 |
|
Máy bay của hãng hàng không American Airlines tại sân bay Ronald Reagan Washington, Mỹ. (Ảnh: THX/TTXVN)
|
Hệ thống hàng không Mỹ đang rơi vào tình trạng căng thẳng nghiêm trọng khi chính phủ liên bang trải qua đợt đóng cửa dài kỷ lục (40 ngày), khiến hơn 2.000 chuyến bay bị hủy và hơn 8.000 chuyến bị hoãn trên toàn quốc trong ngày 9/11.
Theo dữ liệu từ trang theo dõi FlightAware, các sân bay chịu ảnh hưởng nặng nề nhất gồm Hartsfield-Jackson (Atlanta), Newark Liberty (New Jersey), LaGuardia (New York) và Chicago O’Hare. Riêng tại Atlanta, hơn 570 chuyến bay đã bị hủy trong ngày 9/11, trong khi Newark ghi nhận khoảng 20% chuyến bay bị hủy và gần 40% bị hoãn.
Tình trạng này bắt nguồn từ thiếu hụt nhân viên kiểm soát không lưu khi hàng nghìn người buộc phải làm việc không lương suốt hơn 1 tháng. Bộ trưởng Giao thông Vận tải Sean Duffy cho biết mỗi ngày có từ 15 đến 20 nhân viên kiểm soát không lưu nghỉ hưu, gấp nhiều lần so với trước thời điểm chính phủ đóng cửa. Hiện Cục Hàng không Liên bang (FAA) thiếu khoảng 1.000-2.000 nhân sự so với biên chế đầy đủ.
Để đảm bảo an toàn bay, FAA đã yêu cầu các hãng hàng không cắt giảm 10% số chuyến nội địa tại 40 sân bay lớn trong khung giờ từ 6h sáng đến 10h tối, bắt đầu từ ngày 14/11.
Biện pháp này được triển khai theo lộ trình: giảm 4% từ ngày 8/11, 6% từ ngày 11/11 và đạt 10% vào cuối tuần tới. Các hãng hàng không lớn như American Airlines, Delta, United và Southwest đã lên kế hoạch cắt khoảng 700 chuyến mỗi ngày trong thời gian tới.
Theo Hiệp hội vận tải hàng không quốc gia Mỹ Airlines for America (A4A), hơn 4 triệu hành khách đã bị ảnh hưởng kể từ ngày 1/10, và thiệt hại kinh tế ước tính 285-580 triệu USD mỗi ngày nếu tình trạng cắt giảm kéo dài.
Trong khi đó, FAA cũng đang đối mặt áp lực lớn từ một yếu tố khác: thị trường hàng hóa hàng không. Ngày 7/11, FAA thông báo giảm 10% năng lực bay trên toàn hệ thống, làm dấy lên lo ngại về chuỗi cung ứng khi mùa mua sắm cuối năm đang đến gần.
Các tập đoàn chuyển phát nhanh FedEx và UPS cho biết họ đã tạm dừng toàn bộ đội bay McDonnell Douglas MD-11 sau vụ rơi máy bay chở hàng ở Louisville, Kentucky, khiến 14 người thiệt mạng. Loại MD-11 chiếm khoảng 9% đội bay UPS và 4% đội bay FedEx, và việc ngừng khai thác có thể kéo dài nhiều tuần.
Giáo sư Patrick Penfield thuộc Đại học Syracuse gọi đây là “đòn giáng kép” đối với ngành logistics Mỹ, kết hợp giữa cắt giảm năng lực bay của FAA và việc các hãng vận tải tạm dừng một phần đội bay. Ông dự báo việc giao hàng có thể chậm 1-2 ngày trong giai đoạn cao điểm giữa tháng 12, đồng thời khuyến nghị người tiêu dùng nên đặt hàng sớm.
Dù vậy, cả UPS và FedEx khẳng định họ đã chuẩn bị kế hoạch dự phòng, ưu tiên vận chuyển các mặt hàng thiết yếu như dược phẩm, thiết bị y tế và linh kiện sản xuất quan trọng, đồng thời chuyển một phần hàng sang vận tải đường bộ và đường biển.
Các chuyên gia logistics cho rằng phần lớn hàng hóa quốc tế sẽ ít bị ảnh hưởng do phần cắt giảm của FAA chỉ áp dụng cho các chuyến bay nội địa. Tuy nhiên, việc thiếu hụt năng lực có thể khiến giá cước tăng và thời gian vận chuyển kéo dài.
Ông Eytan Buchman, Giám đốc tiếp thị của nền tảng đặt chỗ hàng không Freightos, nhận định không gian vận tải hàng không sẽ bị thu hẹp, dẫn đến thời gian giao hàng kéo dài và chi phí tăng.
Tuy nhiên, ông nhận định chuỗi cung ứng hiện đã linh hoạt hơn sau nhiều năm biến động, nên các hãng hàng không có thể thích ứng bằng cách ưu tiên những tuyến có lợi nhuận cao và chuyển tải qua các trung tâm phụ./.