 |
| Cơm sen Huế |
“Được mùa” danh hiệu
Bên tách cà phê muối quen thuộc, thật tự hào khi thức uống mình đang dùng từng xuất hiện trên trang tin CNN của Mỹ. Không cần dành quá nhiều mỹ từ, trang tin nổi tiếng này vẫn làm những người dân Huế tự hào khi cho biết trên các trang mạng xã hội ngày càng xuất hiện nhiều bài viết chia sẻ cách làm thế nào để gọi một loại đồ uống có nguồn gốc từ Việt Nam tại chuỗi cửa hàng cà phê lớn xuất xứ từ Mỹ. Thứ mà những thực khách này cần chính là cà phê muối.
Qua vài dòng miêu tả, CNN chia sẻ, Ca Phe Muoi (Cà Phê Muối) - một quán cà phê nhỏ, giản dị ở Cố đô Huế được biết đến là nơi sáng tạo ra món đồ uống này. Cà phê muối được pha chế bằng cách thêm sữa đặc có đường vào cà phê Việt, phủ kem mặn lên trên, có thể uống nóng hoặc cho thêm đá. Món cà phê muối Việt Nam đang trở thành xu hướng ẩm thực mới. Ở Mỹ, nhiều người cố gắng tùy chỉnh ly cà phê của họ sao cho giống thức uống này.
Chuyện cà phê muối lên báo Mỹ có thể là lần đầu, nhưng ẩm thực Huế thì không xa lạ trên các mặt báo của thế giới. Cách đây vài tháng, cùng với món bò kho, cơm tấm thịt nướng của Việt Nam, bún bò Huế vào danh sách “Top 100 bữa sáng ngon nhất thế giới” do tạp chí ẩm thực quốc tế Taste Atlas bình chọn. Phần giới thiệu chuẩn vị bún bò Huế này được Taste Atlas mô tả cụ thể, điều gây chú ý nhất là vị trí thứ 50 dành cho bún bò Huế trong top 100 bữa sáng ngon nhất thế giới.
Tấm tắc về thương hiệu của ẩm thực Huế, ông Lê Tân, Phó Chủ tịch Hiệp hội Ẩm thực Việt Nam tự tin, bảo: “Ẩm thực Huế sẽ tiếp tục “được mùa” danh hiệu. Bởi, sự tinh tế và đặc biệt của ẩm thực Huế không còn bàn cãi bởi giá trị, vị thế của nó đã được định vị trong lòng du khách thập phương. Vài năm trở lại đây, chẳng năm nào báo giới bốn phương lại quên nhắc tên món ăn Huế.
Năm 2023, sau khi Huế lọt top những thành phố có đồ ăn ngon nhất thế giới 2023 - Best Food Cities in the World, Huế tiếp tục là địa phương được “xướng tên” khi có hai món ẩm thực và đặc sản quà tặng được xác lập kỷ lục châu Á năm 2023 - 2024 là cơm hến và mè xửng. Hành trình đánh giá về thương hiệu ẩm thực Huế có lẽ đã trải qua một thời gian rất dài, chính những phản hồi chân thật nhất của du khách thập phương và khiến báo giới khắp nơi phải dành bút mực ngợi khen mỹ vị xứ Huế là tinh hoa ẩm thực.
 |
| Món chay là một trong những nét đặc trưng của ẩm thực xứ Huế |
Đủ mỹ vị nhân gian
Có dịp trò chuyện với các đoàn khách du lịch Âu, Á, tôi thường quan tâm về điều gì đã trở thành “lời mời hấp dẫn nhất” khiến họ chọn Huế làm điểm đến. Ẩm thực! Đó là thiện cảm phản hồi nhiều nhất tôi nhận được ngoài cảnh quan, văn hóa - di sản. Một du khách từ Tây Ban Nha còn hài hước: “Ẩm thực Huế quá đa dạng và hấp dẫn. Tôi tìm đến Huế để nếm đủ mỹ vị của nhân gian”.
