Cá nóc được làm bán ngay tại biển
Ở các vùng biển ven bờ, cá nóc thường được câu và đem bán cho người dân trong vùng với giá không hề rẻ. Thông thường, các loại cá khác được tính theo kg, mỗi kg từ 10-100 ngàn đồng, tùy độ ngon của từng loại cá. Thế nhưng cá nóc lại được bán theo con, mỗi con 5-10 ngàn đồng.
Hiện nay, tại nhiều vùng ven biển ở tỉnh ta, người dân vẫn còn vô tư sử dụng cá nóc như một món “khoái khẩu”, bất chấp ngành y tế cảnh báo “cá nóc không phải là thực phẩm”. Ngay cả khi các phương tiện thông tin đại chúng đưa tin về nhiều vụ ngộ độc chết người do sử dụng cá nóc, nhiều người vẫn chủ quan cho rằng biết cách chế biến đúng, mình sẽ an toàn. Khi tai họa xảy ra thì đã muộn.
Tại một số xã biển, cá nóc vẫn được người dân bán và sử dụng. Không khó để bắt gặp hình ảnh những người phụ nữ làng biển làm thịt cá nóc ngay ở nhà. Họ cho rằng, họ có kinh nghiệm để làm cá nóc an toàn và cá nóc có thể được chế biến thành nhiều món ăn ngon như nấu canh chua, kho mặn…
Ông B., ở xã Phú Diên (Phú Vang), cho biết: “Cá nóc chúng tôi đi câu là cá nóc cơm, loại này lành tính. Cá nóc chỉ cần bỏ đầu, bỏ ruột, lột da là dùng được. Thịt cá nóc dai, ngọt, đặc biệt mát. Nên ai ăn không quen thì hơi lạnh bụng tí thôi”.
Dù thời gian qua, nhiều ngư dân bị ngộ độc cá nóc đi cấp cứu nhưng những người dân ở các xã ven biển vẫn quả quyết: Dân biển nhìn là biết ngay loại cá nóc nào ăn được, loại nào không. Tuy nhiên, độc tố cá nóc có nhiều trong trứng, mật, gan, tụy, da. Các cơ quan nội tạng rất dễ vỡ khi chế biến cá, làm cho độc tố ngấm vào thịt cá, ăn vào sẽ gây ngộ độc, trường hợp nặng gây chết người.
Năm 2003, Bộ Thương mại đã có quyết định về việc cấm lưu thông, kinh doanh cá nóc và các sản phẩm cá nóc trên thị trường. Quyết định 0660/2003/QĐ-BTM nêu rõ: Nghiêm cấm các hành vi lưu thông, chế biến, kinh doanh cá nóc và các sản phẩm cá nóc dưới mọi hình thức trên thị trường.
Tổ chức, cá nhân vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính về hành vi kinh doanh (hoặc vận chuyển) hàng hoá cấm lưu thông theo các quy định hiện hành của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Tang vật vi phạm đều phải được tịch thu, tiêu huỷ theo quy định.
Lệnh cấm đã có, nhưng tình trạng mua bán, sử dụng cá nóc đến giờ vẫn tràn lan. Cá nóc tươi được dùng trong bữa ăn hằng ngày của người dân, hay được chế biến thành cá khô, làm thực phẩm dự trữ cho mùa mưa.
Không chỉ dừng lại ở những địa phương ven biển, hiện nay, nhiều “lái buôn” thường xuyên đăng tải, livetreams trên facebook để bán cá nóc, bất chấp các quy định. Cá nóc cùng với các loại cá khác được cấp đông, gửi đi các tỉnh khác như một món “đặc sản”.
Vừa lướt facebook xem, tôi vô tình nhìn thấy một facebook khá quen, có trong danh sách bạn bè đang livetreams bán cá nóc. Facebook này vô tư rao bán, quay cận cảnh cá nóc đang được chế biến ngay trên bãi biển. Điều đáng nói, có nhiều người vào bình luận khen cá ngon, đặt mua hàng công khai…
Mặt hàng cấm lại được đăng bán công khai trên mạng.
Thiết nghĩ, cơ quan chức năng, chính quyền các địa phương cần mạnh tay, thường xuyên kiểm tra, xử phạt các hành vi vi phạm một cách nghiêm khắc hơn.
Bên cạnh đó cũng cần chú trọng hơn công tác tuyên truyền. Các hình thức tuyên truyền cần được áp dụng rộng rãi, như treo các biển có nội dung cấm mua bán, chế biến, vận chuyển, tiêu thụ cá nóc ngay tại các vùng biển, tại các nơi tiêu thụ hải sản...
Bài, ảnh: Vy Vy