 |
| Nhiều nước ủng hộ đẩy mạnh phát triển các nguồn điện năng lượng tái tạo. Ảnh minh họa: Baochinhphu.vn |
Liên minh châu Âu (EU), Mỹ và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) – nước chủ nhà COP28, đang vận động ủng hộ cam kết này như một biện pháp nhằm giảm mạnh lượng khí thải làm nóng hành tinh – nhiệm vụ quan trọng trong thập kỷ này để tránh gây biến đổi khí hậu nghiêm trọng hơn.
Phát biểu tại phiên khai mạc COP28 hôm 30/11, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho biết, “thật tuyệt vời” khi hơn 110 quốc gia đã tán thành mục tiêu tăng gấp 3 sản lượng năng lượng tái tạo và tăng gấp đôi hiệu quả sử dụng năng lượng trên toàn thế giới vào năm 2030. Theo bà, đã tới lúc “đưa những mục tiêu này vào quyết định cuối cùng của COP”, bởi điều này sẽ gửi một thông điệp mạnh mẽ tới các nhà đầu tư, cũng như người tiêu dùng trên toàn thế giới.
Tuy nhiên, liệu các chính phủ và doanh nghiệp có huy động được những khoản đầu tư khổng lồ cần thiết để đạt được mục tiêu hay không vẫn là một câu hỏi còn đang để ngỏ. Trong khi việc triển khai năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và năng lượng gió đã tăng mạnh trên toàn cầu trong nhiều năm qua, thì sự gia tăng chi phí, hạn chế về lao động và các vấn đề về chuỗi cung ứng đã khiến nhiều dự án bị trì hoãn và thậm chí hủy bỏ trong những tháng gần đây, khiến các nhà phát triển như Orsted và BP phải tổn thất hàng tỷ USD.
Việc đưa thỏa thuận này vào quyết định cuối cùng của Hội nghị thượng đỉnh COP28 cũng đòi hỏi sự đồng thuận của gần 200 quốc gia có mặt. Mặc dù Trung Quốc và Ấn Độ đã phát tín hiệu ủng hộ việc tăng gấp 3 lần năng lượng tái tạo toàn cầu vào năm 2030, nhưng cả hai đều chưa xác nhận sẽ ủng hộ cam kết chung - kết hợp giữa việc tăng cường năng lượng sạch với việc giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Theo Reuters, Nam Phi, Việt Nam, Australia, Nhật Bản, Canada, Chile và Barbados nằm trong số các quốc gia sẽ tham gia thỏa thuận.
Cam kết về năng lượng tái tạo nằm trong một số chủ đề khác liên quan đến năng lượng tại COP28 ngày 2/12, bao gồm các biện pháp mới và nguồn tài trợ để chống phát thải khí metan, các thỏa thuận cắt giảm sử dụng than và thúc đẩy năng lượng hạt nhân.
Một quyết định trọng tâm mà các quốc gia phải đối mặt tại COP28 là liệu tất cả các nước có đồng ý “loại bỏ dần” việc tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch trên toàn cầu hay không. Đốt than, dầu khí để sản xuất năng lượng là nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu.
Reuters cho biết, một dự thảo về cam kết năng lượng tái tạo đã kêu gọi “giảm dần nguồn năng lượng than” và chấm dứt cấp vốn cho các nhà máy nhiệt điện than mới.
Theo một phân tích của tổ chức nghiên cứu Ember, việc tăng gấp 3 nguồn năng lượng sạch như năng lượng gió và mặt trời, đồng thời tăng gấp đôi mức tiết kiệm năng lượng sẽ giúp cắt giảm 85% mức sử dụng nhiên liệu hóa thạch cần thiết trong thập kỷ này để đáp ứng các mục tiêu về khí hậu toàn cầu.
Các mục tiêu này sẽ tăng thêm áp lực lên các quốc gia giàu có và các tổ chức tài chính quốc tế nhằm giải phóng các khoản đầu tư lớn cần thiết để đạt được 11.000 gigawatt năng lượng tái tạo vào năm 2030 – và đặc biệt là các nỗ lực để giảm chi phí vốn cao – vấn đề đã cản trở các dự án năng lượng tái tạo ở châu Phi và ở các quốc gia đang phát triển khác.
Najib Ahmed, nhà tư vấn tại Bộ khí hậu Somalia, cho biết “sự không phù hợp vẫn tồn tại giữa tiềm năng và những hạn chế của chúng tôi trong việc thu hút đầu tư vào năng lượng tái tạo”.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), châu Phi chỉ nhận được 2% đầu tư toàn cầu vào năng lượng tái tạo. Mặc dù là nước có tiềm năng năng lượng gió trên bờ cao nhất so với bất kỳ nơi nào khác ở châu Phi, nhưng Somalia lại là một trong những quốc gia có tỷ lệ điện khí hóa thấp nhất lục địa.