 |
| Trên công trường tuyến cao tốc Tuyên Quang-Hà Giang. (Ảnh HẢI ĐĂNG) |
Quy mô GDP vượt ngưỡng 500 tỷ USD
Thông tin từ Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương cho biết, năm 2025, kinh tế Việt Nam ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực: Tốc độ tăng trưởng GDP dự kiến tăng hơn 8%, đưa quy mô nền kinh tế lên khoảng 510 tỷ USD, vươn lên vị trí thứ 32 thế giới; thu nhập bình quân đầu người ước đạt 5.000 USD, chính thức bước vào nhóm quốc gia có thu nhập trung bình cao.
Tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng được kiềm chế dưới mức 4%; tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Thu ngân sách nhà nước đạt hơn 2,4 triệu tỷ đồng, vượt 25% dự toán năm; nợ công giảm mạnh xuống mức khoảng 36% GDP; thu hút vốn đầu tư nước ngoài đạt khoảng 42 đến 45 tỷ USD, thị trường chứng khoán được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi, tổng giá trị vốn hóa toàn thị trường đạt hơn 9,6 triệu tỷ đồng...
Đáng lưu ý, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam đã vượt mức 900 tỷ USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu ước đạt hơn 470 tỷ USD, duy trì thặng dư thương mại hơn 22 tỷ USD. Đây là kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh thương mại toàn cầu chao đảo vì “biến số” thuế đối ứng của Hoa Kỳ công bố hồi tháng 4/2025. Dòng vốn đầu tư tiếp tục tăng mạnh ở cả khu vực vốn đầu tư nhà nước, tư nhân và nước ngoài (FDI).
Tiến sĩ Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương nhận định, đây là minh chứng cho thấy nền kinh tế đã chủ động, vững vàng vượt qua những “cơn gió ngược” trong một năm tình hình kinh tế thế giới đầy biến động.
Theo chuyên gia kinh tế Lê Duy Bình, đầu tư công là một trong những động lực có đóng góp quan trọng cho những tín hiệu khởi sắc của nền kinh tế. Số liệu của Bộ Tài chính cho thấy, tính chung tổng kế hoạch đầu tư công sử dụng vốn ngân sách nhà nước trong năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ giao và vốn cân đối ngân sách đã bổ sung cho các địa phương, tổng vốn đầu tư công năm 2025 lên đến hơn 1 triệu tỷ đồng.
Theo quy luật, giải ngân vốn đầu tư công thường tăng mạnh vào cuối năm do các nhà thầu cần thời gian để thi công, tích lũy khối lượng đủ để nghiệm thu, thanh toán. Tính đến cuối tháng 12/2025, giải ngân vốn đầu tư công đạt hơn 70% kế hoạch vốn Chính phủ giao, con số này tiếp tục được cập nhật hằng tuần nhằm siết kỷ luật và thúc đẩy giải ngân trong giai đoạn nước rút đến hết tháng 1/2026.
Dấu ấn của đầu tư công năm 2025 là nhiều công trình hạ tầng trọng điểm đồng loạt được khởi công, khánh thành, mở ra không gian tăng trưởng mới, đồng thời mở rộng tổng cầu, tạo thêm dư địa cho tăng trưởng kinh tế.
Năm 2025, với kết quả phát triển kinh tế-xã hội đạt và vượt 15/15 chỉ tiêu chủ yếu, trong đó tốc độ tăng trưởng GDP đạt hơn 8%, nền kinh tế Việt Nam đã phục hồi mạnh mẽ và bước vào quỹ đạo tăng trưởng cao.
Tính chung trong cả nước, đã có 564 công trình, dự án trọng điểm được khởi công, khánh thành trong năm 2025 với tổng mức đầu tư hơn 5,1 triệu tỷ đồng; trong đó, vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước là hơn 1 triệu tỷ đồng (chiếm hơn 25%), còn lại là vốn tư nhân hơn 3,8 triệu tỷ đồng.
Năm 2025 cũng ghi nhận sự phục hồi tích cực của doanh nghiệp khi cả nước có hơn 300 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động với tổng số vốn đăng ký đạt hơn 6 triệu tỷ đồng, tăng lần lượt 30% và 71% so với cùng kỳ năm 2024. Như vậy đến nay, cả nước có 1,1 triệu doanh nghiệp đang hoạt động, cho thấy niềm tin kinh doanh đã trở lại.
