 |
| Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết tinh thần xuyên suốt của dự thảo Nghị định là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. (Ảnh: CTV/Vietnam+) |
Ngày 7/7, Bộ Tài chính đã chủ trì Hội nghị thảo luận, xin ý kiến các bộ, cơ quan trung ương và địa phương về dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Ngân sách Nhà nước số 89/2025/QH15. Đây là bước đi quan trọng nhằm sớm đưa các quy định tiến bộ của Luật vào cuộc sống, tạo khung pháp lý vững chắc cho quản lý tài chính công trong giai đoạn phát triển mới.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, đây là một dự án luật quan trọng, có phạm vi rất rộng, tác động tới toàn bộ các ngành, lĩnh vực và các địa phương, góp phần quan trọng thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên ‘vươn mình’ của đất nước.
Để đạo luật nền tảng này phát huy hiệu quả, Quốc hội đã giao Chính phủ quy định chi tiết 26 nội dung và Ủy ban Thường vụ Quốc hội 4 nội dung. Bộ Tài chính đã chủ trì xây dựng 6 Nghị định của Chính phủ và 3 Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Dự thảo Nghị định được đưa ra lấy ý kiến lần này có vai trò đặc biệt quan trọng, bởi nó sẽ quy định chi tiết tới 20/26 nội dung được Quốc hội giao và thay thế cho Nghị định số 163/2016/NĐ-CP đã được áp dụng trong gần một thập kỷ qua. Điều này cho thấy sự thay đổi mang tính toàn diện trong tư duy và phương thức quản lý ngân sách Nhà nước.
 |
| Nghị định sẽ làm rõ cơ chế để các địa phương sử dụng vốn đầu tư phát triển từ ngân sách địa phương cho các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng trọng điểm. (Ảnh: CTV/Vietnam+) |
Dự thảo Nghị định tập trung giải quyết ba nhóm vấn đề trọng tâm, được xem là ba trụ cột của cơ chế quản lý ngân sách mới.
Một là hoàn thiện chu trình ngân sách, khắc phục các bất cập tồn tại. Đây là nội dung bao trùm, liên quan đến toàn bộ vòng đời của ngân sách, từ khâu xây dựng dự toán, chấp hành, quyết toán cho đến công khai. Mục tiêu của Nghị định là khắc phục những điểm hạn chế, bất cập để rà soát, sửa đổi cho phù hợp với quy định tại Luật số 89/2025/QH15 và phù hợp với thực tiễn. Điều này có nghĩa các "điểm nghẽn" trong phân bổ, điều hành, quyết toán vốn gây khó khăn cho các địa phương, bộ ngành sẽ được tập trung tháo gỡ, tạo sự thông suốt và hiệu quả trong quản lý.
Hai là "cởi trói" cho đầu tư phát triển và tăng cường liên kết vùng. Nghị định sẽ làm rõ cơ chế để các địa phương sử dụng vốn đầu tư phát triển từ ngân sách địa phương cho các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng trọng điểm. Một điểm mới mang tính đột phá là quy định về việc một địa phương có thể dùng ngân sách để hỗ trợ địa phương khác. Quy định này được kỳ vọng sẽ phá vỡ tư duy cục bộ, thúc đẩy liên kết vùng, tạo điều kiện cho các địa phương có tiềm lực kinh tế mạnh hơn có thể chung tay hỗ trợ các địa phương còn khó khăn, vì mục tiêu phát triển chung của đất nước.
Ba là chuẩn hóa việc lập kế hoạch tài chính 5 năm. Cụ thể, nhằm nâng cao tầm nhìn và tính chiến lược trong quản lý tài chính, Nghị định sẽ tổng hợp và hướng dẫn chi tiết về việc xây dựng kế hoạch tài chính 5 năm. Công cụ này sẽ giúp các bộ, ngành và địa phương thoát khỏi tư duy quản lý ngân sách ngắn hạn, theo từng năm, thay vào đó là một tầm nhìn trung hạn, gắn kết chặt chẽ việc phân bổ nguồn lực với các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội dài hạn.
Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết tinh thần xuyên suốt của dự thảo Nghị định là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Nghị định hướng tới đơn giản hóa thủ tục, tạo sự chủ động tối đa cho các bộ, ngành, địa phương trong toàn bộ chu trình ngân sách đồng thời đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, cá thể hóa trách nhiệm.
Để Nghị định thực sự đi vào cuộc sống, các đại biểu đã tập trung thảo luận sâu, góp ý thẳng thắn vào các vấn đề. Cụ thể là cách xác định bội chi, quản lý nợ, cơ chế hỗ trợ các quỹ tài chính ngoài ngân sách, thẩm quyền của Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh trong việc ban hành định mức chi tiêu đặc thù của địa phương; Công tác lập dự toán gắn với phân định rõ trách nhiệm và các mốc thời gian.
Về chấp hành ngân sách, các đại biểu tập trung thảo luận các quy trình điều chỉnh dự toán, sử dụng nguồn tăng thu, thưởng vượt thu…, chuẩn hóa quy trình xử lý chuyển nguồn, kết dư ngân sách. Đặc biệt là cơ chế công khai để cộng đồng giám sát và kế hoạch tài chính 5 năm cần có những hướng dẫn chi tiết về căn cứ, yêu cầu và trình tự lập...