 |
| Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: PAP/TTXVN |
“Chúng tôi là những người thực tế. Chúng tôi thực sự muốn trở thành thành viên NATO – điều đó là chính đáng. Nhưng chúng tôi hiểu rõ rằng cả Mỹ lẫn một số quốc gia khác hiện chưa sẵn sàng chấp nhận Ukraine. Còn Nga thì dĩ nhiên sẽ không bao giờ chấp nhận việc này”, trang tin Strana của Ukraine dẫn lời ông Zelensky cho hay.
Nhà lãnh đạo Ukraine đồng thời khẳng định sẵn sàng tổ chức bầu cử. Theo ông, một cuộc bỏ phiếu có thể được chuẩn bị trong 60 – 90 ngày. Trước đó, Chủ tịch Ủy ban Bầu cử Trung ương Ukraine Oleg Didenko cho rằng cần hơn ba tháng để tổ chức bầu cử sau khi giao tranh chấm dứt.
Về phía Nga, ông Rodion Miroshnik – Đại sứ lưu động của Bộ Ngoại giao – nhận định với hãng tin TASS rằng phát biểu của ông Zelensky về khả năng tổ chức bầu cử chỉ là “đòn gió” và “lợi dụng quy định”.
Trong diễn biến liên quan, ngày 9/12, Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine đã hoàn tất ba văn bản trong gói đề xuất điều chỉnh, dự kiến gửi tới Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump nhằm thúc đẩy nỗ lực ngoại giao chấm dứt cuộc xung đột với Nga.
Cuối tháng 11, truyền thông Mỹ từng đăng tải kế hoạch hòa bình gồm 28 điểm do Washington soạn thảo với sự tham vấn từ phía Nga. Bản đề xuất ban đầu gợi ý Ukraine từ bỏ ý định gia nhập NATO, thu hẹp quy mô quân đội và nhượng lại một số khu vực mà Nga đến nay chưa kiểm soát được trên chiến trường.
Việc rò rỉ kế hoạch đã khiến các nỗ lực ngoại giao trở nên căng thẳng, khi Ukraine và các đồng minh châu Âu tìm cách xây dựng phương án thay thế, tránh một thỏa thuận bị cho là quá thiên về lợi ích của Nga.
Tại cuộc họp báo trực tuyến ngày 9/12, ông Zelensky cho biết tài liệu đầu tiên trong ba văn bản là một “khuôn khổ” gồm 20 điểm. “Tài liệu này liên tục được điều chỉnh, điều đó bình thường vì đây là cấu trúc linh hoạt, cần phản ánh lợi ích của Ukraine, châu Âu và cộng đồng quốc tế”, ông nói.
Tài liệu thứ hai đề cập các bảo đảm an ninh cho Ukraine trong trường hợp ngừng bắn. Vấn đề này đang được thảo luận với Mỹ và nhóm “Liên minh Tự nguyện” – chủ yếu gồm các nước châu Âu cam kết hỗ trợ Ukraine bằng nhiều hình thức bảo đảm an ninh.
“Đây là văn kiện quan trọng giữa Ukraine với Mỹ và với các đối tác châu Âu”, ông Zelensky nhấn mạnh. Đầu tuần qua, ông đã gặp lãnh đạo nhiều nước châu Âu tại Brussels và London để thảo luận về điều chỉnh đề xuất của Washington.
Tài liệu cuối cùng liên quan kế hoạch tái thiết kinh tế hậu chiến, song ông Zelensky chưa chia sẻ thêm chi tiết.
Cùng ngày, Tổng thống Trump phát biểu rằng ông Zelensky “cần nhanh chóng hành động và bắt đầu chấp nhận một số điều kiện” để sớm chấm dứt xung đột tại Ukraine.
Trước đó, ngày 2/12, CNN dẫn nguồn các nhà đàm phán hòa bình của Mỹ cho biết NATO được cho là có thể ngăn Ukraine gia nhập liên minh này. Thông tin được đưa ra sau nhiều tháng Kiev từ chối các điều kiện Moskva nêu ra, trong đó có yêu cầu về quy chế trung lập – điều Nga coi là then chốt trong việc giải quyết xung đột.
Ông Trump cũng từng nhấn mạnh “luôn tồn tại một sự hiểu ngầm” rằng Ukraine sẽ không gia nhập NATO, và điều này “đã có từ rất lâu trước khi ông Putin lên nắm quyền”.
Ông nhắc lại rằng trong lần gặp đầu tiên giữa Tổng thống Zelensky và Tổng thống Putin, phía Ukraine được cho là bày tỏ mong muốn “lấy lại Crimea và trở thành thành viên NATO”.
Tuy nhiên, theo báo Ukrainska Pravda, không rõ ông Trump đề cập đến cuộc gặp nào, bởi lần duy nhất ông Zelensky gặp trực tiếp Tổng thống Putin là tại Paris năm 2019. Ông Trump không tham dự sự kiện này và vấn đề Ukraine gia nhập NATO khi đó cũng không được đưa ra thảo luận.