 |
| Sơ tán trẻ em khỏi vùng bị ngập lụt tại Philippines. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN |
Cụ thể, tỷ lệ những người coi biến đổi khí hậu là mối đe dọa nghiêm trọng và cấp bách đã giảm xuống còn 42,5% trong năm 2024. Con số này đã giảm so với mức 49,4% vào năm 2023, 45,8% vào năm 2022, và 72,2% vào năm 2021.
Điều này có vẻ trái ngược, khi năm 2023 là năm nóng nhất được ghi nhận trên toàn cầu, và năm 2024 cũng đang diễn biến cực đoan như vậy, với các trận lũ, bão và sóng nhiệt nghiêm trọng xảy ra ở khu vực trong năm nay.
Đầu tháng 9 này, siêu bão Yagi đã cướp đi sinh mạng của hàng trăm người, khi quét qua các tỉnh phía Bắc Việt Nam, Lào, Thái Lan, và Myanmar, gây ra thiệt hại nặng nề, phá hủy mùa màng và sinh kế.
Cuộc khảo sát thường niên về quan điểm khí hậu khu vực cũng phát hiện, gần 70% số người được hỏi đã trải qua tình trạng mất an ninh lương thực, so với 60% vào năm 2023. Trong số những người được hỏi đã trải qua một số mức độ mất an ninh lương thực, 42,5% cho rằng tình trạng mất an ninh lương thực là do giá lương thực tăng, trong khi 28,8% nhận định do biến đổi khí hậu.
Được biết, đây là lần thứ 5 cuộc khảo sát được thực hiện kể từ năm 2020, và đã thăm dò ý kiến trực tuyến của gần 3.000 người ở tất cả 10 quốc gia thành viên thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).
Mối bận tâm chính
Bà Sharon Seah, tác giả chính của cuộc khảo sát, điều phối viên của Trung tâm Nghiên cứu ASEAN và Chương trình Biến đổi khí hậu ở Đông Nam Á tại Viện ISEAS - Yusof Ishak lưu ý, mặc dù số người thương vong do thời tiết khắc nghiệt tăng, nhưng những phát hiện của cuộc khảo sát cho thấy, nhiều người trong khu vực tập trung nhiều hơn vào những mối quan tâm thiết yếu.
“Kể từ năm 2022, khu vực này đã bị ảnh hưởng bởi các sự kiện địa chính trị từ cuộc xung đột tại Ukraine, cuộc xung đột Israel - Gaza... Điều này đồng nghĩa với áp lực lạm phát cao hơn, gián đoạn chuỗi cung ứng, giá năng lượng, lương thực và phân bón cao hơn, và tình trạng mất an ninh việc làm”, bà Sharon Seah nói thêm.
Theo đó, những lo ngại về khí hậu ở mức độ rất cao được thể hiện vào năm 2021 có thể đã nhường chỗ cho mối bận tâm chính của khu vực này với các vấn đề thiết yếu, ngay cả khi biến đổi khí hậu xảy ra và có tác động ngay lập tức đến họ.
Trong một nhận định liên quan, ông Choi Shing Kwok, Giám đốc Điều hành của Viện ISEAS - Yusof Ishak cho biết, khi biến đổi khí hậu đã trở thành mối đe dọa ngày càng tăng đối với khu vực, thì có nguy cơ mọi người đang bỏ qua tính cấp bách của vấn đề; đồng thời nhấn mạnh: “Tại Đông Nam Á, nơi được cho là tuyến đầu của cuộc khủng hoảng khí hậu, chúng ta không được phớt lờ mối đe dọa này”.
Những phát hiện khác
Mặc dù vậy, có một số tin tốt khi tỷ lệ những người coi “biến đổi khí hậu là vấn đề quan trọng cần được theo dõi” đã tăng lên 47% vào năm 2024, từ 25,7% vào năm 2021, và 41,9% trong năm 2023.
Nhìn về tương lai, gần 60% người dân ở Đông Nam Á cho rằng, cuộc sống của họ sẽ bị ảnh hưởng lớn bởi biến đổi khí hậu trong 10 năm tới, tăng từ 55,7% vào năm 2023. Bên cạnh đó, 73,5% rất lo ngại hoặc có phần lo ngại về một thế giới nóng lên sẽ ảnh hưởng đến tình trạng sẵn có và khả năng chi trả cho thực phẩm trong 3 năm tới.
Hơn một nửa số người trả lời khảo sát nhận định, tác động của biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của họ. Những người trả lời từ Philippines (71,5%), Việt Nam (61,4%) và Thái Lan (55,8%) cho thấy mối quan tâm lớn nhất.
Ngoài ra, lũ lụt (70,3%), sóng nhiệt (51,8%) và lở đất do mưa lớn (49,8%) là 3 tác động nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu đối với trải nghiệm khí hậu thực tế của người dân trong khu vực này vào năm 2024.
Khoảng 2/3 số người được hỏi coi hạn hán kéo dài và sóng nhiệt (68,6%) là những tác động chính của khí hậu ảnh hưởng đến sự sẵn có của thực phẩm, tiếp theo là lũ lụt (62,4%). Điều này phản ánh hiện tượng El Nino trong giai đoạn 2023 - 2024, gây ra hạn hán và nhiệt độ gia tăng.
Trên khắp ASEAN, năng lượng mặt trời (69%), thủy điện (41,8%) và năng lượng gió (31,8%) tiếp tục là 3 nguồn năng lượng sạch hàng đầu mà những người trả lời cho rằng có tiềm năng lớn nhất, con số này tương đương với năm 2023.
Cũng theo cuộc khảo sát, người dân trong khu vực ngày càng dựa vào phương tiện truyền thông xã hội, các ứng dụng nhắn tin và các trang web chuyên về khí hậu để biết thông tin về biến đổi khí hậu.
Trong đó, tin tức chính thống tiếp tục là nguồn phổ biến nhất với 36%, tiếp theo là phương tiện truyền thông xã hội, và những người có ảnh hưởng trực tuyến hoặc những người của công chúng (28,7%), và các kênh ứng dụng nhắn tin như WhatsApp, Telegram và Signal (13,4%).