    |
 |
| Người dân Bắc Kinh trong đợt nắng nóng càn quét Trung Quốc vào tháng 6/2023. Ảnh: AFPP/TTXVN |
Các đợt nắng nóng đồng thời đang bóp nghẹt nước Mỹ, phần lớn châu Âu và một phần châu Á, trong khi El Nino tăng cường ở Thái Bình Dương và vùng biển Đại Tây Dương ngoài khơi Florida đã đẩy nhiệt độ lên mức chưa từng thấy 32,2 độ C.
Những điều này đủ để đưa năm 2023 vào quỹ đạo có khả năng trở thành năm nóng nhất kể từ khi việc dữ liệu bắt đầu được lưu giữ từ những năm 1800.
Kể từ tháng 10/2019, tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận Berkeley Earth đã phân tích nhiệt độ toàn cầu của mỗi tháng và đưa ra dự đoán về thứ hạng cuối cùng của năm xét về nhiệt độ. Phân tích mới nhất của Berkeley Earth được công bố vào ngày 11/7 cho thấy “khả năng khá cao – trên 80% tính thời điểm này – rằng năm 2023 sẽ là năm nóng nhất được ghi nhận”.
Giáo sư Camille Parmesan của Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Mỹ cho biết đã dự báo trước điều này từ nhiều năm qua. “Điều này sẽ tiếp tục xảy ra, vì chúng ta không giảm lượng khí thải”, ông nói.
Trái đất đã nóng lên 1,2 độ C kể từ thời kỳ tiền công nghiệp do lượng khí thải nhà kính ngày càng tăng trong khí quyển, được thể hiện rõ ràng khi 22 trong số 23 năm qua là năm nóng nhất từ trước đến nay.
Các nhà khoa học khí hậu đã nhiều lần cảnh báo rằng cách duy nhất để ngăn chặn xu hướng này là con người phải cắt giảm đáng kể và ngay lập tức các chất gây ô nhiễm khí hậu, chủ yếu thông qua việc loại bỏ nhiên liệu hóa thạch.
Yếu tố El Nino
Đứng đầu trong số các yếu tố thúc đẩy nhiệt độ gia tăng của năm nay là hiện tượng El Nino đã đề cập ở trên, xuất hiện lại lần đầu tiên sau gần 4 năm.
Do El Nino, thế giới sẽ chứng kiến nhiệt độ cao hơn một chút so với bình thường trong năm nay và năm tới, nhưng biến đổi khí hậu dài hạn sẽ nhanh chóng đẩy hành tinh đến những mức nhiệt cao này vào mọi thời điểm, bất kể có El Nino hay không, Giáo sư Hausfather cho biết.
Biến đổi khí hậu ngày càng tồi tệ đang làm gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan, và mùa hè này cũng không ngoại lệ.
Các đợt nắng nóng đã hoành hành ở Nhật Bản, Ấn Độ và Mỹ, những quốc gia cũng đang phải đồng thời vật lộn với lũ lụt tàn khốc ở các vùng Đông Bắc. Hạn hán hiện đang bao trùm châu Âu, sau đợt nắng nóng kỷ lục vào mùa xuân ở Địa Trung Hải. Canada cũng đang chứng kiến với những vụ cháy rừng ngoài tầm kiểm soát, gây ra những làn khói nguy hiểm cho hàng chục triệu người trên khắp Bắc Mỹ.
Đáng chú ý, El Ninos được đánh giá cũng chỉ là một loại hiện tượng cực đoan khác và đã phát triển mạnh mẽ hơn trong những thập kỷ gần đây do biến đổi khí hậu.
“Kể từ năm 1950, El Ninos đã mạnh hơn đáng kể so với bất kỳ thời điểm nào từ năm 1400 đến năm 1950,” Giáo sư Parmesan cho biết, trích dẫn một báo cáo IPCC năm 2021.
“Rất nhiều thứ tồi tệ”
Theo cảnh báo của Tiến sĩ Cobb, chúng ta không thực sự biết điều gì đang chờ đợi, đồng thời cho biết thêm rằng El Nino chỉ mới bắt đầu, “và nó được dự báo sẽ mạnh hơn một chút vào cuối năm”.
Càng về sau, tỷ lệ ước tính của Berkeley Earth rằng năm 2023 là năm nóng nhất càng tăng lên; và nếu El Nino kéo dài và mạnh thêm, năm 2024 có thể còn nóng hơn nữa.
Sau tháng 1, Berkeley Earth dự báo năm 2023 có 14% khả năng trở thành năm nóng nhất; đến cuối tháng 5, tỷ lệ này đã tăng lên 54%. Tiếp đó, tháng 6 được tuyên bố là tháng ấm nhất từng được ghi nhận, đánh bại kỷ lục nhiệt được thiết lập trước đó vào năm 2022.
Thậm chí, nhiều thảm họa hơn dự kiến sẽ xảy ra với các cộng đồng khi năm 2023 tiếp diễn, trong bối cảnh mùa hè và mùa thu đặc biệt nóng bức. Hoặc, như Tiến sĩ Hausfather nói: Rất nhiều thứ tồi tệ có thể đang chờ đợi phía trước.