Chiều mùa hè về nông thôn, gia đình vừa gắn kết vừa tạo cho con một trải nghiệm đáng nhớ. Sau những hạt đậu, mầm giá là bài học về cuộc sống lao động ấm no và cả sự yêu thương với ruộng đồng

Do hoàn cảnh gia đình nghèo khổ, năm 1958, khi tôi 10 tuổi, ba mẹ tôi đã lặng lẽ đưa cả nhà rời làng An Truyền, tục danh làng Chuồn (Thừa Thiên), tìm ra Quảng Trị để mưu sinh. Bị thất học, các anh em tôi phải bán mì, cà-rem (kem) hay bán bánh ú, kẹo đậu phụng… trên đường phố, trên tàu lửa, phụ giúp thêm gia đình. Biết tôi có hoàn cảnh khó khăn, các chị tiểu thương chợ Quảng Trị động viên tôi vừa giúp mẹ bán cơm, vừa đi học. Các chị phân công nhau giúp đỡ, để tôi khỏi thất học, người thì làm lại giấy khai sinh cho tôi, người thì tìm giáo viên dạy kèm. Từ năm sinh chính thức của tôi là 1948, các chị đã làm giấy khai sinh sụt tuổi năm 1951 cho tôi để có thể thi vào lớp đệ thất (nay là lớp 6) Trường Trung học Nguyễn Hoàng (Quảng Trị).

Vì bận bịu, thiếu nhân công hoặc tránh nắng, một số nông dân ở Hương Văn, TX. Hương Trà, TP. Huế thu hoạch đậu phụng (lạc) vào ban đêm. Nhổ đậu, đập đậu, phơi đậu, ăn uống đều diễn ra trong ánh sáng của đèn pin hoặc đèn đường.

3 giờ sáng, khi chiếc máy xát đậu bắt đầu xình xịch khởi động, những “ông bộng” cũng lần lượt xuất hiện. Người chở củi, người nhóm lửa, người vót tre, họ sửa soạn cho một ngày lao động hết công suất để kịp ép ra những can dầu đậu phụng (dầu lạc) đặc sản của địa phương.