Để đảm bảo an toàn cho hồ, đập

Hồ Truồi (Phú Lộc) đã đến thời hạn kiểm định nhưng vẫn chưa được thực hiện

Nhu cầu lớn

Theo các đơn vị quản lý, do kinh phí kiểm định an toàn đập đối với các hồ chứa khá lớn nên đây cũng là vấn đề nan giải. Bình quân một hồ thủy lợi lớn, có dung tích trên 3 triệu m3 và chiều cao thân đập bằng hoặc hơn 15m, cần kinh phí kiểm định an toàn đập khoảng 1,5 tỷ đồng.

Ông Dương Đức Hoài Khánh, Giám đốc Công ty TNHH NN MTV Quản lý khai thác công trình thủy lợi TP. Huế (Công ty Thủy lợi) cho biết, đơn vị quản lý và vận hành 24 hồ chứa thủy lợi lớn, nhỏ ở các địa phương, nhưng đến nay số lượng hồ đã đến thời hạn kiểm định cần thực hiện là 22 hồ. Đây là con số khá lớn, đòi hỏi nhiều kinh phí. Công ty đã xây dựng kế hoạch, dự toán kinh phí để thực hiện trình các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Trước mắt, Công ty Thủy lợi sắp xếp theo thứ tự ưu tiên các hồ chứa cần thiết phải kiểm định kịp thời. Sử dụng các nguồn vốn, nguồn thu hiện có của công ty để từng bước kiểm định các đập, hồ chứa nước thuộc phạm vi quản lý theo quy định. Đồng thời, bổ sung vào kế hoạch vốn trung hạn 2026-2030 để kiểm định các hồ chứa nước.

Theo quy định tại Nghị định số 114/2018/NĐ-CP về quản lý an toàn đập, hồ chứa nước, hiện có 4 hồ chứa đã được kiểm định, gồm: Thủy Yên, Truồi, Hòa Mỹ, Khe Ngang. Tiểu dự án Sửa chữa và nâng cao an toàn đập (WB8) cũng đã hoàn thành sửa chữa, nâng cao an toàn đập cho 9 hồ chứa nước khác trên địa bàn. Ngoài ra, Ban QLDA Đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã sửa chữa, nâng cấp hồ chứa nước Thọ Sơn; UBND thị xã Phong Điền đã đầu tư nâng cấp, sửa chữa hồ Khe Mang và Công ty Thủy lợi đã đầu tư sửa chữa hồ A Lá, Kăm Đôn B.

Đối với các hồ chứa nước còn lại, hàng năm, Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), HĐTV tổ chức các đợt kiểm tra an toàn đập, hồ chứa để kịp thời phát hiện các hư hỏng, sự cố trong quá trình vận hành của công trình để có giải pháp khắc phục kịp thời. Các địa phương có đập, hồ chứa, Công ty Thủy lợi cũng chủ động thành lập các đoàn kiểm tra công trình, kịp thời phát hiện các sự cố để đảm bảo công trình luôn vận hành ổn định và an toàn.

Hồ Khe Ngang do Công ty Thủy lợi quản lý vừa mới được nâng cấp, kiểm định an toàn đập

Đề xuất Trung ương hỗ trợ kinh phí

Theo Chi cục Thủy lợi, toàn thành phố hiện có 56 hồ chứa thủy lợi với tổng dung tích khoảng 770 triệu m3. Trong đó có 1 hồ chứa nước quan trọng đặc biệt do Bộ NN&MT quản lý là hồ Tả Trạch; 8 hồ chứa nước loại lớn; 17 hồ chứa nước loại vừa và 30 hồ chứa nước loại nhỏ.

Trong những năm qua, các hồ đã phát huy nhiệm vụ cấp nước cho sinh hoạt, công nghiệp, tạo nguồn nước tưới ổn định cho diện tích đất nông nghiệp trên địa bàn và bổ sung nguồn nước ngọt cho hạ lưu các sông để đẩy mặn, cải thiện môi trường vùng đầm phá, phục vụ nuôi trồng thủy sản. Nhờ chủ động được nguồn nước từ các hồ chứa kết hợp các đập thủy lợi khu vực hạ du đã đảm bảo cấp nước cho dân sinh và phục vụ tưới, tiêu cho hơn 61.200ha lúa, hoa màu, cây công nghiệp và nuôi trồng thủy sản, hạn chế thiệt hại do hạn hán gây ra .

Ông Đặng Văn Hòa, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi đánh giá, được sự quan tâm của Chính phủ, bộ, ngành và địa phương, những năm qua, nhiều công trình đập, hồ chứa nước trên địa bàn đã được đầu tư sửa chữa, nâng cấp, hiện đại hóa để nâng cao an toàn đập, hồ chứa nước thủy lợi. Công tác đảm bảo an toàn đập, hồ chứa nước thủy lợi đã được các địa phương, đơn vị nghiêm túc triển khai thực hiện theo đúng các nội dung quy định tại Luật Thủy lợi.

Tuy nhiên, một số nội dung vẫn chưa được thực hiện đầy đủ theo quy định. Nguyên nhân chủ yếu là do đa số các hồ chứa nước thủy lợi trên địa bàn đã được đầu tư xây dựng từ lâu, qua nhiều giai đoạn quản lý, khai thác dẫn đến thất lạc hồ sơ, gây khó khăn trong công tác hoàn thiện hồ sơ quản lý đập, hồ chứa nước. Một số nội dung quy định khác như kiểm định an toàn đập, xây dựng bản đồ ngập lụt hạ du, cắm mốc hành lang bảo vệ, cần có kinh phí lớn để triển khai, ngân sách của các địa phương, đơn vị chưa bố trí đủ để triển khai các nội dung theo quy định.

Trong điều kiện nguồn ngân sách của thành phố còn gặp nhiều khó khăn, Sở NN&MT đã tham mưu UBND thành phố xin hỗ trợ kinh phí từ nguồn ngân sách Trung ương, các dự án tăng cường đảm bảo an toàn đập, hồ chứa nước do các tổ chức trong và ngoài nước tài trợ và các nguồn hợp pháp khác để từng bước hoàn thiện, thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ quản lý, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi theo quy định.

Ông Đặng Văn Hòa cho rằng, để đảm bảo an toàn công trình thủy lợi trong quá trình quản lý, vận hành và khai thác, nhằm tháo gỡ những khó khăn, thực hiện tốt chính sách về thủy lợi, khơi thông nguồn lực và đẩy mạnh khai thác đa mục tiêu, trong điều kiện nguồn lực của thành phố còn khó khăn, Sở NN&MT đã tham mưu UBND thành phố đề xuất Bộ NN&MT xem xét trình Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương hỗ trợ ngân sách cho thành phố để thực hiện các dự án nâng cao an toàn đập, hồ chứa nước còn lại trên địa bàn; đầu tư sửa chữa, nâng cấp hệ thống công trình thủy lợi để đảm bảo cấp nước phục vụ sản xuất và đời sống của người dân.