Tại điểm cầu Thành ủy hội nghị tổng kết công tác ngành Nội chính Đảng năm 2025, triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2026. Ảnh: ĐỨC QUANG 

Bài học lịch sử và giá trị bền vững của nền tảng tư tưởng

Chính nhờ giữ vững nền tảng tư tưởng khoa học và cách mạng, Đảng ta luôn giữ vững bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc sâu sắc; quy tụ, lãnh đạo được toàn dân tộc vượt qua muôn vàn thử thách, giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, tiến hành công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Sự tin yêu, đùm bọc và trao gửi vận mệnh của Nhân dân đối với Đảng bắt nguồn từ chính sự kiên định về lý tưởng, nhất quán về mục tiêu và trung thành với lợi ích của dân tộc, của Nhân dân.

Lịch sử của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế để lại cho chúng ta những bài học sâu sắc. Thực tiễn cho thấy, khi một Đảng Cộng sản buông lỏng trận địa tư tưởng, dao động về nền tảng lý luận, để các quan điểm xét lại, cơ hội, siêu hình chi phối, thì sự suy thoái về tư tưởng chính trị sẽ kéo theo sự tan rã về tổ chức và mất vai trò lãnh đạo. Sự sụp đổ của Đảng Cộng sản và chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu vào cuối những năm 80, đầu những năm 90 của thế kỷ trước là minh chứng rõ nét, không thể phủ nhận.

Đối với Việt Nam, bài học ấy càng có ý nghĩa cảnh tỉnh sâu sắc. Trong suốt tiến trình cách mạng, từ đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, đến công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế sâu rộng, nền tảng tư tưởng của Đảng luôn giữ vai trò định hướng chiến lược, bảo đảm cho sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng đối với Nhà nước và xã hội. Mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam đều gắn liền với sự kiên định, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; ngược lại, bất cứ biểu hiện nào của sự dao động, mơ hồ về tư tưởng đều tiềm ẩn nguy cơ làm suy yếu vai trò lãnh đạo của Đảng, đe dọa trực tiếp đến sự ổn định và phát triển của đất nước.

Bước vào giai đoạn hiện nay, tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp và khó lường. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt; xung đột cục bộ, chiến tranh thông tin, chiến tranh mạng, các hình thức “diễn biến hòa bình” được đẩy mạnh với thủ đoạn tinh vi hơn. Toàn cầu hóa, chuyển đổi số và sự bùng nổ của không gian mạng đã làm thay đổi sâu sắc phương thức tiếp cận thông tin, tác động trực tiếp đến nhận thức, tư tưởng và niềm tin chính trị của các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ.

Trong bối cảnh đó, các thế lực thù địch, phản động, phần tử cơ hội chính trị xác định tấn công vào nền tảng tư tưởng của Đảng ta là “trận tuyến” trọng yếu hàng đầu. Nếu như trước đây, các luận điệu chống phá thường mang tính đối đầu trực diện, thì ngày nay, chúng chuyển sang phương thức mềm hóa, tinh vi và nguy hiểm hơn. Dưới vỏ bọc “phản biện xã hội”, “góp ý xây dựng”, “tự do học thuật”, “bảo vệ quyền con người”, chúng từng bước gieo rắc hoài nghi, làm nhiễu loạn nhận thức, thúc đẩy quá trình “phi chính trị hóa” tư tưởng, tiến tới phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng và mục tiêu xã hội chủ nghĩa.

Không gian mạng trở thành mặt trận đặc biệt nhạy cảm. Thông tin lan truyền nhanh, rộng, đa chiều, nhưng cũng khiến ranh giới giữa đúng - sai, thật - giả bị xóa nhòa. Các trang, nhóm, kênh thông tin xấu độc lợi dụng những hạn chế, yếu kém, thậm chí cả những vụ việc tiêu cực để bóp méo bản chất, quy chụp, suy diễn, từ đó dẫn dắt người tiếp nhận đến những kết luận sai lầm về chế độ và con đường phát triển của đất nước.

 Trao giải Cuộc thi chính luận bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng thành phố Huế lần thứ II. Ảnh: QUANG SANG

Nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” - thách thức từ bên trong

Một trong những luận điệu xuyên tạc phổ biến hiện nay là cho rằng chủ nghĩa Mác - Lênin đã “lỗi thời”, tư tưởng Hồ Chí Minh chỉ còn “giá trị lịch sử”. Thực chất, đây là sự xuyên tạc có chủ ý, phủ nhận bản chất khoa học và cách mạng của nền tảng tư tưởng của Đảng ta.

Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh không phải là những giáo điều bất biến, càng không phải là hệ thống lý luận khô cứng, xa rời thực tiễn, mà là học thuyết khoa học, chỉ ra quy luật vận động và phát triển của xã hội loài người. Giá trị cốt lõi của học thuyết ấy nằm ở phương pháp luận khoa học, tinh thần cách mạng triệt để và khả năng được bổ sung, phát triển thông qua thực tiễn.

Thực tiễn cách mạng Việt Nam là minh chứng sinh động nhất. Nếu nền tảng tư tưởng ấy không đúng đắn, không phù hợp với quy luật khách quan và điều kiện lịch sử cụ thể, thì dân tộc Việt Nam đã không thể giành được độc lập, thống nhất đất nước, vượt qua khủng hoảng kinh tế - xã hội, giữ vững ổn định chính trị và từng bước khẳng định vị thế trên trường quốc tế như ngày nay.

Gần bốn thập niên đổi mới đã khẳng định rõ: Đổi mới không phải là từ bỏ mục tiêu xã hội chủ nghĩa, mà là quá trình kiên định mục tiêu chiến lược, đồng thời linh hoạt, sáng tạo trong phương thức và bước đi. Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử về phát triển kinh tế, nâng cao đời sống Nhân dân, giữ vững quốc phòng - an ninh, mở rộng quan hệ đối ngoại là câu trả lời đanh thép, thuyết phục nhất trước mọi luận điệu phủ nhận con đường xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

Bên cạnh sự chống phá từ bên ngoài, điều đáng lo ngại hơn cả đối với nền tảng tư tưởng của Đảng chính là nguy cơ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Đây là quá trình diễn ra âm thầm, khó nhận diện, nhưng hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Biểu hiện của nó là sự phai nhạt lý tưởng cách mạng, giảm sút niềm tin chính trị, né tránh đấu tranh, thậm chí thờ ơ trước các quan điểm sai trái, thù địch.

Thực tiễn cho thấy, khi một bộ phận cán bộ, đảng viên không còn giữ vững bản lĩnh chính trị, không làm chủ được “trận địa tư tưởng” của chính mình, thì sức chiến đấu của tổ chức đảng sẽ suy giảm, uy tín của Đảng trong Nhân dân bị bào mòn. Khi niềm tin bị lung lay từ bên trong, thì mọi thành quả về kinh tế, quốc phòng, đối ngoại đều có nguy cơ bị vô hiệu hóa. Đó chính là lý do Đảng ta nhiều lần nhấn mạnh: suy thoái tư tưởng chính trị là “giặc nội xâm” trên mặt trận tư tưởng, là nguy cơ trực tiếp đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ.

Chủ động đấu tranh phản bác các quan điểm xuyên tạc

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới phải được xác định là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, liên tục và không có ngoại lệ. Trước hết, mỗi cán bộ, đảng viên phải thực sự vững vàng về lập trường, sâu sắc về lý luận, tỉnh táo trước thông tin đa chiều, đủ bản lĩnh để phân biệt đúng - sai, chủ động đấu tranh phản bác các quan điểm xuyên tạc.

Không thể nói kiên định về chính trị nhưng lại mơ hồ về tư tưởng; không thể chống “diễn biến hòa bình” nếu né tránh đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, nhất là trên không gian mạng. Mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu, phải trở thành “tuyến phòng thủ đầu tiên”, gương mẫu trong lời nói, chuẩn mực trong hành động, có trách nhiệm với từng thông tin mình tiếp nhận và lan tỏa.

Cùng với đó, báo chí cách mạng cần tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong, nòng cốt trong định hướng dư luận xã hội; không chỉ “chống” mà phải “xây”, chủ động cung cấp thông tin chính xác, kịp thời, có chiều sâu, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và chế độ.

Đặc biệt, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng phải gắn chặt với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Xử lý nghiêm minh các vi phạm, kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực không làm suy yếu Đảng, mà chính là cách thiết thực nhất để củng cố uy tín, tăng cường niềm tin của Nhân dân, qua đó tạo “lá chắn” vững chắc cho nền tảng tư tưởng.

Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn hiện nay là cuộc đấu tranh lâu dài, phức tạp, gay go và không khoan nhượng. Trong cuộc đấu tranh ấy, không có vùng trung lập về tư tưởng, không có sự thỏa hiệp với các quan điểm sai trái, thù địch.

 Chỉ khi nền tảng tư tưởng của Đảng được giữ vững từ bên trong, được bảo vệ bằng bản lĩnh chính trị, bằng sự gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên và bằng niềm tin của Nhân dân, thì chúng ta mới có đủ sức mạnh để làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá, giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng, bảo đảm cho đất nước phát triển bền vững theo con đường xã hội chủ nghĩa.

NGUYỄN TÀI TUỆ