 |
| Hạ tầng xử lý rác thải hiện nay đã đáp ứng nhu cầu trên toàn thành phố. Ảnh: Văn Minh |
Thu gom rác bằng công nghệ
Ban Quản lý Dự án Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung VN (Dự án TVA) cho biết, sau 2 năm thực hiện “Hệ thống công nghệ quản lý chuỗi cung ứng rác tái chế” (gọi tắt “Chợ mua bán phế liệu trực tuyến mGreen”) đã góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn và phân loại rác tại nguồn tại TP. Huế với gần 3.000 hộ gia đình tham gia.
Chợ mua bán phế liệu trực tuyến gồm 2 ứng dụng di động (mobile app) “Mua rác mGreen” và “Bán rác mGreen”, không chỉ dừng lại ở việc kết nối nhu cầu mua bán rác tái chế (phế liệu) mà còn thúc đẩy hoạt động phân loại rác tại nguồn. Với hệ thống này sẽ giúp phế liệu, bao bì, sản phẩm thải bỏ được đưa về nhà máy tái chế đạt quy chuẩn, từ đó các chủ thể mắt xích trong chuỗi cung ứng rác tái chế nói chung và rác thải nhựa nói riêng sẽ có cơ sở để thụ hưởng nguồn tài chính đóng góp từ nhà sản xuất, nhà nhập khẩu để phân loại, thu gom và tái chế bao bì, sản phẩm.
Là sáng kiến đoạt giải thưởng tại Cuộc thi sáng kiến giảm thiểu rác thải nhựa Huế 2023 do Dự án TVA tổ chức, mGreen là ứng dụng kết nối trực tiếp giữa người bán và người thu mua rác tái chế. Người sử dụng ứng dụng sau khi phân loại rác tái chế có thể lựa chọn đặt lịch thu gom tại nhà hoặc mang đến các điểm đổi rác lấy quà trên điện thoại hay mang tới các điểm lưu chứa rác sau phân loại trên địa bàn thành phố.
 |
| Chợ mua bán phế liệu trực tuyến gồm 2 ứng dụng di động (mobile app) “Mua rác mGreen” và “Bán rác mGreen” |
Sau 2 năm thực hiện, hệ thống “Chợ mua bán phế liệu trực tuyến mGreen” đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn và phân loại rác tại nguồn tại TP. Huế. Bên cạnh đó, 3 tổ hợp tác nghề ve chai công nghệ tại phường Hương An, An Cựu và tổ số 3 cũng được thành lập với 32 thành viên. Các tổ hợp tác này sử dụng ứng dụng di động để thu gom rác tái chế tận nhà. Ngoài ra, 9 vựa phế liệu và 2 nhà máy tái chế cũng tham gia vào hệ thống, góp phần phân loại và thu gom hơn 210 tấn rác tái chế, đồng thời kết nối 4.200 đơn thu gom và thực hiện 8.500 giao dịch mua bán, đổi quà. Đặc biệt, hơn 30 tấn bao bì nhựa qua sử dụng đã được giao dịch thông qua hai ứng dụng mua rác và bán rác trên nền tảng trực tuyến mGreen.
Bà Trần Thị Xuân, Tổ trưởng tổ hợp tác nghề ve chai - thu gom phế liệu phường An Cựu cho biết: Hệ thống công nghệ mGreen trong phân loại rác tại nguồn và thu gom rác tái chế trên điện thoại di động được khởi động và triển khai từ tháng 10/2023. Các thành viên trong tổ hợp tác được hội phụ nữ các cấp, dự án TVA tập huấn, hướng dẫn cụ thể để sử dụng ứng dụng một cách hiệu quả nhất.
“Đến nay, tổ hợp tác chúng tôi có hơn 1.000 lượt đặt lịch với gần 22 tấn rác, mua bán bằng tiền mặt hơn 50 triệu đồng, đổi hơn 4.000 điểm. Qua đó, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho chị em, cải thiện đời sống cho gia đình. Chúng tôi mong hoạt động này sẽ được triển khai lâu dài để tiếp tục hỗ trợ các mắt xích trong chuỗi thu gom và tái chế”, bà Xuân nói.
 |
| “Chợ mua bán phế liệu trực tuyến mGreen” góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn và PLRTN tại TP. Huế |
Đầu tư hạ tầng
Sở NN&MT đánh giá, hạ tầng xử lý rác thải hiện nay đã đáp ứng nhu cầu trên toàn thành phố với tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt đạt 96,8%. Trong giai đoạn tiếp theo, khi khối lương rác thải tăng theo quá trình phát triển, dự kiến thành phố sẽ kêu gọi đầu tư các nhà máy xử lý rác thải tại các khu quy hoạch về xử lý rác thải như Bình Điền, Phong Điền.
