Ẩm thực Huế

Mưa dầm dề dài ngày, bất chợt lại thèm cái cảm giác mát lành của gió, của nắng. Biết kiếm đâu ra của quý hiếm ấy. Vậy mà một cô bạn nhà gần biển đã tặng tôi nguyên một bầu trời đầy nắng trước khi vào Sài Gòn: Rau cúc biển.

Chỉ nhìn thấy lát thơm trong hũ dưa món, mình biết dì có bí quyết riêng cho món ăn này!

Bánh canh rong biển là món ăn được biến tấu từ hương vị bánh canh truyền thống của xứ Huế. Sự kết hợp đầy sáng tạo giữa truyền thống và hiện đại mang đến cho thực khách Cố đô một món ăn mới lạ.

Hồi mới tốt nghiệp đại học, nhóm 6 đứa Huế chúng tôi lên nhận công tác ở Pleiku, vào quán phở nào là người ta biết liền dân Huế, chưa cần xưng, bởi cái cách ăn ớt như… rau. Mà càng đói, càng ngon miệng thì lại càng tốn ớt.

Mạ dặn mấy đứa con gái trong nhà, muốn nấu cá khoai ngon, không bị “teo” thành nước hết phải có bí quyết. Cá sau khi làm sạch phải ướp nước mắm và ớt, lúc nấu đổ bỏ nước mắm đi, thịt cá sẽ săn lại, ngon vô cùng.

Thính dưa gang chua chua, dai dai, lại giòn giòn; tất nhiên có vị mặn đặc trưng của mắm, bùi bùi của bột bắp, cay cay của tiêu, ớt, hòa cùng vị thơm của dầu, hành phi, lá ném.

Đến Huế mà được một lần thưởng thức cơm muối là cả “đặc ân”. Ăn cơm muối chính là “ăn” cái văn hóa đặc trưng của Cố đô, “thâm trầm”, mặn mà và dịu ngọt.

Gió bấc thổi từng cơn. Mưa rơi rào rạt lùa qua xóm núi. Mới hơn 5 giờ chiều mà đã tối trời.

Chiều đông, thím út cho mấy củ sắn ba trăng, mạ “đề nghị” gói bánh sắn ăn chơi. Chứ lâu lắm rồi mạ còn chưa nếm lại món này, không khéo quên luôn cả mùi vị, mạ nói.

Hạt đậu phụng sau khi ngâm nước ấm thì nở to bằng đầu ngón tay cái trẻ con.

Nhớ lần được anh Phú người làng Vân Trình mời về nhà ăn cá rô mùa mưa. Giữa bữa, đang xuýt xoa vì cay, vì ngon, anh Phú nói: “Cá rô thì phải là cá rô đồng mới nhứt xứ.

Mưa gió lũ lụt khiến bụi lá sôn nơi góc vườn vật vờ nằm rạp ra đất. Mạ thấy “tội”, nên mang tơi đội nón ra vườn, lụi cụi cắm cọc chống cho cây khỏi ngã.

Một người bạn vong niên lên facebook nhắn nhủ: “Đã thử nấu bò hầm theo lối xưa. Càng ăn càng thấy rất thân thuộc, thơm ngon kỳ lạ…"

“Vùng cao có ngọn rau ranh/ Đồng bằng ngon lắm nồi canh rau rìu”. Đó, cái ngon của canh rau rìu, đã được ông cha ngàn đời trước xưng tụng, chứ đâu phải mới bây chừ.

Nhớ có lần một vị cao niên xa Huế vài mươi năm rủ rê: “Về Tam Giang – Cầu Hai ăn cá dìa với mình hí, mới đặt được mấy con…”.