 |
| Niềm vui của Nguyễn Văn Hè bên với tác phẩm “Xếp Máy Bay” bằng chất liệu sơn mài trên ván ép của Mỹ được trao giải Vàng UOB Painting of the year 2024 ở hạng mục Nghệ sĩ thành danh. Ảnh: NVCC |
Họa sĩ Nguyễn Văn Hè khá quen thuộc với anh chị em nghệ sĩ đặc biệt là giới hội họa Huế. Với vẻ bên ngoài thon gầy, nhanh nhẹn nhưng bên trong là một con người đa cảm với những nỗi niềm chất chứa về đề tài chiến tranh để định hình nên tên tuổi mình.
Cuối năm 2024, giải thưởng UOB Painting of the year 2024 đã gọi tên họa sĩ trẻ xứ Huế với giải Vàng ở hạng mục nghệ sĩ thành danh. Và tác phẩm giúp anh thắng giải không gì khác ngoài đề tài chiến tranh mà anh đã theo đuổi hàng chục năm qua.
Tác phẩm “Xếp máy bay” bằng chất liệu sơn mài trên ván ép của Mỹ là câu chuyện về chính những gì anh trải nghiệm từ tuổi thơ và ám ảnh, theo cùng anh - giờ đây khi đã qua tuổi 40.
Anh kể rằng, sinh ra trong giai đoạn hậu chiến tại chiến khu Hòa Mỹ và lớn lên trên mảnh đất Phong Xuân (Phong Điền). Vùng đất anh lớn lên trước khi rời đi đã để lại trong chàng trai trẻ lúc đó những ký ức và di chứng của cuộc chiến chống Mỹ trước 1975 tại Việt Nam.
“Vì thế, tác phẩm của tôi không lên án hay khai thác những đau thương thường thấy trong những tác phẩm về chiến tranh. Ngược lại, nhìn nhận một cách trầm tĩnh những thăng trầm này như một phần trong nấc thang lịch sử”, họa sĩ Hè trải lòng.
Và ở tác phẩm “Xếp máy bay”, anh bảo rằng như gặp lại chính mình – đã là người đàn ông với ba đứa con thơ – xếp máy bay giấy cho con chơi. Đó là trò chơi của nhiều thế hệ trong quá khứ đến nay vẫn chưa hề phai nhạt trong ký ức của nhiều người qua năm tháng.
“Tôi chơi trò “xếp máy bay”, rồi trò chơi lại xếp tôi vào tác phẩm của chính mình. Cuộc rong ruổi trôi vào tác phẩm của mình tự nhiên như hơi thở. Những ký ức bom đạn của khoảng trời tuổi thơ trầm kha máu thịt trên thớ giấy ngây ngô, được xếp lên những nếp gấp, gò gãy những mảnh phẳng, thếp lóe sáng của ánh bạc những vết sơn then loang lổ như tan đọng hàng ngàn lớp phế tích chiến tranh. Trong đó có mùi dầu các cỗ máy, mùi sơn cánh gián, nốt vàng son vương vãi hằn sâu vết máu đau thương, cùng phảng phất khói mùi thuốc súng”, họa sĩ Hè tâm sự.
Để rồi hành trình trong Hè là cuộc xếp lại để tan chảy vào lòng người như anh tâm niệm: “Xếp” một chiếc máy bay cho hồn nhiên con trẻ, chính là “xếp” lòng biết ơn thế hệ trước vào trong tâm khảm tôi, cũng chính là “xếp” lại “nỗi buồn chiến tranh” để tạo động lực kiến tạo tương lai.
Tác phẩm này còn là thông điệp mà anh muốn nhắn gửi rằng cho dù ai, dù họ đến từ châu lục nào trên địa cầu, tác phẩm này mong gửi gắm đến người thưởng lãm những thông điệp tốt đẹp nhất: Thông điệp của hòa bình!
Cuộc thi thường niên UOB Painting of the Year là chương trình nghệ thuật hàng đầu của Ngân hàng UOB, lần đầu tiên được tổ chức tại Singapore vào năm 1982 với mục tiêu công nhận các nghệ sĩ ở khu vực Đông Nam Á và mang đến cho họ cơ hội giới thiệu các tác phẩm của mình đến với cộng đồng rộng lớn hơn. Cuộc thi sau đó được mở rộng sang Indonesia, Malaysia, Thái Lan và năm 2023 được mở rộng sang Việt Nam. Đây là cuộc thi nghệ thuật lâu đời nhất tại Singapore và là một trong những cuộc thi danh tiếng nhất tại khu vực Đông Nam Á. Kể từ khi ra đời cho đến nay, cuộc thi đã giúp phát hiện ra hơn 1.000 tài năng nghệ thuật trên toàn khu vực.
 |
| Những tác phẩm được treo bên trong không gian Nguyen Van He’s Art Barracks |
Bên cạnh thắng giải thưởng nghệ thuật danh giá, năm 2024 họa sĩ Nguyễn Văn Hè đã chính thức mở cửa không gian nghệ thuật của mình với tên gọi Nguyen Van He’s Art Barracks. Đó chính là nơi ở của gia đình và là nơi mà họa sẽ này đã âm thầm theo đuổi công việc sáng tác trong nhiều năm qua.
Không gian này được anh lấy cảm hứng từ những túp lều dã chiến xưa và sau đó miệt mài sưu tập các tàn tích của chiến tranh, những mảnh vụn, vỏ sắt từ các công cụ, vũ khí còn sót lại để làm chất liệu cho các sáng tác của mình.
Hôm mở cửa đón công chúng vào cuối năm 2024, mọi người ngay lập tức sẽ bị choáng ngợp khi đặt chân vào “ngôi nhà nghệ thuật” của Hè. Đó không chỉ là nơi sinh sống mà gần như được gia chủ biến thành một nơi “cùng ăn, cùng ngủ với nghệ thuật”. Ở bất cứ nơi đâu trong không gian ấy người xem đều có thể bắt gặp được các tác phẩm nghệ thuật được gia chủ tạo tác và đặt một cách có chủ ý.
Từ những hiện vật chiến tranh cỡ lớn được đặt bên ngoài sân vườn, cho đến những tác phẩm nghệ thuật được Nguyễn Văn Hè sáng tác treo bên trong, hay hành lang dọc bên sau ngôi nhà đều rất cuốn hút. Tất cả đều xoay quanh về đề tài chiến tranh, một đề tài mà người họa sĩ quê ở vùng bán sơn địa Phong Mỹ (Phong Điền) theo đuổi từ khi dấn thân vào nghệ thuật.
Con đường nghệ thuật không chỉ dừng lại đó. Hè bảo rằng năm 2025 phía trước còn rất nhiều dự án nghệ thuật chờ đợi đã và đang được anh ấp ủ, hy vọng sẽ sớm ra mắt công chúng. “Mong khi các tác phẩm ra đời công chúng sẽ đón nhận như lâu nay tình cảm của mọi người dành cho Hè trong cuộc sống cũng như con đường nghệ thuật”, Hè hy vọng.