 |
| Các quốc gia châu Á cần nhiều khoản đầu tư hơn vào cơ sở hạ tầng giao thông. Ảnh minh họa: ADB |
Theo Đài quan sát Giao thông châu Á, đơn vị được Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) xây dựng nhằm củng cố cơ sở kiến thức về giao thông ở châu Á - Thái Bình Dương, khu vực này sẽ cần khoảng 43 nghìn tỷ USD trong giai đoạn 2020 - 2035 để phát triển, bảo trì, sửa chữa và chống chịu với khí hậu cho cơ sở hạ tầng giao thông. Con số này chiếm khoảng 2% GDP của khu vực, trung bình khoảng 2,7 nghìn tỷ USD mỗi năm.
Nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng đã tăng gấp 3 lần, tăng từ khoảng 750 tỷ USD mỗi năm trong giai đoạn 2000 - 2020 lên 2,7 nghìn tỷ USD.
Việc không đảm bảo được các nguồn lực cần thiết có nguy cơ dẫn đến sự phát triển cơ sở hạ tầng không đầy đủ, kéo theo tình trạng xuống cấp, sửa chữa tốn kém và gián đoạn giao thông theo thời gian.
Tình trạng tắc nghẽn giao thông hiện chiếm khoảng 2 - 4% GDP tại các thành phố lớn của châu Á. Tử vong do tai nạn giao thông đường bộ và thương tích nghiêm trọng gây thiệt hại 1,5 nghìn tỷ USD vào năm 2021, bao gồm cả thiệt hại về người, tài sản và năng suất lao động.
Bên cạnh đó, hậu quả về sức khỏe do ô nhiễm không khí PM2.5 cũng góp phần gây ra thiệt hại thêm ít nhất 4 nghìn tỷ USD vào năm 2019. Những thách thức liên quan đến khí hậu cũng có thể gây ra những tổn thất đáng kể, với thiệt hại tiềm tàng đối với cơ sở hạ tầng giao thông của châu Á lên tới 54 tỷ USD.
Hơn nữa, sự chậm trễ và gián đoạn do cơ sở hạ tầng giao thông suy yếu có thể dẫn đến thiệt hại về hậu cần, với ước tính ở mức 43 tỷ USD vào năm 2023. Cơ sở hạ tầng giao thông không đầy đủ ước tính đe dọa trực tiếp đến khoảng 7% GDP.
Để giải quyết những thách thức này, cần cách tiếp cận tập trung vào việc bảo trì cơ sở hạ tầng, nâng cao năng lực, thực thi an toàn và chuẩn bị ứng phó với thảm họa để giảm thiểu những tổn thất đáng kể.
Nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng trên khắp khu vực rất lớn và đa dạng. Tỷ lệ lớn nhất của nhu cầu đầu tư nằm ở các tiểu vùng Đông Á (58%), và Nam Á (17%).
“Dự báo của chúng tôi cho thấy đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông trong các nền kinh tế có thu nhập cao sẽ trì trệ vào năm 2035, ảnh hưởng bởi dân số già hóa, nhu cầu đi lại ổn định và mạng lưới cơ sở hạ tầng đã được thiết lập tốt”, các chuyên gia cho biết thêm.
Mặt khác, các nền kinh tế có thu nhập thấp và trung bình dự kiến sẽ chứng kiến nhu cầu đầu tư tăng mạnh, do khả năng tiếp cận cơ sở hạ tầng giao thông không đầy đủ và nhu cầu vận chuyển hành khách và hàng hóa ngày càng tăng.
Các nền kinh tế có thu nhập trung bình cao sẽ dẫn đầu các khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông, duy trì tỷ trọng đáng kể là 67% tổng đầu tư trong giai đoạn 2000 - 2020, tiếp theo là 65% trong giai đoạn 2020 - 2035.
Khoảng 74% tổng nhu cầu đầu tư trong thập kỷ tới sẽ tập trung ở Đông Á và Nam Á, được thúc đẩy bởi nhu cầu vận tải đang tăng nhanh ở Ấn Độ và Trung Quốc.
Vận tải đường bộ sẽ tiếp tục chiếm phần lớn các khoản đầu tư trong giai đoạn 2020 - 2035, chiếm 63% tổng đầu tư (khoảng 1,3% GDP). Điều này là cần thiết để thu hẹp khoảng cách cơ sở hạ tầng và cải thiện khả năng tiếp cận và kết nối.
Đáng chú ý, đầu tư vào đường sắt đô thị sẽ lần đầu tiên ngang bằng với đầu tư vào cơ sở hạ tầng đường sắt hạng nặng. Đầu tư vào các hệ thống tàu điện dự kiến sẽ tăng từ 7% tổng đầu tư trong giai đoạn 2000 - 2020 lên 10% trong giai đoạn 2020 - 2035.
Qua đó, các khoản đầu tư chiến lược, cải cách quy định và các giải pháp tài trợ đổi mới sáng tạo sẽ đóng vai trò cần thiết để đảm bảo cơ sở hạ tầng giao thông của châu Á đáp ứng được nhu cầu trong tương lai.