35 năm trước, vào mùa hè năm 1990, tôi theo Bí thư Tỉnh ủy Vũ Thắng về Phú Lộc. Từ ngã ba Ràng Bò, anh Nguyễn Loan cho chiếc Toyota men theo con đường mòn mà trong chiến tranh quân giải phóng đã dũng mãnh vượt qua tuyến phòng ngự của đối phương để chia cắt Quốc lộ 1A, mở đầu cho chiến dịch Huế - Đà Nẵng tháng 3/1975 toàn thắng.

Trung đoàn 3 là một trong những đơn vị của Sư đoàn 324, Quân đoàn II vinh dự hai lần được tham gia chiến dịch ở Huế. Lần đầu là cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1968 và lần cuối là chiến dịch giải phóng Huế tháng 3/1975.

Ngày 21/3, Ban Giám hiệu, Hội đồng khoa học Trường Chính trị Nguyễn Chí Thanh tổ chức Hội thảo khoa học “50 năm giải phóng thành phố Huế - Quá trình xây dựng và phát triển” (26/3/1975 - 26/3/2025).

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 với ba chiến dịch lớn: Chiến dịch Tây Nguyên, Chiến dịch Huế - Đà Nẵng và Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau khi để mất Tây Nguyên, thế phòng thủ chiến lược của địch bị rung chuyển nghiêm trọng, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương quyết định mở Chiến dịch Huế - Đà Nẵng lấy tên là "Mặt trận 475". Chiến trường được phân thành 2 khu vực: Trị - Thiên Huế và Quảng Nam - Đà Nẵng, trong đó mục tiêu chủ yếu là Huế - Đà Nẵng.

Lúc này, đối phương còn mạnh, chúng đã huy động lực lượng trù bị như Dù, Thủy quân lục chiến, Biệt động quân phối hợp với các đơn vị của Sư đoàn I Bộ binh… phản công quyết liệt nên sau ngày 10/3, phần lớn lực lượng vũ trang địa phương đều rút về căn cứ.

Phú Lộc quê tôi - nơi thực dân Pháp đầu tiên đổ quân để tái chiếm Huế đầu năm 1947 và cũng là nơi mở màn chiến dịch Huế - Đà Nẵng tháng 3/1975.

Mùa thu năm 1974, ông Lê Tự Đồng được lệnh ra Hà Nội báo cáo tình hình và nhận nhiệm vụ mới. Vấn đề của Trị - Thiên Huế là liên quan đến yếu tố chiến lược của cuộc kháng chiến nên Khu ủy và Quân khu hết lòng tin tưởng, gửi gắm cho đồng chí.