Chia sẻ của du khách Tây Ban Nha nghe có vẻ “đao to búa lớn”, nhưng thực sự là có cơ sở. Trong kho tàng gần 3.000 món ăn của cả nước, ẩm thực Huế đã chiếm hơn 65%, với hai dòng ẩm thực chủ đạo là ẩm thực cung đình và ẩm thực dân gian. Nhiều món ăn xuất xứ từ chốn cung đình thời phong kiến, vốn dành cho bậc đế vương, được chế biến cầu kỳ, bày biện đẹp mắt, nâng tầm như một tác phẩm nghệ thuật.
Ngược dòng lịch sử, Huế đã từng có mấy thế kỷ là trung tâm của Đàng Trong thời chúa Nguyễn, đến thế kỷ XIX là đất kinh kỳ phồn hoa đô hội, với gần một thế kỷ rưỡi là Kinh đô nước Việt. Trong bối cảnh ấy đã sản sinh ra những đầu bếp chế biến các món ăn cực kỳ tinh tế được ví như cao lương mỹ vị phục vụ nơi chốn vương phủ. Ngày nay, tìm đến những trải nghiệm mới ở Kinh đô xưa, du khách không cần phải dày công tìm kiếm những món ăn “Ngự thiện”; đến Huế họ có thể dễ dàng thưởng thức những bữa “cơm vua”.
 |
| Món ăn được trang trí đẹp mắt để phục vụ thực khách |
Người Huế lại có tiếng khéo tay trong cách nấu nướng, nên không chỉ những nghệ nhân hàng đầu mới làm ra những tuyệt phẩm ẩm thực, từng món ăn dân gian đời thường cũng mang hương vị đậm đà. Ông Yvan, du khách Canada - người có cơ hội được thưởng thức tay nghề của một đầu bếp vùng quê trong chuyến du lịch cộng đồng ở cầu ngói Thanh Toàn bảo: “Tôi phải dùng tất cả những giác quan mới xứng đáng thưởng thức những món ngon này. Mùi thơm đưa lên mũi, âm thanh xào nấu của người đầu bếp làm chúng tôi háo hức, cách bày biện rất đẹp mắt và đặc biệt khi được thưởng thức thì không còn muốn dành thời gian để làm một việc gì khác”.
Là dân sành ăn và cũng hay tìm hiểu, ông Yvan cho rằng, người Huế làm ra món ăn như cách họ thể hiện triết lý cuộc đời với đủ vị chua, cay, mặn, ngọt, đắng, chát… nhưng vị nào ra vị ấy và đều rất đáng để thử. Còn với ẩm thực chay, người Huế còn gói ghém trong đó những triết lý và một chút tâm linh bên cạnh vị ngon hấp dẫn.
Tôi hỏi ông Yvan, làm sao ông biết về ẩm thực Huế? Vị khách từ Canada này trả lời: “Thương hiệu ẩm thực Huế vang xa khắp nơi, có mặt trên những tờ báo, tạp chí nổi tiếng của thế giới”. Mỗi chuyến đi, du khách các nước lại có những phản hồi đánh giá về chất lượng, dịch vụ các điểm đến, làm cơ sở cho những người đam mê du lịch sau tìm hiểu. Và, khi ẩm thực Huế chiếm trọn tình cảm của du khách, họ sẽ không ngại đánh giá 5 sao cho những món ngon của mảnh đất này. Đó cũng là cơ sở để khi các tờ báo, tạp chí có thể tham khảo khi đưa ra các khảo sát, đánh giá xếp hạng.
Ẩm thực Huế như cách của ông Yvan hay nhiều du khách quốc tế chia sẻ là một nét văn hóa đặc trưng của vùng đất sông Hương, núi Ngự. Khi nhắc đến những món ngon xứ Huế, hẳn ai cũng mong muốn được thưởng thức dù một lần có khi nhớ đến mai sau.