Ra mắt trong dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, Mưa đỏ là bộ phim điện ảnh Việt Nam thuộc thể loại lịch sử - chiến tranh - chính kịch do bà Đặng Thái Huyền làm đạo diễn, được chuyển thể từ thiểu thuyết cùng tên của nhà văn Chu Lai.

Sau ngày nước nhà vừa giành được độc lập, một trong những nhiệm vụ của toàn dân Việt Nam trai cũng như gái, từ trẻ đến già đồng lòng, đồng sức cùng Chính phủ cách mạng chung tay tiêu diệt thù trong giặc ngoài, trong đó có một kẻ thù rất nguy hiểm và hệ lụy lâu dài mà Chủ tịch Hồ Chí Minh gọi là “giặc": "Giặc dốt”. Dốt ở đây đồng nghĩa với việc mù chữ, thất học.

Đọc Lịch sử báo chí Huế của Nguyễn Xuân Hoa (Nxb Thuận Hóa, 2013), ban đầu người đọc không khỏi ngạc nhiên bởi tiêu đề cuốn sách không xác định thời gian. Đi vào nội dung, mới thấy tác giả dựng lại toàn bộ diện mạo lịch sử báo chí Huế dài tròn một thể kỷ, kể từ tờ báo đầu tiên ra đời ở Huế, tờ Le Rigolo (Kẻ ngộ nghĩnh) viết bằng hai thứ tiếng Pháp và Việt do nhóm thanh niên Trần Thanh Địch, Lê Thanh Cảnh, Võ Chuẩn, Phan Văn Tài, Lê Văn Thiết và một số bạn bè gồm 12 người làm việc tại Tòa Khâm sứ Huế thực hiện bằng phương pháp thủ công, in tay trên giấy học trò, 2 trang, số 1 ra tháng 12/1913. Lịch sử báo chí Huế dày 460 trang (337 trang nội dung và 123 trang phụ lục), 126 bức ảnh, ngoài lời mở đầu từ những trang báo cũ và hai phần phụ lục, nội dung chính gồm có 6 chương tương đối mạch lạc.

Đó là tựa cuốn sách vừa được NXB Thuận Hóa ra mắt trong những ngày tháng 3 lịch sử gắn liền với rất nhiều sự kiện quan trọng, ngày lễ kỷ niệm lớn của đất nước nói chung và Huế nói riêng. Ở “Huế - mùa Xuân lịch sử 1975”, người đọc sẽ gặp lại những tác giả tên tuổi, những nhân vật lịch sử và những sự kiện đặc biệt trong các dấu mốc quan trọng của dân tộc.

Nhân mùa xuân Ất Tỵ năm 2025, đọc lại bản Di chúc đầu tiên Bác Hồ viết cách đây tròn 60 năm, chúng ta học hỏi được nhiều bài học giá trị. Bản Di chúc của Bác không chỉ có ý nghĩa về mặt chính trị, tư tưởng mà còn là những lời căn dặn sâu sắc về đạo đức, nhân cách mà chúng ta cần học tập, nuôi dưỡng, phát huy.

Tự truyện “Mạ tui” của Nguyễn Viết An Hòa được NXB Thuận Hóa in từ năm 2018, đã được “nối bản” nhiều ngàn cuốn, mặc dù theo quan niệm thông thường, tác giả là người không/chưa nổi tiếng. Hơn chục năm trước, trong một cuốn sách đã in, tôi nêu vấn đề “Tự truyện không chỉ dành cho người nổi tiếng”.

“Đặng Dịch Trai ngôn hành lục” của tác giả Đặng Huy Trứ (1825 - 1874). Ông được cụ Phan Bội Châu ca ngợi là người “trồng mầm khai hóa đầu tiên ở Việt Nam”. Ngoài tài năng thiên bẩm, trí tuệ và đức độ của Đặng Huy Trứ còn được bồi đắp, nuôi dưỡng từ nếp nhà, đặc biệt là sự dạy bảo nghiêm từ của một người cha mẫu mực. Sự dạy bảo đó được Đặng Huy Trứ ghi lại trong “Đặng Dịch Trai ngôn hành lục”, một cuốn sách viết dưới dạng hồi ức về lời nói và việc làm của thân sinh tác giả, Dịch Trai - Đặng Văn Trọng.

Ấn tượng về rồng sớm nhất trong tôi mà đến nay còn lưu giữ, là con rồng ở đình làng; ngôi đình được xây dựng lại. Sợ chiến tranh tàn phá, xã mang sắc bằng, kèo cột cất giấu trong làng. Tôn tạo lại đình tuy nhỏ hơn song vẫn mang dáng vóc ngày xưa. Tôi nhớ câu thơ truyền trong dân gian mà mấy cụ đọc lại về ngôi đình bị hư hại bởi đạn bom, trước lúc nó được tháo dỡ đem cất: “Đình làng nay không rồng bay phượng múa/ Đứng trụi trần như bốt gác đầu thôn…”.

Ngày 10 tháng 5 năm 1946, tại Duyệt Thị Đường trong Kinh thành Huế, Hội đồng Nhân dân tỉnh đã tổ chức phiên họp đầu tiên của khóa đầu tiên để bầu các chức danh của Hội đồng và tổ chức bộ máy của Ủy ban Hành chính tỉnh Thừa Thiên.

Ngày 19/8/1945, Hà Nội giành được chính quyền, tiếp đến các tỉnh miền Trung từ Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên đến Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi… Ủy ban Nhân dân cách mạng các tỉnh này đã lần lượt ra đời.