Từ năm 2021, UBND tỉnh (nay là TP. Huế) đã kêu gọi đầu tư và lựa chọn Công ty TNHH Năng lượng Môi trường EB thực hiện Dự án “Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt Phú Sơn”. Dự án này có thể xử lý khoảng 600 tấn rác thải sinh hoạt/ngày và vận hành theo mô hình đốt rác - phát điện, sử dụng công nghệ đốt rác bằng lò ghi đa cấp - phát điện phù hợp với Quy chuẩn QCVN 61-MT:2016/BTNMT, tiêu chuẩn khí thải đáp ứng theo tiêu chuẩn châu Âu, thực hiện tiếp nhận rác từ tháng 9/2023. Sau khi nhà máy đi vào hoạt động, về cơ bản chất thải rắn sinh hoạt của thành phố đã được xử lý, giảm thiểu tối đa việc chôn lấp chất thải rắn trên địa bàn.
Nhằm có phương án dự phòng trong xử lý chất thải rắn đảm bảo công tác xử lý khi Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt Phú Sơn gặp sự cố, thành phố cũng đã triển khai xây dựng các bãi chôn lấp tại 2 khu xử lý chính tập trung Phú Bài và Bình Điền, hoàn thiện lò đốt chất thải rắn có quy mô 20 tấn/ngày tại khu xử lý Chân Mây - Lăng Cô để có thể tiếp nhận xử lý chất thải rắn ở địa bàn các xã vùng Phú Lộc cũ và Khu Kinh tế Chân Mây - Lăng Cô. Các dự án xây dựng bãi chôn lấp, khu xử lý lò đốt đều được đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải đạt QCVN cột A trước khi thải ra môi trường.
 |
| "Tổ hợp tác nghề ve chai - thu gom phế liệu" góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động |
Theo Chi cục Bảo vệ Môi trường (BVMT), với việc Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt Phú Sơn đi vào hoạt động, hơn 80% khối lượng chất thải rắn sinh hoạt trên toàn thành phố được xử lý bằng phương pháp đốt rác phát điện, đảm bảo tỷ lệ chôn lấp dưới 20%, đáp ứng yêu cầu theo Chỉ thị 41/CT-TTg ngày 1/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ về một số giải pháp cấp bách tăng cường quản lý chất thải rắn và Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 7/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt điều chỉnh chiến lược quốc gia về quản lý tổng hợp chất thải rắn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050.
Luật BVMT 2020 xem chất thải là tài nguyên để góp phần thúc đẩy kinh tế tuần hoàn. Trong đó, quy định cụ thể về việc phân loại chất thải rắn tại nguồn và bắt buộc phải triển khai đồng loạt trên cả nước kể từ ngày 1/1/2025. Để triển khai phân loại rác tại nguồn trên toàn thành phố hiệu quả thì cơ sở hạ tầng về thu gom và xử lý chất thải cũng phải đảm bảo đồng bộ. Theo hạ tầng xử lý chất thải hiện có, Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt Phú Sơn đã đáp ứng xử lý hơn 80% chất thải bằng phương pháp đốt rác phát điện. Hiện nay, khi chưa có các cơ sở xử lý riêng lẻ từng loại chất thải còn lại, thì các loại chất thải này được thu gom và thực hiện xử lý tại nhà máy này.
Để đảm bảo hạ tầng phù hợp cho công tác thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt sau phân loại, hiện nay, các địa phương đã quy hoạch, bố trí các điểm tập kết chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại, chất thải cồng kềnh thực hiện tiền xử lý. Việc phân loại rác sẽ tận dụng thu hồi và tái sử dụng được các loại chất thải làm nguyên liệu cho các quá trình sản xuất khác, không cần thiết phải đốt khi có thể thu gom riêng. Như vậy, sẽ thúc đẩy ngành công nghiệp tái chế, giảm thiểu lượng rác phải vận chuyển về cơ sở xử lý.