gia đình cần có ý thức phấn đấu vươn lên, đảm bảo cuộc sống và đóng góp cho xã hội.
Bài, ảnh: Quỳnh Anh