Người từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và không có lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội (BHXH) hàng tháng cũng được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
 |
| Chi trả lương hưu tại các địa phương |
Như vậy, về cơ bản, trợ cấp hưu trí xã hội kế thừa từ chế độ trợ cấp xã hội hằng tháng dành cho người cao tuổi hiện hành. So với quy định hiện hành, độ tuổi hưởng trợ cấp này hạ từ 80 tuổi xuống 75 tuổi (hoặc 70 nếu thuộc hộ nghèo và cận nghèo) khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực từ 1/7/2025. Do đó, đối tượng được mở rộng hơn, độ phủ an sinh lớn hơn.
Bên cạnh đó, chế độ trợ cấp hưu trí xã hội có đầy đủ 3 khoản là trợ cấp hằng tháng, thẻ BHYT miễn phí và mai táng phí như chế độ hưu trí.
Luật BHXH sửa đổi quy định thêm: "Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội trên cơ sở đề nghị của Chính phủ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ".
Quy định này mở đường cho việc giảm dần độ tuổi được nhận trợ cấp hưu trí xã hội của người dân.
Một chế độ khác cũng hoàn toàn mới, được quy định trong chương III, là chế độ đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Theo các chuyên gia về lao động, đây là nhóm lao động nằm trong "khoảng trống" của lưới an sinh hiện nay, thực chất cũng được xếp vào người cao tuổi khi đã đến tuổi nghỉ hưu (nữ 60, nam 62 tuổi). Họ tham gia BHXH, nhưng đến tuổi nghỉ hưu lại không đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH để hưởng hưu trí nên lãnh BHXH một lần và rời khỏi hệ thống an sinh.
Luật BHXH sửa đổi thiết kế thêm một lựa chọn cho nhóm lao động này. Họ có thể chọn lĩnh BHXH một lần, hoặc chọn hướng mới là hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng BHXH của mình.
Thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp hằng tháng được xác định căn cứ vào thời gian đóng, bình quân mức lương làm căn cứ đóng BHXH của họ.
Mức hưởng sẽ được tính toán hợp lý để kéo dài thời gian hưởng từ khi người lao động nghỉ hưu cho đến thời điểm được nhận trợ cấp hưu trí xã hội.
Nhờ đó, nhóm lao động trên có được thu nhập ổn định hằng tháng từ chế độ an sinh ngay sau khi họ hết tuổi làm việc.
Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng này, người lao động cũng được hưởng thêm chế độ BHYT miễn phí và mai táng phí khi qua đời như chế độ hưu trí.
Hai chế độ mới trên tạo thành những tầng an sinh liên kết với lương hưu và trợ cấp xã hội, góp phần giảm bớt số người cao tuổi không có lương hưu hoặc trợ cấp,
Trước đó, việc hưởng trợ cấp xã hội với người cao tuổi căn cứ theo Luật Người cao tuổi và sẽ chuyển sang khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực từ 1/7/2025 với tên gọi mới trợ cấp hưu trí xã hội. Nguồn thực hiện vẫn từ nguồn ngân sách Nhà nước. Việc quy vào một mối Luật BHXH sửa đổi nhằm tạo một hệ thống an sinh xã hội đa tầng, thống nhất.