Nhuộm chàm thủ công

Gian hàng của Tiệm

Say sưa với kỹ thuật nhuộm chàm, Công Bằng cho biết, đây là một nghệ thuật đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và phải có kinh nghiệm. Lá chàm tươi được hai vợ chồng thu mua từ vùng cao Hà Giang, sau đó cho lên men, tạo thành cao chàm. Cao chàm lại  tiếp tục được lên men với vôi, rượu trắng trong vòng 7 ngày, tạo thành một “thùng chàm”. Lúc này  mới có thể dùng để nhuộm.

Là những người yêu sản phẩm xanh, Bằng và Nguyên chọn vải linen (vải được làm từ sợi cây lanh) làm nguyên liệu cho sản phẩm. Vải được nhúng vào thùng chàm với thời gian nhất định rồi được lấy ra. Khi tiếp xúc với không khí, vải sẽ dần chuyển sang màu xanh đặc trưng của chàm, quá trình này lặp đi lặp lại nhiều lần để đạt được sắc độ mong muốn, màu càng đậm và bền khi nhuộm nhiều lần hơn. Bằng chia sẻ: “Để tạo họa tiết nhuộm cũng có nhiều kỹ thuật khác nhau. Tùy vào mục đích sử dụng, chúng tôi sẽ chọn phương pháp phù hợp”.

Màu chủ đạo luôn là màu xanh của chàm

Giữa lòng Cố đô Huế, câu chuyện của Nguyên và Bằng đã và đang dệt nên những sắc màu độc đáo cho văn hóa truyền thống. Với tình yêu và sự tỉ mỉ, hai bạn trẻ đã chọn con đường riêng để đi, đồng thời góp phần giữ gìn một nghề truyền thống đang mai một. Cách làm của họ hoàn toàn thủ công, nói không với hóa chất độc hại. Từ đó, họ tạo ra những sản phẩm không chỉ đẹp mắt mà còn thân thiện với môi trường, mỗi món đồ đều là “bản gốc”, mang những nét riêng không trùng lặp.

Điều làm nên sự đặc biệt cho các tác phẩm của Nguyên và Bằng còn là những họa tiết mang đậm nét văn hóa địa phương. Từ những họa tiết cung đình tinh xảo đến những hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam, tất cả đều được khắc họa một cách sống động, kể lại câu chuyện về một vùng đất giàu truyền thống. Không chỉ chinh phục trái tim người Việt, những sản phẩm thủ công này còn đặc biệt được du khách nước ngoài yêu thích.

Rất nhiều đơn hàng của hai bạn trẻ đã được gửi đi Mỹ và Singapore. Mỗi đơn hàng được gửi đi thành công, cũng là một lần Nguyên và Bằng đang góp phần lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp đến bạn bè quốc tế.

Tại ngôi nhà nhỏ cũng là xưởng nhuộm thủ công của Bằng và Nguyên, việc lựa chọn phương pháp nhuộm chàm là một cam kết bền vững với môi trường và sức khỏe. Tuy nhiên, đi kèm với sự thân thiện ấy là những thách thức không nhỏ. Quá trình nhuộm chàm đòi hỏi nhiều thời gian và công sức đáng kể so với việc dùng thuốc nhuộm công nghiệp. Từ khâu ủ lá chàm, ngâm, đến quá trình nhuộm lặp đi lặp lại nhiều lần để đạt được màu sắc mong muốn, tất cả đều là một chuỗi lao động đòi hỏi cao sự nghiêm túc và tính kiên nhẫn.

Do hoàn toàn làm thủ công, giá thành sản phẩm thường cao hơn nhiều so với các mặt hàng công nghiệp sản xuất hàng loạt. Đây là một rào cản lớn để phổ cập sản phẩm đến người tiêu dùng. Sản phẩm khá kén khách, chỉ thu hút những khách thực sự hiểu và trân trọng giá trị của quy trình thủ công cũng như những lợi ích về môi trường mà sản phẩm mang lại. Vì vậy, việc tiếp cận thị trường và mở rộng quy mô trở nên khó khăn đối với Tiệm Chỉ. Hiện tại, Tiệm Chỉ có một gian hàng nhỏ tại Son.studio, nhưng các sản phẩm chủ yếu vẫn được bán trực tuyến.

Trong bối cảnh ngành thời trang và tiêu dùng đang dần chuyển hướng sang các giá trị bền vững và thân thiện với môi trường, nhuộm chàm tự nhiên có cơ hội hồi sinh. Các nhà thiết kế và các thương hiệu đang tìm về những chất liệu tự nhiên, quy trình thủ công để tạo ra những sản phẩm độc đáo, có giá trị. Đó cũng là điều mà Tiệm Chỉ đang thực hiện và theo đuổi.

Bắt nguồn từ những “phiên chợ handmade” đang xuất hiện ngày càng nhiều trên đất Cố đô, những món đồ thủ công ngày càng tiếp cận hơn với người dân thành phố Huế và cả khách du lịch. Tin rằng không bao lâu nữa, các mặt hàng thủ công mang dấu ấn văn hóa địa phương như những sản phẩm của Công Bằng, Minh Nguyên thực hiện sẽ được mọi người quan tâm nhiều hơn, góp phần tạo nên một thị trường xanh và đem lại giá trị kinh tế cho Cố đô Huế.