Nhà nghiên cứu Nguyễn Hữu Thông, nguyên Phân Viện trưởng Phân viện Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam tại Huế đã nhận định như thế về câu chuyện nhà vườn Huế diễn ra sáng 21/4 tại không gian An Nhiên Garden (phường Phú Thượng, TP. Huế).

Người ta hay nói Huế như một khu vườn xanh lá trữ tình. Khi mùa xuân đến, cả không gian vườn Huế thơm dịu dàng hương hoa thoảng bay. Bấy giờ, hoa không chỉ là hoa, hoa còn là ánh bình minh xán lạn đầu ngày, hoa ẩn trong cánh én tin xuân, hoa cưỡi trên cánh bướm khoe hương, khoe sắc, hoa cất lời hòa tiếng chim trong trẻo trên cành… Những cung bậc hoa xuân ấy, nếu tinh tế lắng nghe, sẽ nhận ra có những vang động khác nhau từ các kiểu thức vườn…

Trồng ngắm - chơi - ăn, hồng là loại cây ở tầng cao trong khu vườn Huế. Không mang nặng giá trị kinh tế, những cây hồng cổ mang giá trị văn hóa tinh thần và gắn bó với đời sống nhiều gia đình truyền thống miền Hương Ngự.

Trả lời cho câu hỏi này của tôi, nhiều chủ vườn có nhãn ở Kim Long đều lắc đầu. Một nhà ba đời chuyên hái buôn trái cây vườn Huế cũng tiếc rẻ, bởi “cầu” không có nên “cung” ắt đứt đoạn. Ấy là bởi có nhiều nguyên nhân khiến trái nhãn lồng xứ Huế ngày càng hiếm dần…

“Lan hiên” là tên gọi mang tính biểu tượng về một khu vườn xưa của những cô gái cùng tên Lan qua nhiều thế hệ, chỉ khác nhau về chữ đệm như: Ngọc Lan, Chi Lan, Tố Lan, Dạ Lan, Sơn Lan, Thanh Lan, Phương Lan, Thúy Lan, Kim Lan... ở thượng nguồn dòng Hương. Và “Lan viên” còn là một ký hiệu về những khu vườn Huế luôn nằm trong tâm tưởng của những người con xa Huế.

Không tiếng tăm như hoàng mai, hoa hải đường vẫn có một vị trí trang trọng trong nhà vườn Huế theo gu thẩm mỹ được chắt lọc hàng trăm năm qua. Đến nay, nhiều gia đình vẫn giữ thú vui trồng, ngắm hoa và lộc hải đường ngày tết.

Nhà vườn xếp loại 1 được hỗ trợ 1 tỷ, loại 2 là 800 triệu đồng và loại 3 là 600 triệu đồng. Đó là một trong những nội dung nằm trong “Nghị quyết Quy định một số chính sách hỗ trợ, bảo vệ và phát huy giá trị nhà vườn đặc trưng và nhà rường cổ trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế” vừa được HĐND tỉnh khóa VIII thông qua chiều 8/12 tại Kỳ họp thứ V.

Tre già măng mọc, chuối sau cau trước là nguyên lý định vị không gian, từ đời sống thường nhật lại mang đậm tính thiêng đặc trưng của gia phong xứ Huế.