Động lực từ "điểm mở chính sách"
Năm 2026 là năm đầu tiên nền kinh tế bước vào quỹ đạo tăng trưởng 2 con số, kéo dài liên tục trong giai đoạn 2026-2030. Tương ứng với đó là chỉ tiêu kinh tế được Quốc hội quyết nghị thông qua ở mức cao: Tăng trưởng GDP phấn đấu đạt từ 10% trở lên gắn với giữ ổn định kinh tế vĩ mô; thu nhập bình quân đầu người 5.400 đến 5.500 USD; tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng bình quân khoảng 4,5%; tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo trong GDP khoảng 24,9%...
Tiến sĩ Võ Trí Thành, Viện trưởng Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh (BCSI) cho rằng, việc đặt mục tiêu phấn đấu tăng trưởng 2 con số cho thấy quyết tâm rất lớn của Quốc hội, Chính phủ nhằm hiện thực hóa tầm nhìn của Đảng, đưa Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Để đạt tốc độ tăng trưởng 2 con số từ năm 2026, yêu cầu cấp thiết đặt ra là phải xác lập mô hình tăng trưởng mới dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, các hoạt động kinh tế cần chuyển từ “nâu” sang “xanh”. Quá trình này cần được hỗ trợ từ việc thực thi cải cách thể chế, tháo gỡ “điểm nghẽn của điểm nghẽn”; tăng đầu tư vào hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực, thiết lập cơ chế thử nghiệm (sandbox) cho các mô hình kinh tế mở, kinh tế tuần hoàn, đổi mới sáng tạo…
Trong Công điện số 241/ CĐ-TTg ngày 17/12/2025 về việc thực hiện các nhiệm vụ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhằm thực hiện thắng lợi toàn diện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2025 và tạo đà, tạo lực, tạo thế, tạo nền tảng cho việc triển khai thực hiện Kế hoạch năm 2026, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương rà soát, đề xuất các “điểm mở chính sách” đủ mạnh để chuyển hóa cơ hội thành kết quả thực tế. Động thái này thể hiện sự quyết liệt, chủ động, sáng tạo, linh hoạt của Chính phủ trong công tác chỉ đạo, điều hành, tạo sức bật cho kinh tế năm 2026.
Theo Cục trưởng Thống kê (Bộ Tài chính) Nguyễn Thị Hương, để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong năm 2026 cần ưu tiên phát triển thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, kiểm soát nợ công, bội chi ngân sách nhà nước trong giới hạn quy định, coi đó là nền tảng quan trọng để kinh tế bứt phá; đồng thời tập trung hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đẩy mạnh thu hút vốn FDI gắn với chuỗi giá trị cao, chuyển mục tiêu từ số lượng vốn sang hàm lượng công nghệ, tỷ lệ nội địa hóa, giá trị gia tăng; thúc đẩy mạnh mẽ động lực tăng trưởng mới, phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo...
Trong bối cảnh cầu tiêu dùng chưa tăng trưởng như kỳ vọng, cần các giải pháp kích cầu có trọng tâm nhằm tăng tiêu dùng bền vững, khuyến khích hướng vào hàng hóa sản xuất trong nước giá trị gia tăng cao và hỗ trợ tiêu dùng dịch vụ bằng chương trình an toàn du lịch, khuyến mãi có điều kiện. Bên cạnh đó, cần thúc đẩy nhiệm vụ cải cách thể chế, cắt giảm chi phí, cụ thể là bãi bỏ điều kiện kinh doanh không cần thiết, giảm 50% thời gian giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến đầu tư và thành lập doanh nghiệp…
Theo Tiến sĩ Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng (BIDV), ngay từ năm 2026 cần tập trung cơ cấu lại đầu tư công, ưu tiên các lĩnh vực tạo nền tảng cho mô hình tăng trưởng mới thay vì chỉ tập trung cho lĩnh vực hạ tầng cứng; đồng thời cải cách thị trường tài chính, tăng tỷ lệ cung ứng vốn cho nền kinh tế qua kênh thị trường chứng khoán, Trung tâm tài chính quốc tế vừa đi vào hoạt động cuối tháng 12/2025, từ đó góp phần giảm gánh nặng cho hệ thống ngân hàng.
Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu được dự báo tiếp tục tăng trưởng khó khăn và bất định, Việt Nam vẫn đạt mức tăng trưởng kinh tế cao, duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp. Đó chính là điểm tựa vững chắc để nền kinh tế bứt phá.